Khơi dòng Vốn xanh
Trò chuyện với Doanh Nhân/ Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Kim Thiên Quang - Tổng Giám đốc Maybank Investment Bank chia sẻ: Dòng vốn ESG vào Việt Nam đang được thúc đẩy.
Động lực đến từ những chuyển động tích cực, góp phần định hình một môi trường đầu tư bền vững và hấp dẫn hơn.
Trên hành trình chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần huy động nguồn vốn lớn cho các dự án xanh. Với năng lực sẵn có, ngân hàng và các định chế tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và phân phối dòng tín dụng giàu tiềm năng này cho những mục tiêu phát triển phù hợp.
Vẫn còn rào cản vốn ESG
- Theo đánh giá chung của nhiều định chế tài chính, thị trường vốn ESG của Việt Nam đang ở những bước sơ khai. Ông đánh giá dòng vốn này ở Việt Nam ra sao?
Đúng vậy! Tại Việt Nam, dòng vốn ESG vẫn đang trong giai đoạn phát triển ban đầu, với các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, nông nghiệp bền vững và cơ sở hạ tầng xanh nhận được sự quan tâm từ các nhà đầu tư quốc tế. Tuy nhiên, quy mô hiện tại của thị trường vẫn còn hạn chế so với tiềm năng thực sự. Những rào cản chính bao gồm khung pháp lý chưa đầy đủ và minh bạch, hệ thống dữ liệu ESG chưa đồng bộ, và mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn ESG còn hạn chế.
Dù vậy, Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ với phát triển bền vững thông qua các sáng kiến như trái phiếu xanh và sự tham gia của các tổ chức quốc tế. Với đà phát triển này, Việt Nam có cơ hội lớn để trở thành một điểm đến hấp dẫn cho dòng vốn ESG, đặc biệt khi các rào cản được giải quyết thông qua việc nâng cao tính minh bạch, xây dựng khung pháp lý hỗ trợ, và thúc đẩy các doanh nghiệp áp dụng chiến lược ESG một cách bài bản và hiệu quả hơn.
- Đâu là những yếu tố thúc đẩy chuyển động dòng vốn ESG vào Việt Nam tích cực, thưa ông?
Dòng vốn ESG vào Việt Nam đang được thúc đẩy bởi những chuyển động tích cực, góp phần định hình một môi trường đầu tư bền vững và hấp dẫn hơn.
Trước tiên, cam kết quốc gia mạnh mẽ đã đóng vai trò then chốt. Việt Nam thể hiện rõ quyết tâm thông qua các mục tiêu tại COP26, đặc biệt là cam kết đạt Net Zero (phát thải ròng bằng 0) vào năm 2050. Những định hướng chiến lược này không chỉ tạo niềm tin cho nhà đầu tư quốc tế mà còn khuyến khích doanh nghiệp nội địa triển khai các sáng kiến ESG thực tiễn hơn.
Thứ hai, sự tham gia của các tổ chức quốc tế như IFC, Guaranco, ADB, CGIF, &Green hay các quỹ đầu tư, tổ chức quốc tế chú trọng phát triển bền vững khác đã mang lại không chỉ cơ hội huy động vốn dồi dào mà còn cả kinh nghiệm và các tiêu chuẩn đánh giá ESG toàn cầu. Những dự án được hỗ trợ bởi các tổ chức này đã trở thành minh chứng rõ ràng cho tính khả thi và hiệu quả của dòng vốn ESG tại Việt Nam cũng như tiềm năng lớn của doanh nghiệp Việt Nam trong phát triển bền vững.
Thứ ba, nhận thức của doanh nghiệp Việt Nam về ESG ngày càng cải thiện.
Tuy nhiên, tốc độ phát triển của dòng vốn ESG vẫn gặp phải một số rào cản như hạn chế về tính minh bạch, khung pháp lý chưa hoàn thiện; khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp; chi phí thực hiện cao…
Dù vậy dòng vốn ESG tại Việt Nam vẫn đang cho thấy triển vọng tăng trưởng lớn. Với sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các bên liên quan, Việt Nam hoàn toàn có cơ hội trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư ESG trong khu vực và toàn cầu.
Điểm đến nào hấp dẫn?
- Ông có nhận xét gì về động thái của doanh nghiệp Việt trong chuyển đổi và tiếp cận vốn ESG? Chiều ngược lại, có quan ngại nào của nhà đầu tư quốc tế khi tìm cơ hội rót vốn ESG, thưa ông?
Nhận thức của doanh nghiệp Việt Nam về chuyển đổi xanh và tiếp cận vốn ESG đã có sự cải thiện đáng kể như nêu trên. Tuy nhiên, mức độ sẵn sàng vẫn còn khác nhau giữa các doanh nghiệp.
