Lo bất ổn, Tesla tìm nguồn cung linh kiện bên ngoài Trung Quốc

TRƯỜNG ĐẶNG• 25/05/2024 03:00

Nổi tiếng gắn bó với thị trường Trung Quốc nhưng Tesla gần đây đã bắt đầu phải hành động giữa căng thẳng địa chính trị gia tăng và sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ nội địa.

Dù có một siêu nhà máy ở Trung Quốc, Tesla được cho bắt đầu phải chuẩn bị các nguồn cung ứng bên ngoài thị trường này

Gần đây, Tesla đã yêu cầu các nhà cung cấp bắt đầu xây dựng các bộ phận và linh kiện bên ngoài cả Trung Quốc và Đài Loan sớm nhất là vào năm 2025, tờ Nikkei Asia cho biết.

>>Quốc gia nào hưởng lợi từ cuộc chiến thuế quan Mỹ - Trung?

Sáu giám đốc điều hành chuỗi cung ứng liên quan trực tiếp tới vấn đề này đã thừa nhận rằng các nhà cung ứng linh kiện như bảng mạch in, màn hình và hệ thống bộ điều khiển điện tử được sử dụng trong các mẫu xe Tesla bán bên ngoài Trung Quốc đã nhận được yêu cầu từ nhà sản xuất xe điện của Mỹ.

Nguyên nhân của động thái này chính là những rủi ro địa chính trị ngày càng gia tăng ở khu vực trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sắp diễn ra. Đồng thời, nó cũng phản ánh nhu cầu xây dựng các nguồn cung cấp thay thế nhằm phòng ngừa sự gián đoạn chuỗi cung ứng cho các thị trường ngoài Trung Quốc.

Một công ty có trụ sở tại Đài Loan cung ứng cho Tesla được Nikkei Asia dẫn lời: “Chúng tôi đã nhận được yêu cầu từ Tesla rằng họ hy vọng có được các linh kiện vừa OOC vừa OOT, nghĩa là xuất xứ ngoài Trung Quốc và Đài Loan. Họ hy vọng một đề xuất như vậy có thể thành hiện thực từ những dự án mới trong năm tới.”

Tesla được cho cũng đang thảo luận vấn đề này với các nhà cung cấp châu Á khác từ Nhật Bản, Hàn Quốc và các nơi khác. Một giám đốc điều hành của một nhà sản xuất điện tử Nhật Bản nói rằng công ty của ông nằm trong số những công ty mà Tesla đã đặt vấn đề.

Một giám đốc điều hành của một nhà cung cấp linh kiện khác cho biết công ty của ông đang tăng cường công suất ở Thái Lan vì yêu cầu này. “Đối với nhiều khách hàng, bao gồm cả Tesla, cái gọi là chiến lược Trung Quốc + 1”, vị này cho biết.

Các nguồn tin cho biết các nhà sản xuất ô tô khác của Mỹ như General Motors và Ford đã yêu cầu các nhà cung cấp nghiên cứu chuyển dây chuyền sản xuất thiết bị điện tử ra ngoài Trung Quốc nhưng không giống như Tesla, họ chưa đưa ra yêu cầu chính thức nào về việc này.

Một giám đốc điều hành nhà cung cấp thiết bị điện tử cho biết: “Chúng tôi phục vụ một số nhà sản xuất ô tô của Mỹ và Tesla là công ty tích cực nhất trong việc cố gắng tránh những rủi ro liên quan đến Trung Quốc. Thực sự khó khăn và tốn kém khi thực hiện OOC và OOT, vì đó là nơi có chuỗi cung ứng hoàn thiện nhất.”

Yêu cầu của Tesla được đưa ra trước khi Mỹ tuyên bố sẽ tăng mạnh thuế đối với xe điện của Trung Quốc và trước khi Đài Loan tổ chức lễ nhậm chức của nhà lãnh đạo mới vào 20/5 vừa qua.

>>Mỹ tăng thuế với Trung Quốc: "Bóng ma" lạm phát sẽ quay lại?

