Cân nhắc cơ chế, chính sách về lựa chọn nhà thầu dự án điện hạt nhân Ninh Thuận
Tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ 9, sáng 14/2, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận...
Theo đó, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Bộ trưởng Bộ Công Thương – Nguyễn Hồng Diên cho biết, thực hiện Nghị quyết số 174/2024/QH15 của Quốc hội, trong đó có nội dung về tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban tại Quyết định số 72/QĐ-TTg ngày 10/01/2025 để chỉ đạo các bộ ngành khẩn trương triển khai, sớm đưa dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vào vận hành đáp ứng nhu cầu điện năng cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Ban Chỉ đạo đã họp phiên thứ nhất ngày 15/01/2025 và phiên thứ hai ngày 04/02/2025 và thống nhất đưa vào vận hành trong năm 2030 để đảm bảo an ninh cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
“Để đạt được mục tiêu đưa dự án vào vận hành năm 2030, Chính phủ nhận thấy cần thiết phải có cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ - Phạm Minh Chính tại văn bản số 893/VPCP-CN ngày 06/02/2025 của Văn phòng Chính phủ). Trước mắt, để triển khai đồng thời, song song các giai đoạn trong công tác đầu tư và thực hiện dự án, trên cơ sở ý kiến của các bộ ngành, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách chính…”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chia sẻ.
Trong đó, về cơ chế, chính sách lựa chọn nhà thầu, Tờ trình về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận đề xuất: Cho phép Thủ tướng Chính phủ giao đầu tư thực hiện dự án; Cho phép áp dụng hình thức hợp đồng chìa khóa trao tay và triển khai lựa chọn nhà thầu ngay sau khi Quốc hội chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư của dự án. Hợp đồng bao gồm các công việc lập đầu tư dự án đầu tư, thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ, thi công xây dựng chương trình theo quy định và có bổ sung thêm: mua bảo hiểm cho toàn bộ vật tư, thiết bị, dịch vụ trong quá trình thực hiện hợp đồng chìa khóa trao tay và được phép mua bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài không có chi nhánh được cấp giấy phép thành lập và hoạt động tại Việt Nam; cung cấp nhiên liệu hạt nhân cho khối lượng nạp đầu tiên…
Xoay quanh nội dung đã nêu, cho ý kiến thẩm tra về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội - Lê Quang Huy cho biết, một số ý kiến tán thành các cơ chế lựa chọn nhà thầu được Chính phủ đề nghị trong Dự thảo Tờ trình nhằm sớm triển khai dự án, rút ngắn thời gian đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, nội dung về chỉ định thầu đã được quy định trong Luật Đầu tư và phù hợp với việc lựa chọn nhà thầu trong đầu tư xây dựng dự án này, do đó đề nghị không đưa vào Dự thảo Nghị quyết.
Theo Chủ nhiệm Lê Quang Huy, việc áp dụng chỉ định thầu gói thầu chìa khóa trao tay là hợp lý để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Tuy nhiên, hình thức này có thể dẫn đến hạn chế cạnh tranh, nguy cơ lợi ích nhóm và thiếu minh bạch trong quá trình thực hiện. Đề nghị cần có quy định rõ ràng về điều kiện áp dụng, tiêu chí lựa chọn nhà thầu, bổ sung cơ chế kiểm soát chặt chẽ các điều khoản hợp đồng, đặc biệt là các cam kết về công nghệ, bảo trì và chuyển giao công nghệ sau khi hoàn thành dự án.
Liên quan đến hồ sơ và thời điểm đề nghị thông qua Nghị quyết, đại diện cơ quan thẩm tra cũng cho hay, về hồ sơ dự thảo Nghị quyết, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhận thấy, hồ sơ Chính phủ trình chưa làm rõ cơ sở pháp lý của việc ban hành Nghị quyết là khoản 5 Điều 7 của Luật Đầu tư công hay điểm b khoản 2 Điều 15 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật:
Trong đó, nếu theo pháp luật về đầu tư công thì hồ sơ Dự thảo Nghị quyết cơ bản đáp ứng yêu cầu để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
Nếu theo quy định tại Điều 15 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, thành phần hồ sơ cũng như thời hạn gửi hồ sơ để thẩm tra chưa đáp ứng được yêu cầu. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ, cập nhật bổ sung thông tin, hoàn thiện hồ sơ, tài liệu để kịp báo cáo Quốc hội thảo luận, cho ý kiến tại Kỳ họp này…