Không đơn thuần vì đọc thơ Đường, đâu là nguyên nhân Meituan bay gần 40 tỷ USD vốn hóa?

NGUYỄN LONG• 13/05/2021 05:00

Cổ phiếu Meituan đã chứng kiến 10 phiên liên tiếp rớt giá sau khi CEO chia sẻ một bài thơ được cho là có ý chỉ trích chính quyền. Nhưng đây có phải nguyên nhân chính khiến cổ phiếu Meituan lao dốc?

CEO Meituan ông Wang Xing.

CEO Meituan ông Wang Xing, nhà điều hành siêu ứng dụng về phong cách sống tại Trung Quốc

Bài thơ trị giá 40 tỷ USD?

Theo hãng tin Bloomberg, trong phiên giao dịch thứ hai (10/5), cổ phiếu của Tập đoàn Meituan đã rớt giá. Nguyên nhân ban đầu được cho là do CEO Wang Xing đã chia sẻ lên mạng xã hội một bài thơ cổ, được xem có ngụ ý chỉ trích chính quyền Bắc Kinh.

Ngay sao khi gây “bão” mạng xã hội, CEO Meituan đã phải xóa bài đăng, cùng với đó lên tiếng giải thích ngụ ý hướng tới các đối thủ cạnh tranh, chứ không phải chỉ trích chính quyền.

Bài thơ kể một câu chuyện về một vị hoàng đế thời xưa đã đốt sách để bịt miệng những người trí thức. Nhưng cuối cùng anh ta đã bị lật đổ bởi hai kẻ vô học. Nó được hiểu là một lời chỉ trích giấu giếm đối với chính phủ.

Ông lưu ý rằng hoàng đế đã bị lật đổ bởi hai người không được học hành nhiều và sử dụng nó để thể hiện một bài học kinh doanh.

“Điều này nhắc nhở tôi rằng những đối thủ nguy hiểm nhất thường không phải là những người bạn mong đợi. Alibaba đã theo dõi JD.com trong một thời gian dài. Cuối cùng, Pinduoduo đã từ đâu đến và cạnh tranh với Taobao”, CEO Wang Xing cho hay.

“Tương tự, có vẻ như Ele.me là đối thủ lớn nhất của Meituan. Nhưng điều có thể lật đổ hoạt động kinh doanh giao đồ ăn có thể là các công ty hoặc mô hình kinh doanh mà chúng tôi không chú ý đến”, ông nói thêm.

Nhưng thiệt hại của việc "đọc thơ Đường" này lại không hề nhỏ. Cổ phiếu Meituan lao dốc ngay lập tức, khiến vốn hóa công ty giảm 26 tỷ USD trong 2 ngày. Trong đó, riêng giá trị cổ phiếu mà ông Wang nắm giữ đã bốc hơi 2,5 tỷ USD.

Dù vậy, giới phân tích cho rằng việc cổ phiếu Meituan suy giảm còn có nhiều nguyên nhân đằng sau, chứ không chỉ do một bài thơ.

Theo South China Morning Post, dẫn lời Giáo sư Xu Guoqi chuyên về Lịch sử Toàn cầu hóa tại Đại học Hồng Kông, cho biết: “Bất cứ điều gì liên quan đến Cách mạng Văn hóa hoặc đốt sách đều đặc biệt nhạy cảm".

Chống độc quyền

Sau Alibaba, Meituan là doanh nghiệp bị chính quyền Trung Quốc nhắm đến.

Theo CNBC, cuộc điều tra chống độc quyền các công ty công nghệ của Trung Quốc đã chuyển sang gã khổng lồ giao thực phẩm Meituan, khiến giá trị vốn hóa của công ty này đã “bốc hơi” 38,96 tỷ USD trong vòng 2 tuần qua, với quyết định giám sát về mặt pháp lý đối với Meituan của Bắc Kinh.

