Hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự: Một cái gõ bàn… “toang” cả doanh nghiệp!?

GIA NGUYỄN• 04/08/2020 04:50

Mặc dù, đã có nhiều biến chuyển trong hệ thống thực thi pháp luật, tuy nhiên, nhìn lại những hệ lụy từ các vụ việc đã qua, dư luận không khỏi quan ngại, khi một cái gõ bàn… “toang” cả doanh nghiệp…

Vì đâu, hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự luôn là “bóng ma” ám ảnh doanh nghiệp? Thực tế đã cho thấy, không ít doanh nghiệp lao đao vì vướng vào vòng lao lý, đặc biệt, có những vụ việc hình sự hóa như đã nêu, cũng chỉ xuất phát từ mục đích, của một số cá nhân, nhóm lợi ích mang danh nghĩa người thi hành công vụ… Quan ngại hơn cả, khi vụ việc được đưa ra Tòa, nơi nhân danh công lý, chỉ một phán quyết là đủ giết cả một doanh nhân, doanh nghiệp tâm huyết và dày công xây dựng…

Vụ việc của ông Lương Ngọc Phi – nguyên Giám đốc Công ty Khai thác chế biến nông – hải sản Xuất nhập khẩu Hòa Bình (Công ty Hòa Bình) vẫn còn nguyên như một tiếng chuông cảnh tỉnh cho những người thực thi pháp luật.

Hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự đã khiến không ít doanh nhân, doanh nghiệp lao đao, vụ việc ông Lương Ngọc Phi – nguyên Giám đốc Công ty Khai thác chế biến nông – hải sản Xuất nhập khẩu Hòa Bình

Hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự đã khiến không ít doanh nhân, doanh nghiệp lao đao, bởi muôn vàn hệ lụy, vụ việc doanh nhân Lương Ngọc Phi cũng là một ví dụ

Thành lập năm 1992, Công ty Hòa Bình, do ông Lương Ngọc Phi làm Giám đốc đã trở thành một trong số ít Công ty lớn ở Thái Bình hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp với dự án có tên “Sản xuất nông sản xuất khẩu kê hạt - vừng đen (mè) 1996 - 2001”. Từ những nghiên cứu phù hợp thực tiễn, lại có cả đầu ra cho sản phẩm, dự án của ông Phi và Công ty Hòa Bình đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của các lãnh đạo trong UBND tỉnh Thái Bình lúc bấy giờ.

Từ đó, Ngân hàng Công Thương Thái Bình đã cho Công ty Hòa Bình vay tổng số tiền gần 5,5 tỉ đồng.

Bước đầu, Công ty đã đầu tư vốn cho hàng ngàn hộ nông dân của 27 HTX trong địa bàn 4 huyện trồng hai sản phẩm nông sản nói trên, dự án rất hiệu quả nên đến năm 1998, Công ty đã triển khai được cả một vùng đất trồng nguyên liệu rộng hơn 700ha. Và ký hàng loạt hợp đồng xuất khẩu mặt hàng hạt kê vàng, vừng đen sang Nhật Bản và Hàn Quốc.

Trong thời gian chờ các vùng nguyên liệu đến ngày thu hoạch, ông Phi đã mở rộng thêm việc thu mua hạt ý dĩ, và đã xuất khẩu được 105 tấn hàng, còn 370 tấn đang chờ tiếp tục xuất khẩu theo hợp đồng đã ký kết với phía Nhật Bản. Tuy nhiên, do bị một số đối tác chậm thanh toán nên Công ty Hòa Bình đã phát sinh nợ quá hạn đối với Ngân hàng Công Thương Thái Bình số tiền 5,5 tỉ đồng.

Nhằm đảm bảo uy tín với ngân hàng, ông Phi đã thay mặt Công ty làm văn bản cam kết sẽ trả hết nợ cho ngân hàng sau khi thu hoạch vụ kê vàng, vừng đen và xuất nốt lô hàng ý dĩ theo hợp đồng đã ký. Sau quá trình xác minh, thẩm định, phía ngân hàng cũng chấp nhận những cam kết trả nợ của doanh nghiệp.

Thế nhưng, ngày 01/5/1998, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) – Công an tỉnh Thái Bình đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, lệnh bắt khẩn cấp đối với Giám đốc Lương Ngọc Phi về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN”, đến ngày 6/7/1998, đơn vị này tiếp tục khởi tố ông Phi thêm tội “trốn thuế”.

Sau những vụ việc vướng vòng lao lý, hầu hết các doanh nhân, doanh nghiệp đều trắc trở trong hành trình giải oan

Đáng nói, vụ án còn đang trong quá trình điều tra, hàng loạt tài sản của Công ty đã bị kê biên, phát mại gồm: 20 tấn kê giống, 1 tấn vừng, 10 tấn kê xuất khẩu trị giá 1,4 tỉ đồng, nhưng chỉ được hội đồng định giá bán hơn 28 triệu đồng; lô hàng ý dĩ 290 tấn trị giá hơn 2 tỉ, nhưng chỉ phát mại được 300 triệu đồng; chiếc xe ôtô vừa mua trị giá 25.000USD cũng bị bán với giá 120 triệu đồng,…

Với những tội danh như đã nêu, ông Lương Ngọc Phi bị Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh Thái Bình tuyên phạt, 14 năm tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN”; 3 năm tù tội "Trốn thuế", tổng mức hình phạt phải chấp hành là 17 năm tù, ngoài ra còn buộc ông phải bồi hoàn 475 triệu đồng tiền “trốn thuế”(?).

Vậy là, từ doanh nhân thành đạt, đang điều hành một doanh nghiệp có nhiều triển vọng phát triển, chỗ dựa tin cậy của hàng ngàn gia đình nông dân, ông Phi bỗng chốc trở thành tù nhân, Công ty Hòa Bình cũng theo đó lâm vào cảnh bị phá sản hoàn toàn.

Và sau đó, hành trình giải oan của doanh nhân này cũng đầy trắc trở, lần đầu vào ngày 26/4/2000, Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại Hà Nội đã xử phúc thẩm vụ án đã giải oan được cho ông tội danh “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN”; còn tội danh “Trốn thuế” phải đến ngày 12/12/2003, Viện trưởng Viện kiểm sát Nhân dân tỉnh Thái Bình mới ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án.

Sau 1.066 ngày ngồi tù, doanh nhân Lương Ngọc Phi được minh oan, nhưng trắng tay hoàn toàn, một Công ty đang trên đà phát triển, với kế hoạch sản xuất hàng nghìn ha nông sản, có đối tác nước ngoài ổn định, có uy tín trên thương trường, được ngân hàng tín nhiệm,… chưa kể đến uy tín, danh dự cá nhân.

Trong khi, chỉ một cái gõ bàn… “toang hoang” một doanh nghiệp, tính thời điểm được bồi hoàn, con số gần 23 tỉ đồng ông Phi và những thiệt hại của Công ty mình nhận được là con số bồi hoàn được cho là lớn nhất, nhưng liệu có thấm vào đâu so với đà phát triển một doanh nghiệp biết nắm thời cơ? Cho tới tận bây giờ, có bao nhiêu doanh nghiệp đã làm được như Công ty Hòa Bình lúc đó?

Diễn đàn Doanh nghiệp sẽ tiếp tục thông tin dưới nhiều góc nhìn về vấn đề hình sự hóa!