Vì đâu Bắc Kinh tiếp tục “săn đuổi” Jack Ma và Alibaba?

NGUYỄN CHUẨN• 22/04/2021 05:00

Cục Quản lý Nhà nước về Quy chế Thị trường Trung Quốc (SAMR) đang tiếp tục “săn đuổi” Jack Ma và Alibaba khi mở cuộc điều tra "hành vi sai trái" của họ kể từ năm 2015.

Theo đó, Minmetals Development, công ty điều hành một công ty con thương mại điện tử liên doanh với tập đoàn thương mại điện tử khổng lồ Alibaba, đã bị cơ quan quản lý thị trường hàng đầu Trung Quốc điều tra vì "chủ trương kinh doanh tập trung" - một loại hành vi độc quyền theo luật pháp Trung Quốc.

Jack Ma và Alibaba tiếp tục là đích ngắm của các cơ quan quản lý thị trường Trung Quốc.

Tờ Thời báo Hoàn cầu cho biết, hợp đồng của Alibaba để hợp tác với Công ty Thương mại Điện tử Minmetals vào năm 2015 bị nghi ngờ là có chủ trương kinh doanh tập trung, và do đó Cục Quản lý Nhà nước về Quy chế Thị trường (SAMR) hiện đang điều tra công ty này.

Minmetals Development đã ra mắt hoạt động kinh doanh thương mại điện tử vào tháng 5 năm 2012. Sau đó, tháng 11 năm 2015, Alibaba đầu tư vào công ty và trở thành cổ đông lớn thứ hai của doanh nghiệp khi nắm giữ 44% cổ phần của công ty.

Tiếp đó, vào tháng 12 năm 2019, Alibaba đã chuyển 44% cổ phần cho E-Commodities, một công ty chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực chế biến và kinh doanh than cùng các sản phẩm khác có liên quan, đồng thời cung cấp dịch vụ hậu cần trong toàn bộ chuỗi cung ứng hàng hóa.

Trên thực tế, theo quy định của chính phủ Trung Quốc, định nghĩa về "chủ trương tập trung kinh doanh" liên quan đến các hoạt động bị cấm bởi luật chống độc quyền của Trung Quốc, bao gồm "các nhà điều hành kinh doanh có được quyền kiểm soát từ các doanh nghiệp khác bằng cách mua lại cổ phần hoặc tài sản".

Hồi đầu tháng, Alibaba đã bị phạt 18,23 tỷ nhân dân tệ (2,78 tỷ USD) vì “lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường và vi phạm luật chống độc quyền” của Trung Quốc, bằng cách cấm các thương gia trên nền tảng của mình mở cửa hàng trực tuyến trên nền tảng của đối thủ cạnh tranh.

Alibaba đã được lệnh phải “sửa chữa hành vi sai trái” của mình và nộp phạt tương đương 4% tổng doanh thu năm 2019 của họ. Tiền phạt gần gấp ba lần số tiền 6,1 tỷ nhân dân tệ do Qualcomm, nhà cung cấp chip di động lớn nhất thế giới, phải trả vào năm 2015.

Trước đó, Ant group - chi nhánh tài chính của Alibaba, được biết đến với dịch vụ thanh toán điện tử Alipay dựa trên điện thoại thông minh, cũng đã bị các cơ quan quản lý buộc phải trì hoãn niêm yết kép tại Thượng Hải và Hồng Kông vào đầu tháng 11, gây ra làn sóng chấn động khắp các thị trường toàn cầu. Và trong cuộc đàm phán gần đây, bốn cơ quan quản lý đã yêu cầu Ant chuyển tất cả các hoạt động tài chính, bao gồm cả dịch vụ Alipay, cho một công ty tài chính mới sẽ được thành lập sau này và phải chịu sự theo dõi và giám sát chặt chẽ của cơ quan chức năng.

Ant group - chi nhánh tài chính của Alibaba đã bị tái cấu trúc gần đây.

Ant group - công ty tài chính của Alibaba đã bị tái cấu trúc gần đây.

Có vẻ như mọi thứ vẫn chưa dừng lại với Jack Ma và Alibaba khi vẫn phải liên tiếp đối đầu với các cuộc điều tra của chính quyền Bắc Kinh. Đây có thể được coi là diễn biến mới nhất trong động thái của các cơ quan quản lý Trung Quốc nhằm trấn áp các hoạt động độc quyền. SAMR gần đây đã thực hiện một loạt các hành động để chống lại các hành vi độc quyền thị trường, yêu cầu các doanh nghiệp nền tảng kiểm tra các hành vi độc quyền của họ và sửa chữa chúng.

Tất cả điều này đang cho thấy một Bắc Kinh có cảm giác bất an về hành vi của các doanh nghiệp tư nhân trong nước. Chính phủ Trung Quốc đang muốn kiềm chế sự tăng trưởng không có kiểm soát của các “gã khổng lồ” công nghệ của đất nước, đồng thời củng cố an ninh tài chính và ngăn ngừa rủi ro trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế chậm lại trong đại dịch COVID-19.