Xuất khẩu gạo tích cực nhờ nhu cầu nhập khẩu của Philippines và Indonesia
Xuất khẩu gạo của Việt Nam trong quý III sẽ duy trì đà tăng trưởng nhờ nhu cầu nhập khẩu của Philippines và Indonesia tăng, nhưng vẫn chưa hết lo khi Ấn Độ đang xem xét nới lỏng hạn chế xuất khẩu gạo.
Theo Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), trong 7 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 5,18 triệu tấn gạo, với kim ngạch đạt 3,27 tỷ USD, tăng 25,1% về lượng và 5,8% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Giá xuất khẩu gạo trung bình đạt 632 USD/tấn, tăng hơn 18% so với cùng kỳ năm 2023.
Thống kê của Tổng cục Hải cũng cho thấy, giá xuất khẩu gạo trung bình của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2024 lên mức cao kỷ lục 636 USD/tấn, tăng 18% so với mức giá bình quân 538 USD/tấn của cùng kỳ năm 2023. Đặc biệt, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam sang Brunei lên tới 959 USD/tấn trong 5 tháng đầu năm 2024.
Bên cạnh đó, giá xuất khẩu gạo sang nhiều thị trường khác cũng tăng cao như: Hoa Kỳ đạt 868 USD/tấn; Hà Lan đạt 857 USD/tấn; Ukraine đạt 847 USD/tấn; Iraq đạt 836 USD/tấn; Thổ Nhĩ Kỳ đạt 831 USD/tấn...
Tuy nhiên, sang đến nửa đầu tháng 7/2024, giá gạo xuất khẩu bình quân chỉ đạt 612,3 USD/tấn, giảm mạnh so với giá xuất khẩu trong tháng 5 và tháng 6, nhưng so với cùng kỳ năm 2023 vẫn tăng 12%. Cụ thể, tính đến ngày 20/7/2024, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam đạt 568 USD/tấn, giảm mạnh so với thời điểm đầu năm 2024, nhưng so với cùng kỳ vẫn tăng gần 10% và tương đồng với xu hướng giảm tại các nước như: tại Ấn Độ, gạo 5% tấm được chào với giá 539-545 USD/tấn trong tuần. Trong khi đó, gạo 5% tấm của Thái Lan cũng giảm xuống mức 570-575 USD/tấn...
Theo Công ty Chứng khoán FPTS, xuất khẩu gạo tăng trưởng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2024 với kim ngạch đạt xấp xỉ 2,9 tỷ USD, tăng 28,1% so với cùng kỳ. Sản lượng đạt 4,5 triệu tấn, tăng 7,4% so với cùng kỳ, với động lực đến từ nhu cầu nhập khẩu của 2 thị trường chính là Philippines và Indonesia tăng trưởng tích cực trong bối cảnh tình hình sản xuất trong nước của 2 thị trường trên suy giảm.
Lũy kế 6 tháng đầu năm 2024, sản lượng gạo sản xuất nội địa của Philippines và Indonesia ước tính giảm lần lượt 5,0% so với cùng kỳ và 11,7% so với cùng kỳ do thời tiết khô hạn bởi El Nino.
FPTS kỳ vọng, xuất khẩu gạo duy trì bức tranh tích cực trong quý III/2024 với động lực từ nhu cầu nhập khẩu của Philippines và Indonesia.
Theo đó, với Philippines, rủi ro từ thời tiết dự báo dần chuyển sang La Nina từ nửa cuối năm 2024 tác động tiêu cực đến mùa vụ và Tổngthống Philippines ban hành Sắc lệnh số 62 vào 20/06, trong đó sẽ giảm thuế nhập khẩu gạo từ 35% xuống 15% với thời gian áp dụng đến năm2028 kỳ vọng hỗ trợ tích cực cho xuất khẩu gạo của Việt Nam vào thị trường này.
Với Indonesia, FPTS cho rằng, nước này đã bước vào mùa khô kể từ tháng 5 và dự kiến tình hình khô hạn sẽ thống trị lãnh thổ Indonesia từ tháng 6 kéo dài đến tháng 9/2024 gây tác động tiêu cực đến mùa vụ trồng lúa. Theo dự báo của Cơ quan thống kê Indonesia, sản lượng gạo sản xuất nội địa lũy kế tháng 7 và 8/2024 ước giảm 2,8% so với cùng kỳ.
“Giá gạo xuất khẩu duy trì đà hạ nhiệt sau khi đạt đỉnh vào tháng 12/2023. Tuy nhiên bình quân 6 tháng đầu năm 2024, giá gạo xuất khẩu vẫn cao hơn 19,2% so với cùng kỳ, bình quân đạt mức 635 USD/tấn nhờ nhu cầu nhập khẩu của các thị trường ở mức cao và Ấn Độ duy trì các biện pháp hạn chế xuất khẩu gạo trong 6 tháng đầu năm 2024”, FPTS đánh giá.
Đồng thời, Công ty Chứng khoán này cũng cho rằng, đà giảm của giá gạo xuất khẩu có thể diễn ra mạnh hơn trong thời gian tới trước động thái xem xét nới lỏng hạn chế xuất khẩu gạo của Ấn Độ. Nước này đang xem xét cho phép xuất khẩu gạo trắng với mức thuế cố định, mặt khác Chính phủ cũng có thể hủy bỏ mức thuế 20% với gạo đồ.
Tương tự, đánh giá về triển vọng của ngành lúa gạo trong quý III/2024, các chuyên gia của Công ty Chứng khoán VCBS cũng cho rằng, giá gạo có thể sẽ tiếp tục giảm, tuy nhiên sẽ khó giảm mạnh do thế giới vẫn được dự báo thâm hụt gạo.
Theo chuyên gia của VCBS, Indonesia đã tăng nguồn cung gạo trong nước, mức nhập khẩu gạo của nước này đã giảm so với thời gian trước, từ 2 triệu tấn xuống 1,5 triệu tấn, do đó sẽ ảnh hưởng tới lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam.
Trong khi đó, Chính phủ Ấn Độ đang xem xét nới lỏng chính sách hạn chế xuất khẩu một số loại gạo để tránh tình trạng dư thừa trong nước trước khi mùa vụ mới, do đó nguồn cung gạo thế giới có thể gia tăng trong thời gian tới.
Tuy nhiên, chuyên gia của VCBS cũng nhận định, sản lượng gạo mà Philippines dự kiến nhập khẩu trong năm 2024 có thể lên tới 4,5 triệu tấn, điều này có thể tác động tích cực lên giá gạo của Việt Nam.