Bên cạnh nguy cơ bất ổn ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng, việc Tesla đa dạng hóa chuỗi cung ứng cũng diễn ra khi công ty phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc.

Dữ liệu của Counterpoint Research cho thấy BYD đã chiếm 15% thị phần xe điện chạy pin (BEV) toàn cầu trong quý đầu tiên năm 2024, trong khi thị phần dẫn đầu của Tesla giảm xuống 19% từ mức 22% của năm trước.

Sự chuyển dịch của Tesla có thể đem lại lợi ích cho các nước Đông Nam Á như Việt Nam hay Thái Lan

Tuy nhiên, sự cạnh tranh này không có nghĩa là Tesla sẽ từ bỏ Trung Quốc. Lâu nay, tỷ phú Elon Musk là một trong những lãnh đạo doanh nghiệp gắn bó với thị trường tỷ dân này một cách quyết liệt nhất.

Vào tháng 4 vừa qua, Giám đốc điều hành Tesla đã có chuyến thăm bất ngờ tới Trung Quốc với hy vọng đảm bảo được sự chấp thuận cho FSD - phần mềm hỗ trợ lái xe tiên tiến nhất của công ty, tại thị trường lớn thứ hai của công ty. Chính phủ ở Bắc Kinh đã bày tỏ sự ủng hộ động thái này và coi Tesla là một "ví dụ thành công về hợp tác kinh tế và thương mại Mỹ-Trung".

Trung Quốc và Đài Loan sản xuất phần lớn các bộ phận và linh kiện điện tử quan trọng của thế giới, bao gồm màn hình, bảng mạch in, ống kính máy ảnh và chất bán dẫn. Nhưng giữa căng thẳng địa chính trị Mỹ - Trung, ngành sản xuất xe điện nặng về công nghệ khiến chuỗi cung ứng này trở nên mong manh.

Chiu Shih-fang, nhà phân tích chuỗi cung ứng công nghệ của Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan, nói với Nikkei Asia: “Kể từ nửa cuối năm ngoái, ngày càng rõ ràng rằng xe điện là chiến trường mới nhất của cuộc chiến công nghệ Mỹ-Trung”.

Chiu cho biết, yêu cầu củng cố năng lực sản xuất bên ngoài Trung Quốc là điều hợp lý đối với Tesla, bởi công ty đang cạnh tranh trực tiếp với các thương hiệu Trung Quốc như BYD hơn là các thương hiệu phương Tây hoặc Nhật Bản khác.

Bà nói: “Thật hợp lý khi các nhà sản xuất ô tô như Tesla đưa ra yêu cầu như vậy với các nhà cung cấp nhằm ngăn chặn bất kỳ sự gián đoạn nào trong chuỗi cung ứng do những bất ổn địa chính trị. Đây cũng là lý do tại sao chúng tôi thấy rất nhiều nhà cung cấp linh kiện tăng tốc đầu tư mới vào Đông Nam Á và Mexico”.

Trong số các quốc gia Đông Nam Á, Thái Lan nổi bật là quốc gia có lợi thế nhất để hưởng lợi từ chuỗi cung ứng phụ tùng ô tô nhờ cơ sở hạ tầng đã được thiết lập và các chính sách chiến lược.

Được mệnh danh là thủ phủ ô tô của châu Á, Thái Lan từ lâu đã xây dựng được nền tảng cung ứng quan trọng cho các gã khổng lồ toàn cầu như Toyota, Honda hay Ford. Gần đây, lĩnh vực sản xuất xe điện tại đây cũng bắt đầu được chú ý với các khoản đầu tư đáng kể từ Mercedes-Benz và Great Wall Motors.

Tuy nhiên, Việt Nam hay Indonesia cũng đang liên tục vươn lên trong mảng sản xuất phụ tùng ô tô. Bởi vậy, cạnh tranh trong khu vực để trở thành nhà cung ứng quan trọng cho Tesla được dự báo sẽ căng thẳng không kém cuộc đua thu hút đầu tư ngành bán dẫn trong thời gian qua.