Nguồn vốn vay mua nhà ở xã hội vẫn khó tiếp cận

HUỆ THÀNH• 07/07/2024 10:00

Hiện nay, gói tín dụng từ nguồn vốn vay nhà ở xã hội tại Hải Dương chưa thể giải ngân vì doanh nghiệp và người mua gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn do quy định, thủ tục phức tạp.

>>>Hải Dương: Tạo không gian phát triển mới cho các doanh nghiệp

Hải Dương đặt mục tiêu đến năm 2030 xây dựng ít nhất 10.919 căn nhà ở xã hội. Để đạt được mục tiêu trên tỉnh Hải Dương đang nỗ lực triển khai các chính sách phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, việc triển khai số tiền đã giải ngân từ gói tín dụng cho dự án nhà ở xã hội hiện nay tại Hải Dương chưa thể giải ngân.

Khó tiếp cận

Mới đây, Dự án nhà ở xã hội tại khu đô thị mới phía nam TP Hải Dương (phân khu 2) đã được khởi công xây dựng nhưng chưa tiếp cận được gói tín dụng nhà ở xã hội 120.000 tỷ đồng do còn thiếu thủ tục pháp lý.

Dự án nhà ở xã hội tại khu đô thị mới phía nam TP Hải Dương (phân khu 2) đã được khởi công xây dựng, nhưng chưa tiếp cận được gói tín dụng nhà ở xã hội 120.000 tỷ đồng do còn thiếu thủ tục pháp lý.

Dự án nhà ở xã hội tại khu đô thị mới phía nam TP Hải Dương (phân khu 2) đã được khởi công xây dựng nhưng chưa tiếp cận được gói tín dụng 120.000 tỷ đồng

Hiện Dự án nhà ở xã hội tại khu đô thị mới phía nam TP Hải Dương (phân khu 2) ở xã Gia Xuyên (TP Hải Dương) vẫn đang trong quá trình hoàn tất thủ tục để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tính giá bán, giá cho thuê và cho thuê mua nhà ở xã hội. Khi dự án được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tính các loại giá vừa nêu, chủ đầu tư dự án mới hoàn thiện đầy đủ tính pháp lý của bộ hồ sơ gửi ngân hàng để tiếp cận khoản vay theo gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Theo thông tin từ phía Công ty CP Đầu tư bất động sản Thành Đông (chủ đầu tư dự án này), hiện Sở Tài nguyên và Môi trường đang khẩn trương đẩy nhanh các phần việc liên quan để dự án sớm được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, làm cơ sở để chủ đầu tư trình thẩm định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, dự án này hiện vẫn trong quá trình hoàn tất thủ tục để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tính giá bán, giá cho thuê và cho thuê mua nhà ở xã hội. Khi dự án được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hoàn thành việc tính các loại giá vừa nêu, chủ đầu tư dự án mới hoàn thiện đầy đủ tính pháp lý để được vay vốn gói tín dụng 125.000 tỷ đồng của ngân hàng.

Khác với doanh nghiệp trên, Công ty CP Đầu tư Newland đã chủ động nguồn vốn để thực hiện dự án nhà ở xã hội thuộc dự án khu nhà ở phường Nhị Châu (TP Hải Dương). “Theo quy định, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội không được thế chấp mảnh đất xây dự án để vay vốn ngân hàng. Do vậy, để bảo đảm tiến độ dự án, chúng tôi đã sử dụng nguồn vốn tự có cộng thêm vốn huy động khác với quy mô gần 470 tỷ đồng để triển khai xây dựng. Hoàn toàn không có vốn vay từ ngân hàng”, anh Giáp Văn Tiệp, Trưởng Phòng Kinh doanh Công ty CP Đầu tư Newland chi nhánh Hải Dương thông tin. Nhờ đó, dự án nhà ở xã hội với 619 căn hộ đã hoàn thành và đi vào khai thác, phục vụ nhu cầu của người dân từ đầu năm 2023.

Tới đây doanh nghiệp này sẽ khởi công một dự án nhà ở xã hội khác trên địa bàn 2 phường Hải Tân và Tân Hưng (TP Hải Dương). Dự án có quy mô 5 tòa nhà cao tầng, 15 tầng/tòa, theo tính toán sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng hơn 1.000 tỷ đồng. Dù chủ đầu tư đã và đang chuẩn bị phương án tài chính, song đây vẫn là thách thức không nhỏ.

Năm 2021, Hải Dương có 1 dự án nhà ở xã hội hoàn thành là khu nhà ở phường Nhị Châu với 619 căn hộ.

