Nhìn lại sai phạm tại Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng
Quá trình thực hiện dự án Hồ chứa nước Bản Mồng xảy ra hàng loạt sai phạm dẫn tới chậm tiến độ, phải điều chỉnh tổng mức đầu tư nhiều lần, lãng phí ngân sách…
Chậm tiến độ, lãng phí ngân sách
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa khởi tố ông Nguyễn Văn Dân, Giám đốc Công ty Hoàng Dân cùng 7 bị can với cáo buộc vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng liên quan tới dự án hồ chứa nước Bản Mồng.
Cụ thể, ngoài bị can Nguyễn Văn Dân, các bị can Hoàng Xuân Thịnh, nguyên Phó Giám đốc Ban 4; Nguyễn Vinh Hoàng, Trưởng phòng Kế hoạch Thẩm định Ban 4; Dương Chí Thành, Cán bộ Phòng Quản lý thi công Ban 4; Vũ Đình Thịnh, Phó Giám đốc Công ty Hoàng Dân bị khởi tố về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", quy định tại Điều 222 Bộ luật Hình sự;
Các bị can Vũ Thị Kim Liên, Kế toán trưởng Công ty Hoàng Dân; Bùi Cao Nguyên, Kế toán Công ty Hoàng Dân; Nguyễn Văn Giáp, nguyên Giám đốc Công ty Sao Vàng về tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng", quy định tại Điều 221 Bộ luật Hình sự.
Bước đầu xác định, các bị can đã có sai phạm trong quá trình đầu tư, thực hiện Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, tỉnh Nghệ An (do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư). Dự án này bị chậm tiến độ, phải điều chỉnh tổng mức đầu tư nhiều lần, gây lãng phí lớn cho ngân sách nhà nước.
Theo thông báo của Bộ Công an, việc khởi tố vụ án, bị can xuất phát từ Nghị quyết số 74/2022/QH15 về việc đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc phòng, chống lãng phí gắn với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Theo tìm hiểu, Hồ chứa nước Bản Mồng là công trình thủy lợi lớn nhất Nghệ An do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 (Ban 4), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) làm chủ đầu tư.
Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng được xây dựng trên thượng nguồn sông Hiếu thuộc xã Yên Hợp, Quỳ Hợp (Nghệ An). Lòng hồ rộng 25 km2, chủ yếu nằm tại huyện Quỳ Châu (Nghệ An) và một phần thuộc huyện Như Xuân (Thanh Hóa), sức chứa 225 triệu m3 nước. Dự án khởi công năm 2009, song giai đoạn 2011 - 2016 bị tạm dừng.
Đây là công trình đại thủy nông lớn nhất Nghệ An, cấp nước tưới cho gần 19.000 ha ven sông Hiếu, cấp nước cho sông Cả về mùa cạn với lưu lượng khoảng 22 m3/s và cho công nghiệp dân sinh, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản. Ngoài ra, công trình còn tham gia kết hợp phát điện với công suất 45 MW, cải tạo môi trường, giảm một phần lũ cho vùng hạ du sông Hiếu.
Ban đầu, tiến độ hoàn thành hồ chứa nước Bản Mồng là năm 2015. Tính từ lúc phê duyệt vào năm 2009, đến nay các chế độ, chính sách, định mức, đơn giá, cũng như khối lượng phải đền bù, giải phóng mặt bằng có nhiều thay đổi. Vì vậy, việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho hàng trăm hộ dân bị ảnh hưởng bởi Dự án vẫn chưa thể thực hiện…
Quyết tâm hoàn thành trước 31/12/2025
Trong một diễn biến mới nhất, Báo Tiền Phong dẫn thông tin từ Bộ NN&PTNT cho biết, theo kết quả đánh giá tiến độ thực hiện Bộ NN&PTNT nhận được, hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An còn một số công việc chậm tiến độ so với kế hoạch Ban 4 chỉ đạo thực hiện dự án đề ra. Trong đó, về công tác điều chỉnh dự án được yêu cầu hoàn thiện trước 30/10 nhưng đến nay Sở NN&PTNT mới có tờ trình của UBND tỉnh, thiếu nội dung điều chỉnh thiết kế kênh Châu Bình.
Bên cạnh đó, việc triển khai công tác cắm tim mốc bổ sung và đo giải viền lòng hồ cao trình đã bị chậm khoảng 1 tháng. UBND tỉnh cũng chưa có văn bản của về việc chặn dòng, chưa bổ sung chỉ tiêu đất thủy lợi để thực hiện giai đoạn 2 của dự án…
Hiện tiến độ giải ngân vốn tại Nghệ An vẫn ở mức 0/100 tỷ đồng, điều này cho thấy công việc chưa được triển khai nhiều tại thực địa.
Đối với địa bàn tỉnh Thanh Hóa, nhiều công việc đã cơ bản đáp ứng tiến độ như: Xong phần đo đạc kiểm kê, giải ngân đạt 184/230 tỷ kế hoạch năm 2024; các nội dung về vướng mắc gần như được xử lý, đặc biệt đã bổ sung đủ chỉ tiêu đất thủy lợi. Tuy nhiên, về hạng mục xây dựng khu tái định cư tiến độ rất chậm, công tác tận thu lâm sản chưa thực hiện, chưa có văn bản của UBND tỉnh về việc chặn dòng.
Để dự án hoàn thành đúng tiến trình, phát huy hiệu quả đầu tư, Bộ NN&PTNT đã có văn bản chỉ đạo yêu cầu các đơn vị tập trung cao độ để hoàn thành các bước công việc theo chức năng nhiệm vụ của mình. Trong đó, Bộ này yêu cầu Ban 4 khẩn trương hoàn thành các thủ tục có liên quan, trình Bộ và báo cáo Hội đồng nghiệm thu nhà nước về chặn dòng; chủ trì tổ chức cùng các đơn vị thi công, các đơn vị có liên quan thực hiện thi công chặn dòng từ đầu tháng 11; triển khai thực hiện tất cả các công việc còn lại đảm bảo hoàn thành toàn bộ công trình trước 31/12/2025.
Đối với địa bàn các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Bộ NN&PTNT yêu cầu đẩy nhanh thực hiện công tác bồi hoàn giải phóng mặt bằng, tái định cư, đồng thời, đảm bảo an toàn vùng lòng hồ để hoàn thiện thủ tục chặn dòng công trình đầu mối ngày 1/11. Sở NN&PTNT các tỉnh theo dõi rà soát tiến độ, đánh giá rõ việc thực hiện thời gian qua so với kế hoạch đã lập, xác định nguyên nhân, lý do chậm và giải pháp khắc phục.
Bộ NN&PTNT đặc biệt lưu ý cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện hạng mục xây dựng khu tái định cư tại huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa - phần việc này được Bộ đánh giá đang thực hiện rất chậm.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp - Trưởng Ban chỉ đạo thực hiện Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, khẳng định quyết tâm hoàn thành các giai đoạn của dự án, đảm bảo hoàn thành giai đoạn 1 trước ngày 31/12/2025, hoàn thành giải phóng mặt bằng trước ngày 31/7/2025, tiến hành chặn dòng công trình đầu mối bắt đầu từ ngày 1/11/2024.