Ngược chiều ESOP

NGUYỄN LONG• 26/05/2021 11:00

Các quyết định về chia thưởng cổ phiếu, đặc biệt là ESOP (cổ phiếu phát hành theo chương trình lựa chọn cho người lao động) đang có những trường hợp khiến cổ đông phải nhìn lại...

Kẻ thu hồi cổ phiếu ESOP

CTCP Xây dựng Coteccons (CTD) vừa công bố Nghị quyết mua lại 483.500 cổ phiếu của người lao động đã tham gia chương trình ESOP năm 2018 nhưng đã nghỉ việc trước khi kết thúc thời gian hạn chế chuyển nhượng.

Mức giá mua lại bằng giá phát hành thời điểm theo quy chế ESOP năm 2018 là 56.000 đồng/cp. Nguồn vốn mua lại cổ phiếu lấy từ thặng dư vốn cổ phần. Hiện doanh nghiệp đang sở hữu 4,97 triệu cổ phiếu quỹ.

Trong 1 tháng qua, cổ phiếu CTD có nhiều phiên điều chỉnh giảm, có thời điểm cổ phiếu giao dịch ở vùng 53.000 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên, một vài phiên gần đây cổ phiếu đã có dấu hiệu hồi lại, tính đến phiên ngày 27/5 cổ phiếu đã tăng lên ngưỡng 58.000 đồng/cổ phiếu.

Diễn biến giá cổ phiếu CTD 1 tháng qua.

Với quyết định mua lại cổ phiếu ESOP của người lao động tại Coteccons mà giá còn cao hơn thị giá bên ngoài, điều đó có nghĩa là Coteccons phải dành một khoản tiền lớn cho hoạt động này. Đó sẽ là khó khăn của doanh nghiệp trong bối cảnh doanh thu lẫn lợi nhuận suy giảm mạnh, công nợ cao và đặc biệt CTD đang đối mặt với nhiều thách thức trong năm nay khi không chỉ chịu tác động từ đại dịch COVID-19, mà giá các loại vật liệu xây dựng trên thị trường cũng tăng mạnh, gây ảnh hưởng không nhỏ đến các nhà thầu từ đầu năm.

Nhưng quyết định này với CTD được hiểu là "chẳng đặng đừng" vì họ đã có khoảng 1.000 CBNV lao động rời đi trong suốt thời gian qua. Đặc biệt, trong đợt "thay máu" lãnh đạo vừa qua, rất nhiều lãnh đạo, quản lý cao cấp trước đây của CTD đã là cổ đông nắm giữ hàng ngàn cổ phiếu công ty. Nếu không mua lại, CTD sẽ rơi vào tình trạng "thay máu" không triệt để, luôn có thể gặp bất lợi nếu các cổ đông, trước là các CBNV, nay là người bên ngoài gom lại cổ phiếu và ủy quyền biểu quyết.

Bên cạnh đó, việc mua lại cổ phiếu cho CBNV cũng là một nỗ lực của các nhà lãnh đạo mới để gom các chủ sở hữu ESOP về một mối, khi đây là loại cổ phiếu có thời gian hạn chế chuyển nhượng và nếu công ty không mua, các cổ đông cũng không thể tạo thanh khoản, thu hồi vốn.

Kết thúc quý 1/2021, CTD giảm mạnh doanh thu từ 3.553 tỷ (quý 1/2020) xuống còn 2.568 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế của CTD giảm còn 54,5 tỷ đồng giảm 55,85% so với cùng kỳ năm 2020.

Lợi nhuận gộp quý 1/2021, công ty đạt 120 tỷ đồng, giảm 38,26% so với cùng kỳ.

Theo giải trình của CTD, nguyên nhân lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ quý 1/2021 giảm do doanh thu mảng xây dựng của Tập đoàn giảm mạnh 27,72%. Kết quả của việc chịu ảnh hưởng của nền kinh tế khó khăn kéo dài từ năm 2020, nhiều dự án bất động sản vẫn chưa trở lại hoạt động bình thường như thời điểm trước dịch COVID-19.

Trong cuộc họp ĐHĐCĐ năm 2021, ông Bolat Duisenov, Chủ tịch HĐQT Coteccons cho biết, trong quý đầu năm nay, tình hình kinh tế xã hội nói chung và ngành xây dựng nói riêng vẫn chịu nhiều tác động của đại dịch COVID-19.

Thêm vào đó, việc liên tiếp hứng chịu những thông tin và tin đồn thất thiệt đã gây ảnh hưởng không tốt đến hình ảnh Coteccons.

Về kế hoạch kinh doanh năm 2021, Coteccons đặt mục tiêu đạt 17.413 tỷ đồng doanh thu và 340 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế; lần lượt tăng 20% và 2% so với kết quả thực hiện ở năm 2020.

Trong đó, mảng M&E đặt mục tiêu đạt 5.000 tỷ đồng tổng giá trị đấu thầu và 3.102 tỷ đồng tổng doanh thu triển khai thi công dự án, tăng 67% so và 49% so với thực hiện ở năm 2020.

Ông Bolat Duisenov, Chủ tịch HĐQT cũng dành một câu nói nhắn nhủ với cổ đông rằng: “Patience is bitter but its fruit is sweet” (tạm dịch là "Kiên nhẫn sẽ có quả ngọt"). Với ESOP mua lại cho các cựu CBNV để họ hoàn toàn "dứt áo" với CTD, đổi lại CTD cũng sẽ có một khoản cổ phiếu quỹ làm của để dành chờ mùa "quả ngọt" tới đây. Chỉ chưa biết là khi nào mùa "quả ngọt" mới sớm trở lại!