Vào ngày 26/4, Cục Quản lý Nhà nước về Quy chế Thị trường của Trung Quốc (SAMR) đã mở một cuộc điều tra về "các hoạt động độc quyền bị nghi ngờ" của Meituan. Đây mới chỉ là cuộc điều tra chống độc quyền thứ hai đối với một công ty công nghệ trong nước. Alibaba là doanh nghiệp đầu tiên rơi vào tình trạng này và kết quả là bị phạt 18,23 tỷ Nhân dân tệ ( tương đương 2,8 tỷ USD).

Cơ quan quản lý thị trường đang xem xét các hành vi bị cáo buộc, trong đó Meituan đã buộc các thương gia phải chọn nền tảng của mình thay vì các đối thủ hoặc đối mặt với hình phạt của siêu ứng dụng nếu chọn cả hai.

Kể từ khi đóng cửa ở mức 305 HKD vào ngày 26/4, cổ phiếu của Meituan đã giảm khoảng 16%. Vào thứ Tư, cổ phiếu đã tăng trở lại khoảng 2,5% đóng cửa ở mức 255,20 HKD, phá vỡ 10 ngày liên tiếp rớt giá. Nhưng như thế vẫn là không đủ.

Đà phát triển và tăng trưởng vốn hóa mạnh mẽ của Meituan kể từ khi niêm yết trên sàn chứng khoán Hồng Kong vào tháng 9/2018, đã chững lại sau khi vào tháng 2, Trung Quốc ban hành các quy tắc chống độc quyền sửa đổi cho cái gọi là các công ty “nền kinh tế nền tảng”, một thuật ngữ chung để chỉ các công ty internet hoạt động nhiều loại dịch vụ từ thương mại điện tử đến giao hàng thực phẩm.

Đáp lại cuộc điều tra SAMR, Meituan cho biết họ sẽ “tích cực hợp tác với các cơ quan quản lý về cuộc điều tra, thực hiện các bước để cải thiện việc quản lý tuân thủ của các doanh nghiệp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dùng và tất cả các bên liên quan, thúc đẩy sự lành mạnh và lâu dài -phát triển theo từng giai đoạn của ngành và phấn đấu hoàn thành các trách nhiệm xã hội của mình”.

Dính nhiều khiếu nại

Trong khi cuộc điều tra SAMR - có thể dẫn đến khoản phạt nhiều tỷ nhân dân tệ - chắc chắn là vấn đề nghiêm trọng nhất đối với Meituan, thì một số vụ việc khác cũng đã gây thêm áp lực lên gã khổng lồ giao hàng.

Tháng trước, Wang Lin, một quan chức tại Cục An sinh Xã hội và Nhân sự thành phố Bắc Kinh, đã bí mật làm tài xế cho Meituan, kiếm được 41 nhân dân tệ (6,37 USD) trong một ca làm việc 12 giờ. Vị quan chức này đang tìm hiểu điều kiện làm việc của các tài xế Meituan.

Meituan cho biết họ đã tổ chức 22 cuộc họp với các nhân viên giao hàng để tìm hiểu về các ý tưởng cải tiến quy trình làm việc của họ. Công ty cho biết họ đã bắt đầu các kế hoạch phát triển nghề nghiệp của người lái xe và bảo vệ quyền và lợi ích của họ.

“Chúng tôi biết điều này là chưa đủ, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc để cải thiện kinh nghiệm làm việc của nhân viên giao hàng”, Meituan cho biết.

Bên cạnh đó, áp lực mới nhất đối với Meituan đến từ Hội đồng Người tiêu dùng Thượng Hải, một nhóm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Hồi đầu tuần, hội đồng này đã chỉ trích Meituan vì các vấn đề không hợp lý trong chính sách hoàn tiền và những thông tin mập mờ trên ứng dụng di động của công ty.

"Đọc thơ Đường", đúng ra là chia sẻ một bài thơ Đường của CEO Meituan ông Wang Xing, theo đó, quả là một bài học "chơi" mạng xã hội đắt giá, bồi thêm vào mớ phức tạp hiện có của công ty này. Bỏ ngoài lợi ích đạt được chưa từng có nhờ được lợi bởi nhu cầu đặt đồ ăn giao hàng do COVID-19 tăng mạnh, Meituan có lẽ đang vào thời kỳ "họa vô đơn chí".