Về phía nhà đầu tư quốc tế, mối quan tâm lớn nhất khi rót vốn ESG vào Việt Nam là rủi ro "giả xanh" (greenwashing). Bên cạnh đó, sự thiếu đồng bộ trong khung pháp lý và quy trình đánh giá các dự án xanh cũng khiến một số nhà đầu tư thận trọng hơn khi xem xét cơ hội.
Để xây dựng lòng tin, doanh nghiệp Việt cần nâng cao tính minh bạch, đặc biệt trong báo cáo ESG, đồng thời tuân thủ việc thực hiện các sáng kiến xanh theo cam kết đã đặt ra. Ở chiều ngược lại, Chính phủ và các tổ chức tài chính trung gian cần đẩy mạnh việc hoàn thiện hệ thống pháp lý và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật để doanh nghiệp có thể đáp ứng tốt hơn kỳ vọng của nhà đầu tư quốc tế. Maybank Investment Bank, với vai trò là đơn vị tư vấn, luôn sẵn sàng hỗ trợ đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt Nam trong các dự án tiếp cận nguồn vốn ESG trong và ngoài nước, cũng như quá trình tuân thủ đáp ứng kỳ vọng và yêu cầu chuẩn mực quốc tế bền vững của các nhà đầu tư, tổ chức quốc tế tham gia.
Thực tế, Việt Nam đang đặt ra những mục tiêu Net - Zero rất cao, đó là đến năm 2050 giảm phát thải ròng carbon bằng 0; quy mô nền kinh tế xanh từ 6,7 tỷ USD năm 2020 lên đến 300 tỷ USD trong tổng GDP quốc gia vào năm 2050.
- Năm 2025, dự báo dòng vốn ESG vào Việt Nam sẽ ra sao? Với kinh nghiệm của ông, những lĩnh vực nào sẽ được nhà đầu tư quốc tế quan tâm?
Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư ESG nhờ tiềm năng lớn trong phát triển bền vững, đặc biệt ở những lĩnh vực có thể tạo ra tác động dài hạn cả về kinh tế lẫn môi trường.
Năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, sẽ tiếp tục giữ vai trò tiên phong. Việt Nam không chỉ sở hữu tiềm năng tự nhiên vượt trội mà còn được hưởng lợi từ các cam kết hỗ trợ tài chính và kỹ thuật từ các đối tác quốc tế. Đây là lĩnh vực mang tính chiến lược cao, giúp đảm bảo an ninh năng lượng và giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Nông nghiệp bền vững cũng sẽ là một trong những ưu tiên hàng đầu, với trọng tâm là phát triển chuỗi cung ứng xanh và giảm phát thải carbon trong sản xuất. Các dự án cải thiện vùng nguyên liệu sạch và áp dụng công nghệ tiên tiến trong nông nghiệp không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Cơ sở hạ tầng xanh, bao gồm giao thông công cộng, hạ tầng cung cấp nước sạch, xử lý nước thải, rác thải, cũng sẽ nhận được sự quan tâm lớn. Việc đầu tư vào các dự án này không chỉ nâng cao chất lượng sống mà còn hỗ trợ các đô thị lớn phát triển kinh tế bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về phát triển bền vững.
Với vai trò đơn vị tư vấn, chúng tôi nhận thấy tiềm năng lớn trong việc giới thiệu đến các nhà đầu tư quốc tế các cơ hội tại Việt Nam, từ lĩnh vực năng lượng tái tạo, nông nghiệp bền vững, phát triển hạ tầng xanh, chuyển đổi số gắn liền với ESG, đến phát triển các công cụ tài chính xanh như trái phiếu ESG. Những sáng kiến này không chỉ góp phần huy động vốn hiệu quả, tạo nguồn lực cho doanh nghiệp thực hiện các dự án phát triển bền vững, mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam như một trung tâm thu hút nguồn vốn đầu tư ESG hàng đầu trong khu vực. Quan trọng hơn, sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và các nhà đầu tư, cùng sự đồng hành của các tổ chức tư vấn, sẽ là chìa khóa để khai thác tối đa các cơ hội từ dòng vốn này, đồng thời xây dựng một nền tảng bền vững cho tương lai.
- Trân trọng cảm ơn Ông!
Maybank với nỗ lực đồng hành cùng các doanh nghiệp để tiếp cận nguồn vốn ESG trong năm 2024 đã có 1 số thương vụ điển hình như thương vụ phát hành trái phiếu của Công ty Nước
Biwase Long An; độc quyền cho CTCP Phúc Sinh nhận đầu tư từ Quỹ đầu tư &Green Hà Lan (25 triệu USD), mở rộng tài trợ vốn ESG (32,8 triệu USD) cho dự án điện gió ngoài khơi lớn nhất Đông Nam Á tại Cà Mau…