Kiến nghị giảm gánh nặng chuyển đổi xanh cho doanh nghiệp

HẠNH LÊ• 26/05/2024 03:00

Với nguyên tắc chung được thực hiện trên toàn cầu là phát thải phải trả phí, chắc chắn sẽ đặt gánh nặng lên vai doanh nghiệp.

>>>Kiến tạo chính sách cho chuyển đổi xanh

Chia sẻ về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, PGS. TS. Nguyễn Đình Thọ - Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách, tài nguyên và môi trường (Bộ Tài nguyên và môi trường) nhấn mạnh: chuyển đổi tăng trưởng xanh là yêu cầu bắt buộc với doanh nghiệp. Đây có thể xem là một cuộc chiến sống còn, buộc doanh nghiệp phải “chiến đấu” để dành được sự tồn tại. Nhớ lại thời điểm Việt Nam tham gia WTO, doanh nghiệp phải thay đổi và thích ứng theo luật chơi thương mại quốc tế.

PGS. TS. Nguyễn Đình Thọ

PGS. TS. Nguyễn Đình Thọ - Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách, tài nguyên và môi trường

Ở thời điểm hiện nay cũng vậy, tiêu chuẩn mới của quốc tế về kinh tế xanh được hình thành và yêu cầu bắt buộc, các cơ quan quản lý nhà nước đã và đang “đi” theo hướng hướng dẫn cho doanh nghiệp tiếp cận và tuân thủ các yêu cầu phù hợp với tiêu chuẩn toàn cầu.

Chuyển đổi xanh, thực thi ESG, PGS. TS. Nguyễn Đình Thọ nhận định, sẽ đặt gánh nặng lên vai doanh nghiệp theo nguyên tắc chung là người phát thải phải trả phí. Vì vậy, xuyên suốt Luật Bảo vệ môi trường, các cơ quan chức năng đã thay đổi cách tiếp cận, trong đó sử dụng công cụ thị trường và thị trường tự điều tiết.

Trong thời gian tới Việt Nam sẽ bổ sung khoảng 1.000 doanh nghiệp phải thực hiện báo cáo kiểm kê khí nhà kính. Doanh nghiệp phát thải ít có cơ hội để bán tín chỉ carbon cho doanh nghiệp có nguồn phát thải lớn. Theo cơ chế thị trường, doanh nghiệp phát thải nhiều phải trả tiền.

Tuy nhiên, thực tế, với những doanh nghiệp nhỏ và vừa đang chiếm phần lớn trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, ngoài công cụ thị trường, sự hỗ trợ của Nhà nước là cần thiết. Bà Bùi Thu Thủy - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và đầu tư) cho rằng, từ nhận thức đến thực thi của doanh nghiệp là một thách thức. Trong đó, khó khăn nhất là doanh nghiệp chưa rõ làm thế nào, làm từ đâu và lợi ích nhận được khi chuyển đổi xanh, chuyển đổi thực hành ESG.

Với yếu tố ESG, bà Bùi Thu Thủy cho rằng, chữ G là tiêu chí khó khăn và… mệt mỏi nhất. “Chúng tôi rất muốn cải thiện quản trị cho doanh nghiệp nhưng với đặc thù doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu là hộ gia đình có quy mô siêu nhỏ, để đạt sự chuyên nghiệp trong quan trị là quá khó. Trong khi chỉ đạt được yếu tố G mới có thể thực hiện tiếp các yếu tố E và S” - bà Bùi Thu Thủy cho hay.

>>>Yếu tố then chốt trong thực hành ESG tại doanh nghiệp

Với nguồn lực hạn chế, doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ cần được hỗ trợ chuyển đổi mô hình kinh doanh sang hướng bền vững

Từ nhận thức cho rằng, đang thiếu khung tổng thể cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, ở đó, doanh nghiệp sẽ nhìn thấy mình phải làm gì, người dân phải làm gì, Bộ Kế hoạch và đầu tư đang trình Chính phủ hệ thống phân ngành kinh tế xanh từ hệ thống các ngành kinh tế hiện nay. Đồng thời, xây dựng cơ chế chính sách ưu đãi để khuyến khích doanh nghiệp và người dân sản xuất và tiêu dùng xanh. Không có sự hỗ trợ của nhà nước, bà Bùi Thu Thủy cho rằng, sẽ rất lâu chúng ta mới đạt được các mục tiêu chiến lược tăng trưởng xanh đề ra.

Bộ Kế hoạch và đầu tư cũng nỗ lực hợp tác với các nhà tài trợ quốc tế để thực hiện dự án tăng cường nhận thức cho doanh nghiệp, sàng lọc, lựa chọn doanh nghiệp để hỗ trợ nâng cao năng lực; kiểm kê khí nhà kính; tư vấn xuống đào tạo, hỗ trợ, hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng lộ trình chuyển đổi mô hình kinh doanh thông thường sang kinh doanh bền vững.