Thúc đẩy giải pháp đưa ngành hàng không phát triển bền vững

ANH TRÀ• 24/04/2024 20:30

Theo các chuyên gia nhận định, cần có sự gợi mở chính sách, công nghệ phù hợp để đẩy nhanh tiến trình phát triển hàng không bền vững tại Việt Nam.

>> Xu hướng vận tải hàng không toàn cầu đang thay đổi?

Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành đánh giá cao sáng kiến tiên phong của Tapetco thúc đẩy SAF tại Việt Nam

Nhiên liệu hàng không bền vững (Sustainable Aviation Fuel, SAF) được sản xuất từ dầu thải, phụ phẩm nông nghiệp, sinh khối gỗ, rác thải đô thị... có thể giúp cắt giảm 80% lượng khí thải carbon so với nhiên liệu truyền thống. Tuy nhiên trên thực tế, nhiên liệu hàng không bền vững vẫn còn rất mới tại Việt Nam.

Trao đổi tại Hội thảo "Nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) và giảm phát thải carbon trong chuỗi cung ứng nhiên liệu hàng không", theo ông Võ Tân Thành, Phó chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), có thể thấy ngành hàng không thế giới đã, đang chuyển động hướng tới phát triển bền vững và mục tiêu phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050.

Phó Chủ tịch VCCI cho biết, việc sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững, hay còn gọi là nhiên liệu thay thế làm từ các nguyên liệu sinh học, có thể giúp cắt giảm tới 80% lượng khí thải carbon so với sử dụng nhiên liệu truyền thống. Tuy vậy, chi phí sản xuất loại nhiên liệu này khá cao. Đây rõ ràng là một thách thức không nhỏ.

Trên thực tế, vào cuối năm ngoái, hãng hàng không Virgin Atlantic của Anh thực hiện thành công chuyến bay đầu tiên trên thế giới sử dụng 100% nhiên liệu bền vững. Theo ước tính, nếu một chuyến bay sử dụng 100% nhiên liệu SAF thì giá vé máy bay tăng gần 50% so với giá vé máy bay sử dụng nhiên liệu truyền thống. Vì vậy, Phó Chủ tịch VCCI lưu ý: “Thế giới đã chuyển động và Việt Nam không thể đứng ngoài xu thế này".

Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành đánh giá cao sáng kiến tiên phong của Tapetco thúc đẩy SAF tại Việt Nam

Tổng giám đốc Tapetco Lương Thế Tùng khẳng định mục tiêu giảm phát thải là khó nhưng không thể chậm trong lộ trình chuyển đổi xanh

Về phía góc độ doanh nghiệp, ông Lương Thế Tùng, Tổng giám đốc Công ty Tapetco thông tin, theo các số liệu nghiên cứu, ngành hàng không chiếm khoảng 2% lượng khí thải toàn cầu và được đánh giá là một trong những lĩnh vực khó giảm phát thải nhất. Tuy nhiên, ông Tùng khẳng định “khó” không có nghĩa là được phép “chậm” trong lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh.

Ông Tùng cho biết thêm, việc sử dụng SAF, hay còn gọi là nhiên liệu thay thế làm từ các nguyên liệu sinh học, có thể giúp cắt giảm tới 80% lượng khí thải các-bon so với sử dụng nhiên liệu truyền thống. Tuy nhiên, SAF vẫn còn là một phạm trù rất mới tại Việt Nam, không chỉ với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hàng không, cung ứng nhiên liệu hàng không mà còn với chính các cơ quan quản lý.

Hiện nay tại Việt Nam, lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh đối với lĩnh vực hàng không được quy định rất cụ thể tại Quyết định số 876/QĐ-TTg ngày 22/07/2022. Ông Lương Thế Tùng, Tổng giám đốc Công ty Tapetco cho biết mục tiêu từ năm 2035 sẽ sử dụng tối thiểu 10% nhiên liệu bền vững cho một số chuyến bay ngắn; 100% phương tiện chở khách và phương tiện khác trong sân bay đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh.

