Trung Quốc âm thầm chiếm lĩnh chuỗi cung ứng công nghệ Đông Nam Á

TRƯỜNG ĐẶNG• 02/06/2024 03:00

Các công ty Đài Loan (Trung Quốc) và các công ty khác phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ giàu có từ lục địa tại Đông Nam Á.

Pixel của Google đang nghiêng sang các nhà sản xuất Trung Quốc lục địa có hiện diện ở Đông Nam Á

Sự nổi lên của Goertek và BYD

Các nhà cung ứng công nghệ Trung Quốc lục địa đang đổ bộ vào Đông Nam Á để cạnh tranh với các đối thủ trong cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt nhằm phục vụ cho các đối tác lớn như Google và Apple.

>>Trung Quốc bị gạt khỏi chuỗi cung ứng mới?

Theo nguồn tin của Nikkei Asia, Google đang lựa chọn nhà cung cấp Trung Quốc Goertek để sản xuất đồng hồ Pixel tại Việt Nam. Trước đây, các đơn đặt hàng lắp ráp thiết bị này chỉ dành riêng cho các công ty Đài Loan, nhưng giờ đây Goertek sẽ chịu trách nhiệm sản xuất phiên bản đồng hồ mới nhất vào năm 2025.

Google là một trong những công ty công nghệ toàn cầu đầu tiên yêu cầu các nhà cung cấp xây dựng năng lực sản xuất bên ngoài Trung Quốc do căng thẳng leo thang giữa Bắc Kinh và Washington.

Foxconn, Compal Electronics, Quanta Computer, Pegatron và Inventec – những nhà cung ứng lâu năm của Đài Loan cho Google và những công ty công nghệ khác của Mỹ - đã tích cực đa dạng hóa chuỗi cung ứng ngoài Trung Quốc để vừa lòng các đối tác.

Tuy nhiên, giờ đây họ vẫn chứng kiến các đơn đặt hàng tuột khỏi tay các đối thủ tới từ lục địa Trung Quốc cũng đang đổ xô vào khu vực.

Nikkei Asia trích dẫn nguồn tin nói về lý do chọn đối tác Trung Quốc: “Việc hợp tác với Goertek chỉ là sự cân nhắc thuần túy về mặt kinh doanh đối với hàng điện tử tiêu dùng… Công ty có lựa chọn sản xuất bên ngoài Trung Quốc, chất lượng tốt, thái độ phục vụ tốt và giá cả cạnh tranh.”

Ở diễn biến khác, BYD của Trung Quốc được cho cũng đang tranh giành hợp đồng sản xuất điện thoại Pixel của Google ở Đông Nam Á, mặc dù kết quả vẫn chưa được ngã ngũ. Hiện tất cả điện thoại Pixel đều được các đối tác Đài Loan sản xuất. BYD cũng là nhà cung ứng iPad cho Apple và đang năng lực sản xuất lớn ở Đông Nam Á.

Sự nổi lên của Goertek và BYD nhấn mạnh sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong chuỗi cung ứng công nghệ. Một giám đốc điều hành của công ty sản xuất New Kinpo từ Đài Loan có kinh nghiệm tại Thái Lan nói: “ Tất nhiên, chúng tôi đang cảm thấy sức nóng. Hiện tại, chúng tôi đang cạnh tranh trực tiếp với những công ty như BYD, Goertek và Luxshare”.

Đổ bộ vào Đông Nam Á

Đông Nam Á đã nổi lên như một trung tâm sản xuất mới một phần nhờ vào sự leo thang căng thẳng địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc. Vị trí địa lý gần với Trung Quốc và chi phí lao động thấp hơn đáng kể khiến các quốc gia như Việt Nam, Thái Lan hay Indonesia trở thành lựa chọn hàng đầu để đa dạng hóa chuỗi cung ứng, vì các công ty có thể dễ dàng vận chuyển linh kiện do Trung Quốc sản xuất đến các thị trường này để lắp ráp.