Khó đạt được nếu không có cách tháo gỡ cụ thể

Ông Nguyễn Trung Kiên – Công ty BĐS Trung Kiên cho biết: Không riêng chủ đầu tư, ngay cả người dân cũng gặp khó khi tiếp cận vốn vay ngân hàng để mua nhà ở xã hội. Theo ông Kiên, nhu cầu vay vốn mua nhà ở xã hội tại Hải Dương lớn. Tuy nhiên người mua cũng gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn cho vay mua nhà ở xã hội. Cùng với đó việc xác nhận người mua nhà ở xã hội chưa có nhà ở địa phương cũng gặp khó khăn… Ngoài ra, mức vay hiện nay là 500 triệu đồng, trong khi giá nhà xã hội hiện nay cũng đã hơn 1 tỷ đồng nên nhiều người khó tiếp cận vay vốn mua nhà.

Theo đại diện VietinBank chi nhánh tỉnh Hải Dương, người dân mua nhà ở xã hội có thể thế chấp bằng tài sản hình thành trong tương lai, chính là căn hộ dự định mua thông qua hợp đồng mua bán với chủ đầu tư. “Khi đó chủ đầu tư, ngân hàng, khách hàng sẽ cùng ký vào một bản hợp đồng 3 bên, ngân hàng sẽ giải ngân theo tiến độ thanh toán từ chủ đầu tư, khách hàng sẽ cam kết ngay khi nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ đưa vào ngân hàng để dùng làm tài sản bảo đảm".

Chị Nguyễn Lam Hường ở TP Hải Dương chia sẻ: "Vay tiền mua nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh tỉnh Hải Dương, hiện mức lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội là 4,8%/năm. Đây là mức lãi suất phù hợp với rất nhiều người dân. Tuy nhiên tôi lại không nằm trong chính sách vay vì vướng rào cản về điều kiện “thuộc diện không phải đóng thuế thu nhập cá nhân” nên không thể tiếp cận vốn".

Tại Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11/3/2023, Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước chủ trì triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng để chỉ đạo các ngân hàng thương mại, trong đó chủ lực là 4 ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, VietinBank) cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay với lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5-2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VNĐ bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước trên thị trường.

Để tháo gỡ, Ngân hàng Nhà nước đang nghiên cứu sửa đổi một số nội dung của gói tín dụng 125.000 tỷ đồng để sớm trình Chính phủ thông qua. Ngân hàng Nhà nước dự kiến tăng quy mô gói cho vay bằng việc khuyến khích sự tham gia của nhiều ngân hàng thương mại khác. Từ đó gia tăng tổng quy mô nguồn vốn hỗ trợ người dân mua nhà ở xã hội. Ngoài ra, tăng thêm mức ưu đãi lãi suất theo hướng người vay sẽ được hưởng lãi suất khoảng 5%/năm, thấp hơn 3%/năm so với lãi suất cho vay trung và dài hạn bình quân của nhóm 4 ngân hàng lớn có vốn nhà nước.

Hải Dương, gói tín dụng 120.000 tỷ chưa thể giải ngân.

Tuy nhiên, người vay chỉ được hưởng ưu đãi này trong 5 năm đầu tiên, sau đó mức ưu đãi sẽ giảm dần và sẽ kết thúc sau 10 năm. Riêng doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở xã hội giữ nguyên mức ưu đãi giảm 1,5-2%/năm so với lãi suất vay thông thường.

Hơn nữa, bản chất gói tín dụng 125.000 tỷ đồng này không phải gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội, mà chỉ là gói tín dụng thương mại với lãi suất thấp hơn 1,5-2%/năm so với lãi suất cho vay thông thường dành cho chủ đầu tư và người mua nhà. Do vậy, nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn trên cả nước cũng kiến nghị Bộ Xây dựng khôi phục gói tín dụng 110.000 tỷ đồng. Đây là gói tín dụng có lãi suất 4,8-5%/năm, thời hạn vay tối đa 25 năm mà Bộ Xây dựng đã đề xuất ngày 17/2/2023 để thực hiện chính sách nhà ở xã hội theo Luật Nhà ở 2023.

Được biết, tỉnh Hải Dương đang triển khai 17 dự án nhà ở xã hội với tổng số căn hộ dự kiến là 5.860 căn. Trong đó có 3 dự án đã giao chủ đầu tư, 14 dự án chưa giao chủ đầu tư, đang hoàn thiện các thủ tục, chuẩn bị triển khai đầu tư trong giai đoạn 2024-2025.

Trong số 14 dự án chưa giao chủ đầu tư, có 3 dự án đang vướng mắc về quy hoạch xây dựng, 2 dự án chưa bàn giao quỹ đất nhà ở xã hội, 1 dự án gặp khó khăn về thủ tục đầu tư, 2 dự án chậm tiến độ, các dự án còn lại đang triển khai theo thủ tục, quy trình.

Năm 2021, Hải Dương có 1 dự án nhà ở xã hội hoàn thành là khu nhà ở phường Nhị Châu với 619 căn hộ. Hiện có 1 dự án thi công ngoài thực địa là nhà ở xã hội thuộc khu đô thị mới phía nam TP Hải Dương với 336 căn hộ, dự kiến đưa vào sử dụng trước ngày 30/6/2025.