Giai đoạn từ năm 2050 sẽ sử dụng 100% năng lượng xanh, nhiên liệu hàng không bền vững cho tàu bay để giảm tối đa lượng phát thải khí nhà kính.

>> Tăng trần giá vé máy bay, doanh nghiệp hàng không có "dễ thở"?

Toàn cảnh diễn đàn

Toàn cảnh Hội thảo "Nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) và giảm phát thải carbon trong chuỗi cung ứng nhiên liệu hàng không"

Ông Kelvin Lee, Phó giám đốc Hiệp hội vận tải hàng không thế giới (IATA) cho hay, Net Zero là mục tiêu mà 320 hãng hàng không thành viên thuộc IATA hướng đến (số lượng thành viên IATA chiếm 83% lưu lượng vận chuyển hàng không toàn cầu). Tại Việt Nam, ba hãng hàng không Vietnam Airlines, VietJet Air và Bamboo Airlines cũng là thành viên IATA và cũng đang theo đuổi mục tiêu Net Zero.

Động lực để thực hiện lộ trình net zero bao gồm ba yếu tố: công nghệ máy bay, năng lượng và hạ tầng, quy trình vận hành. Trong đó, nhân tố then chốt để thực hiện lộ trình này cần nguồn tài chính khổng lồ và chính sách khuyến khích để đầu tư các công nghệ mới, các loại nhiên liệu mới.

Nhằm đạt mục tiêu phát thải ròng về "0" trước năm 2050, Phó giám đốc IATA nêu rõ, IATA xác định nhiện liệu hàng không bền vững SAF là động lực chính của ngành hàng không, nhân tố đóng góp lớn nhất trong việc giảm phát thải.

“SAF là động lực chính của ngành hàng không. Nếu có thể tăng tỷ lệ pha trộn SAF từ 50 - 100%, rất nhanh có thể đạt Net Zero. Ngoài ra, các đơn vị sản xuất máy bay thế hệ mới chắc chắn ưu tiên nhiên liệu SAF nên vấn đề này sẽ diễn ra nhanh chóng theo xu hướng. Nếu tỷ lệ pha trộn càng cao thì có thể tinh chỉnh một chút để phù hợp với động cơ sử dụng các loại nhiên liệu truyền thống”, ông Lee nói.

Tổng giám đốc Tapetco Lương Thế Tùng khẳng định mục tiêu giảm phát thải là khó nhưng không thể chậm trong lộ trình chuyển đổi xanh

Chuyên gia quốc tế tại hội thảo cũng thống nhất: mục tiêu giảm phát thải là khó nhưng không thể chậm trong lộ trình chuyển đổi xanh

Cũng theo ông Kelvin Lee, chính sách về SAF tại các quốc gia trên thế giới có nhiều khác biệt về xu hướng hoạch định chính sách. "Chúng tôi cho rằng cần có sự linh hoạt hơn trong việc đặt ra các mục tiêu SAF quốc gia, tùy thuộc vào năng lực sản xuất SAF của từng nước và khu vực", đại diện IATA gợi mở.

Đồng quan điểm, ông Maxim Breugelmans, Giám đốc điều hành Betterfuels, do giá SAF khá cao nên các bên lập chính sách cần phải có khuyến khích về cơ chế giá vé.

Để các chính sách SAF hiệu quả cần phải tăng sản lượng cung cấp và tăng khả năng cạnh tranh giá của SAF so với nhiên liệu hàng không truyền thống. Ngoài ra, cần có một số chính sách để tạo nhu cầu SAF một cách có hệ thống, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển công nghệ sản xuất mới và chuỗi cung ứng đi kèm.

Vì vậy, ông Breugelmans gợi ý, các quốc gia cần thực hiện các biện pháp khuyến khích được ưu tiên trước như: Tạo lập một thị trường hoạt động thông qua các chính sách khuyến khích, thúc đẩy các đơn vị mới tham gia và đa dạng hóa hoạt động sản xuất SAF, ủng hộ sáng tạo đổi mới, giảm giá thành, hỗ trợ cơ sở sản xuất dùng công nghệ mới…