Sự cạnh tranh mọi mặt giữa các công ty Đài Loan (Trung Quốc) và lục địa tại Đông Nam Á ngày càng gay gắt

Nhưng trong khi các đối tác của Mỹ còn lưỡng lự khi chuyển một phần chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc, thì các công ty công nghệ Trung Quốc đã năng nổ hơn khi xây dựng các nhà máy bên ngoài Trung Quốc. Trong danh sách nhà cung cấp hàng đầu của Apple vừa qua, 37% trong số 35 nhà cung cấp của Apple tại Việt Nam là các công ty Trung Quốc, theo dữ liệu của Nikkei Asia.

>>Malaysia đang làm gì để trở thành trung tâm bán dẫn toàn cầu?

Căng thẳng chính trị không phải là lý do duy nhất đẩy các nhà cung cấp của Trung Quốc ra nước ngoài. Theo Lai Ming-Kuen, Tổng giám đốc của Acter, suy thoái kinh tế trong nước cũng đã thúc đẩy nhiều công ty Trung Quốc khám phá các cơ hội ở nước ngoài.

"Vì suy thoái kinh tế ở Trung Quốc, gần đây chúng tôi nhận thấy rất nhiều công ty Trung Quốc đang chạy đua sang Đông Nam Á để giành thị trường và tìm kiếm động lực tăng trưởng bên ngoài thị trường nội địa của họ”, ông Lai nói.

Lai nói thêm: “Các công ty Trung Quốc không chỉ đưa ra mức giá thấp hơn để giành lấy các dự án. Ở nhiều quốc gia Đông Nam Á, họ có quan hệ ngoại giao khá tốt với chính quyền địa phương và điều đó cũng giúp các công ty của họ có được cơ hội kinh doanh”.

Bài toán khó cho các đối thủ

Đối với các nhà cung cấp không phải Trung Quốc lục địa, những điều này tạo nên sự cạnh tranh chưa từng có về mọi thứ, từ công nhân, đất đai cho đến các đơn đặt hàng của khách hàng.

Vincent Chang, Giám đốc điều hành khu vực châu Á và liên lục địa tại Advantech nói: “Trước đây, sự cạnh tranh với các nhà cung cấp Trung Quốc về cơ bản chỉ diễn ra ở Trung Quốc, nhưng giờ đây chúng tôi đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt ở Đông Nam Á… Họ có túi tiền dồi dào và chất lượng tốt. Lợi thế của chúng tôi là chúng tôi có kinh nghiệm hoạt động bên ngoài sớm hơn họ.”

Bảng mạch in (PCB), vật liệu gắn các linh kiện và chip, là một ví dụ điển hình về lĩnh vực mà sự cạnh tranh với các nhà cung cấp Trung Quốc đang nóng lên.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Mạch in Đài Loan, gần 55 nhà sản xuất PCB và nhà cung cấp của họ đã công bố kế hoạch đầu tư vào Thái Lan từ năm 2023 đến tháng 4 năm nay, trong đó có 33 công ty là Trung Quốc. Ít nhất 13 dự án đã bắt đầu xây dựng tại quốc gia Đông Nam Á này.

Một lãnh đạo công ty giải pháp nhiệt Đài Loan cho biết: “Đó là một tình thế tiến thoái lưỡng nan đối với chúng tôi. Chúng tôi sẽ mất đơn hàng nếu không đầu tư vào công suất ở nước ngoài”.

Brian Chen, đối tác tại KPMG Đài Loan và KPMG Việt Nam, cho biết các nhà cung cấp công nghệ Trung Quốc đã tiến rất nhanh trong việc đầu tư đáng kể vào Đông Nam Á trong hai năm qua. Đầu tư kết hợp từ Trung Quốc và Hồng Kông đã vượt nguồn đầu tư nước ngoài hàng đầu là Singapore vào năm 2023.