Người lấy lại và... phát hành thêm

CTCP Sản xuất kinh doanh và Xuất nhập khẩu Bình Thạnh (Gilimex, MCK: GIL) đã công bố bổ sung nội dung trình lên ĐHĐCĐ thường niên, trong đó có tờ trình phát hành riêng lẻ 16,8 triệu cổ phiếu cho nhà đầu tư, tương đương mức tăng vốn 168 tỷ đồng.

Vốn điều lệ của Gilimex dự kiến sau khi phát hành và tiến hành trả cố tức sẽ ở mức 600 tỷ đồng. Mục đích đợt phát hành này nhằm bổ sung cho nguồn vốn hoạt động, kinh doanh của công ty.

Phần vốn góp thêm này của các nhà đầu tư bị hạn chế chuyển nhượng 100% trong vòng 3 năm kể từ ngày hoàn thành đợt chào bán, trừ những trường hợp đã được quy định rõ.

Đáng chú ý, giá chào bán riêng lẻ 16,8 triệu cổ phiếu GIL lần này chỉ ở mức 35.000 đồng/cố phiếu, đây là mức giá rất thấp so với thị giá của GIL trên thị trường.

Diễn biến giá cổ phiếu GIL trong 1 tháng qua.

Bên cạnh đó, đáng nói hơn nữa là năm 2020, GIL đã thu hồi cổ phiếu ESOP của CBNV không hoàn thành nhiệm vụ để làm cổ phiếu quỹ. Việc này được 100% TV HĐQT nhất trí thông qua và đã hoàn tất.

Tuy nhiên có không ít cổ đông cho rằng việc phát hành ESOP là để tưởng thưởng cho những nỗ lực của cổ đông trước đó, cùng bày tỏ mong muốn cổ đông gắn kết về sau. Do đó mặc dù ESOP là cổ phiếu có điều kiện cam kết song việc thu hồi lại, sau đó lại lên kế hoạch phát hành thêm với giá chỉ bằng 1/2 giá trị trường, vừa làm pha loãng cổ phiếu của cổ đông bao gồm cổ phiếu của các CBNV chưa bị thu hồi, vừa không phù hợp với mọi logic đầu tư thông thường.

Một cổ đông đặt câu hỏi phải chăng GIL đang ở thời kỳ khát dòng tiền và Ban lãnh đạo đang thực thi mọi phương pháp để bù đắp dòng tiền cho các dự án của Công ty? Được biết, cổ phiếu thu hồi làm cổ phiếu quỹ của GIL có thể bán lại cho công đoàn. Công đoàn là ai? Cổ đông đặt câu hỏi.

GIL lên kế hoạch doanh thu đạt 3.000 tỷ, đồng thời dự tính lãi đạt 180 tỷ đồng tương đương mức giảm 42% so với thực hiện năm trước. Tính đến hết quý 1/2021, Gilimex tăng trưởng 19,8% doanh thu so với cùng kỳ năm trước, đạt 864,2 tỷ đồng, đồng thời công ty cũng đạt 71 tỷ lợi nhuận sau thuế, tăng trưởng 65,8% so với quý 1/2020. Như vậy so với kế hoạch trình ĐHĐCĐ năm 2021, ước tính Gilimex đã hoàn thành 28,8% mục tiêu doanh thu và 39,4% mục tiêu lợi nhuận sau thuế.

Đánh giá về hoạt động phát hành và thu mua cổ phiếu ESOP của hai doanh nghiệp trên, ông Lê Ngọc Nam, Giám đốc phân tích và tư vấn đầu tư CTCK Tân Việt (TVSI) cho biết Hiện tại đang là mùa ĐHCĐ do đó các thông tin liên quan đến chia thưởng cổ phiếu hay các hoạt động khác như phát hành thêm hoặc các hoạt động ESOP thông thường sẽ khá sôi động trong thời gian hiện tại.

Thời gian qua có một số thông tin liên quan đến GIL phát hành 16,8 triệu cổ phiếu với mức giá 35.000 đồng, trong khi đó, chúng ta thấy rằng thời điểm đó cổ phiếu này giao dịch quanh ngưỡng 80.000 đồng/cp sau đó cổ phiếu GIL biến động không được tốt.

“Tôi cho rằng có thể thị trường đang đánh giá việc phát hành riêng lẻ lần này có vẻ chưa ổn đối với cổ đông bởi nó khác với thông thường và giá phát hành thấp hơn khá nhiều so với giá giao dịch trên thị trường. Do đó có sự phản ứng từ nhà đầu tư với công ty này” – ông Nam cho hay.

Đối với hoạt động thu hồi cổ phiếu của cán bộ công ty Coteccons ông Nam đánh giá đây là hoạt động bình thường, “Số lượng cổ phiếu này đã được phát hành từ năm 2018 và do các nhân viên đó nghỉ việc nên đây là những nhân viên chưa thực hiện đầy đủ cam kết khi phát hành ESOP dẫn đến công ty mua lại các cổ phiếu. Điều này cũng không tác động gì đến giá cổ phiếu ở thời điểm hiện tại”- ông Lê Ngọc Nam nhận định.