Vì sao xe điện Trung Quốc “tấn công” châu Mỹ?
Nhiều hãng xe điện Trung Quốc cấp tập đầu tư ra nước ngoài để né tránh việc Mỹ và châu Âu áp thuế. Điều này tạo ra dòng vốn khổng lồ vài chục tỷ USD.
BYD đẩy mạnh kế hoạch mở nhà máy tại Mexico, sẽ sản xuất 150.000 chiếc trong giai đoạn đầu và tăng gấp đôi công suất trong giai đoạn thứ hai trước khi sản xuất khoảng 400.000 đến 500.000 chiếc trong vài năm tới. Ông Vallejo, Giám đốc BYD Mexico nói rằng, nhà máy sẽ phục vụ thị trường bản địa, không có kế hoạch thâm nhập thị trường Mỹ.
Nhưng Chính phủ liên bang Mexico, dưới áp lực của Mỹ, đang giữ khoảng cách với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc bằng cách từ chối đưa ra các ưu đãi như đất công giá rẻ hoặc cắt giảm thuế đối với đầu tư vào sản xuất xe điện.
Mexico là quốc gia nhận tới 41 dự án của Trung Quốc kể từ tháng 3 đến nay. Đáng chú ý, trước năm 2018 các nhà đầu tư Trung Quốc hoàn toàn vắng bóng tại quốc gia Nam Mỹ. Đến cuối năm 2023, con số này đã tăng lên 336,6 triệu USD, chiếm 15% tổng vốn FDI mà “gã khổng lồ” châu Á rót vào nền kinh tế lớn thứ 2 Mỹ Latinh.
Với nhiều ưu đãi về tài chính, đất đai, quản lý và ưu đãi về giá, quốc gia phía Nam nước Mỹ đang trở thành điểm đến hấp dẫn với nhiều công ty xe điện Tesla, Volkswagen, BMW… cạnh tranh quyết liệt với các công ty Trung Quốc.
MG Motor xây dựng nhà máy sản xuất, trung tâm R&D ở Mexico với mục tiêu biến thị trường này thành một điểm tăng trưởng mở rộng cho Tập đoàn SAIC và MG Motor ở Mỹ Latinh và Caribe. Cũng như đồng hương BYD, tập đoàn này “đánh tiếng” không “nhòm ngó” thị trường Mỹ.
Đầu tháng 8/2024, BYD đã hoàn tất hồ sơ đầu tư tại Canada, ngay cả khi các quan chức Canada xem xét áp thuế đối với xe nhập khẩu từ Trung Quốc. Chính phủ nước này mở đợt tham vấn cộng đồng để cân nhắc phản ứng của mình.
Ottawa lưu ý rằng, sự hỗ trợ không công bằng của Trung Quốc đối với lĩnh vực xe điện, nếu không được kiểm soát, có thể dẫn đến sự gia tăng nhập khẩu theo cấp số nhân, ảnh hưởng tiêu cực đến các khoản đầu tư xe điện theo kế hoạch và sự chuyển đổi của ngành.
Trong một diễn biến liên quan, 12 doanh nghiệp Trung Quốc đã gửi đề xuất khai thác lithium tại các bãi muối Altoandinos của Chile. Đây là quốc gia sản xuất lithium lớn thứ hai thế giới, nguyên liệu chính cho hầu hết các loại pin cung cấp năng lượng cho xe điện.
Gã khổng lồ xe điện Trung Quốc BYD mới công bố kế hoạch xây dựng nhà máy tại Pakistan, Thái Lan thông qua hợp tác với một doanh nghiệp tại đây - đầu tư đồng bộ từ cơ sở sản xuất đến hạ tầng phục vụ khách hàng.
Trong khi đó, CEO Tesla Elon Musk cho biết kế hoạch xây dựng một nhà máy ở Mexico đang bị tạm dừng để xem liệu ứng cử viên Đảng Cộng hòa Donald Trump có giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11 hay không, vì cựu Tổng thống cho biết ông sẽ đánh thuế nặng đối với xe điện sản xuất tại Mexico.
Các gói thuế của Mỹ và châu Âu là nguyên nhân chính khiến ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc thay đổi chiến lược đầu tư. Họ tìm đến các thị trường mới nổi, có mối quan hệ tốt với phương Tây.
Mexico là đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, đi kèm với mối quan hệ ngoại giao nồng ấm, lại chung đường biên giới - là những điều kiện tốt để xe điện Trung Quốc có thể tìm đường vào Mỹ.