Gỡ khó về đấu thầu trong lĩnh vực y tế
Nhiều ý kiến cho rằng, cần làm rõ cơ chế kiểm tra, giám sát nhằm bảo đảm tính công khai, minh bạch và bảo đảm hiệu quả kinh tế khi đề xuất áp dụng mua sắm trực tiếp nhiều lần.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng và đang lấy ý kiến góp ý với Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu (Dự thảo). Việc xây dựng, ban hành Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, khơi thông và phát huy nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội; giải quyết các khó khăn, vướng mắc cấp thiết trong thực tiễn triển khai liên quan đến công tác quy hoạch, thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh, đầu tư theo theo phương thức đối tác công tư và hoạt động đấu thầu; đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát.
Về sửa đổi Luật Đấu thầu, một trong những nội dung nổi bật đó là đề xuất sửa đổi quy định về áp dụng mua sắm trực tiếp đối với việc mua thuốc để bán lẻ tại cơ sở bán lẻ thuốc để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động bán lẻ thuốc tại nhà thuốc bệnh viện, đáp ứng tiến độ, chất lượng, phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh.
Theo Tờ trình của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, về mua thuốc để bán lẻ tại các nhà thuốc bệnh viện công lập, hiện việc mua thuốc để bán lẻ tại các nhà thuốc bệnh viện đều sử dụng nguồn thu hợp pháp của cơ sở y tế và chủ đầu tư phải tổ chức lựa chọn nhà thầu theo quy định tại Điều 2 Luật Đấu thầu năm 2023.
Trường hợp tổ chức đấu thầu rộng rãi thì cơ sở y tế thường tổng hợp nhu cầu danh mục thuốc do quỹ BHYT chi trả của bệnh viện với danh mục thuốc bán lẻ tại nhà thuốc để tổ chức đấu thầu. Do vậy, với khối lượng mua sắm thuốc lớn, quá trình lựa chọn nhà thầu có thể bị kéo dài nên không đáp ứng tính kịp thời đối với hoạt động bán lẻ thuốc trong nhà thuốc bệnh viện. Trong trường hợp này cơ sở y tế thường lựa chọn hình thức mua sắm trực tiếp (áp giá) để mua thuốc bán lẻ tại nhà thuốc bệnh viện.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho rằng, theo quy định tại Điều 25 Luật Đấu thầu, trường hợp chủ đầu tư áp dụng hình thức mua sắm trực tiếp thì chỉ được áp dụng 1 lần đối với 1 dự toán mua sắm nên chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu đặc thù của việc bán lẻ thuốc tại nhà thuốc bệnh viện như bán thuốc theo nhu cầu điều trị của người bệnh, không dự trù trước được số lượng; cơ sở y tế cần phải mua ngay được các loại thuốc phù hợp với công tác khám bệnh, chữa bệnh của từng cơ sở y tế...
Do vậy, cần xem xét, sửa đổi quy định tại Điều 55 Luật Đấu thầu để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động bán lẻ thuốc tại nhà thuốc bệnh viện, đáp ứng tiến độ, chất lượng, phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh.
Góp ý hoàn thiện Dự thảo, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, để tháo gỡ khó khăn, hoàn thiện hệ thống pháp luật về đấu thầu trong lĩnh vực y tế, bảo đảm nguồn cung về thuốc, vật tư y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh, thuận tiện cho người bệnh trong việc mua thuốc đảm bảo chất lượng tại các cơ sở y tế công lập là cần thiết.
Tuy nhiên đề nghị Chính phủ giải trình, làm rõ cơ chế kiểm tra, giám sát nhằm bảo đảm tính công khai, minh bạch và bảo đảm hiệu quả kinh tế khi đề xuất áp dụng mua sắm trực tiếp nhiều lần và cần có ý kiến cụ thể của Bộ Y tế về nội dung này.
"Có ý kiến nêu, thực tế triển khai, Bộ Y tế cho rằng không có vướng mắc về đấu thầu, việc sửa quy định này chỉ thuận cho lãnh đạo quản lý, còn thiệt cho người bệnh và cơ bản không đáp ứng mục tiêu của đấu thầu; do đó đề nghị không sửa đổi quy định này", Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh chia sẻ.
Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị cần rà soát kỹ lưỡng để tháo gỡ các vướng mắc hiện tại, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động của doanh nghiệp và người dân. Các quy định mới cần đảm bảo tính khả thi, hiệu quả và không gây thêm khó khăn cho các đối tượng liên quan, tránh tình trạng sửa đổi nhưng lại tạo ra những khó khăn, vướng mắc, bất cập mới, gây thất thoát, lãng phí tiền, tài sản của nhà nước, gây bất lợi cho người dân.
“Cụ thể, về quy định đấu thầu thuốc, cần loại bỏ những quy định gây cản trở, bất cập, đồng thời, cần rà soát để đảm bảo tính thực tế, cụ thể của các điều, khoản trong Dự thảo, đảm bảo phát huy được ảnh hưởng tích cực khi thi hành trong thực tiễn”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh.