Xây dựng cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường và đổi mới
Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 (AFF 2025) được tổ chức tại Hà Nội là một trong những sự kiện đa phương lớn nhất do Việt Nam chủ trì tổ chức trong năm 2025.
Việt Nam đề xuất 3 ưu tiên chiến lược cho ASEAN
Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF) là sáng kiến được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính công bố tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 (Jakarta, Indonesia, tháng 9/2023). Diễn đàn năm nay với chủ đề “Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường trong một thế giới biến động” đã chứng kiến sự góp mặt của đông đảo lãnh đạo các nước ASEAN và các đối tác, cũng như lãnh đạo các ban, bộ, ngành và địa phương của Việt Nam và giới học giả trong và ngoài nước.
So với 2024, số đại biểu và khách mời tham dự năm nay tăng hơn 2,5 lần, với hơn 600 đại biểu tham dự trực tiếp và trên 230 đại biểu quốc tế. Đây là “con số biết nói”, thể hiện sự quan tâm, hưởng ứng của các quốc gia thành viên ASEAN cũng như bạn bè quốc tế đối với AFF.
Trong phát biểu tại phiên Khai mạc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nêu bật ý nghĩa của Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025. Diễn đàn năm nay được tổ chức vào thời điểm kỷ niệm 10 năm hình thành Cộng đồng ASEAN, 30 năm Việt Nam gia nhập mái nhà chung ASEAN và cũng là năm ASEAN sẽ thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 để đưa khối bước vào kỷ nguyên mới, hướng tới một Cộng đồng "tự cường, đổi mới sáng tạo, và lấy người dân làm trung tâm".
Hướng tới tương lai, nhà lãnh đạo Việt Nam cho biết để ASEAN duy trì đà phát triển mạnh mẽ và hiện thực hoá các mục tiêu đề ra, cần 3 ưu tiên chiến lược, bao gồm:
Thứ nhất, củng cố một ASEAN tự chủ về chiến lược thông qua tăng cường đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN. Một ASEAN tự chủ chiến lược là một ASEAN đồng thuận và đoàn kết, đồng thời cân bằng, linh hoạt trong mọi quan hệ đối ngoại; đóng vai trò tích cực trong định hình trật tự khu vực và đoàn kết, hợp tác quốc tế trong bối cảnh hiện nay.
Thứ hai, xây dựng một ASEAN tự cường về kinh tế thông qua đổi mới các động lực tăng trưởng truyền thống, đồng thời thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, nhất là về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. ASEAN cần đi đầu trong đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo; phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo; kết nối sâu với chuỗi cung ứng toàn cầu để trở thành trung tâm sản xuất chiến lược của thế giới.
Thứ ba, giữ vững giá trị và bản sắc của ASEAN như tinh thần đồng thuận, hài hòa, thống nhất trong đa dạng và tôn trọng sự khác biệt. Điều này không chỉ được tiếp tục phát huy mà còn là giá trị cần được ASEAN chia sẻ, lan tỏa rộng rãi để trở thành phương châm ứng xử chung của các nước trong quan hệ quốc tế.
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, ba thập kỷ đồng hành cùng ASEAN đã khẳng định tầm nhìn chiến lược đúng đắn của Việt Nam. ASEAN đã trở thành không gian chiến lược và môi trường phát triển tự nhiên của Việt Nam. Về phần mình, Việt Nam luôn là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong củng cố đoàn kết, tăng cường vai trò trung tâm và thúc đẩy phát triển bền vững của ASEAN.
Người Việt có câu tục ngữ: "Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao." Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, sự đoàn kết, thống nhất, tinh thần hợp tác, sức sống và giá trị chiến lược của ASEAN sẽ “viết tiếp những trang sử mới đầy tự hào trong hành trình phát triển của ASEAN”.
Việt Nam là bài học của ASEAN
Tại sự kiện, nhiều lãnh đạo quốc tế đã đánh giá cao việc Việt Nam tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025; khẳng định chủ đề "Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường trong một thế giới biến động" rất phù hợp với bối cảnh quốc tế hiện nay.
Thủ tướng Malaysia Anwar bin Ibrahim đánh giá trong bối cảnh thế giới và khu vực đang ở ngã rẽ quan trọng, một thời điểm then chốt trong lịch sử ASEAN và thế giới, một hiện trạng mới đang định hình, do đó Diễn đàn có vai trò rất quan trọng.
Ông Anwar bin Ibrahim cho biết Malaysia và Việt Nam sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác, góp phần thúc đẩy điều này. Đặc biệt, Thủ tướng Malaysia cho rằng ASEAN cần nghiên cứu, tham khảo những bài học của Việt Nam, nhất là trong quan hệ với Hoa Kỳ và Trung Quốc. ASEAN phải phát triển quan hệ thực chất, cân bằng với các cường quốc cũng như với các nước khác; tránh phụ thuộc vào một thị trường.
Ông cũng đánh giá cao sức sống mạnh mẽ, nỗ lực kiên cường và những thành tựu của Việt Nam trong phát triển kinh tế, bảo đảm an ninh lương thực, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đạt tăng trưởng GDP hơn 7% trong năm 2024, triển khai đường lối ngoại giao đặc sắc. Việt Nam đã tạo nên câu chuyện thành công với xuất phát điểm từ nghèo khó, tạo ra được tăng trưởng kinh tế và của cải dồi dào, hướng tới trở thành quốc gia hiện đại, tiên tiến.
Trong khi đó, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon nhấn mạnh vai trò quan trọng của khu vực châu Á – Thái Bình Dương, là động cơ phát triển kinh tế thương mại thế giới nhưng cũng là điểm nóng cạnh tranh.
Ông cho rằng cần đề cao tham vấn, đối thoại, các nguyên tắc và luật lệ để phòng ngừa, quản lý rủi ro, ủng hộ mạnh mẽ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực, đồng thời cho rằng vai trò này cần luôn luôn cập nhật, thích ứng tình hình.
Đánh giá ASEAN là khu vực năng động nhất thế giới, Thủ tướng New Zealand cho biết nước này cam kết duy trì và tăng cường hợp tác, cải thiện quan hệ với ASEAN, với nhiều cơ hội hợp tác rất lớn về thương mại, đầu tư, giao lưu nhân dân, hợp tác phát triển và an ninh quốc phòng.
"Chúng tôi đánh giá cao, cảm ơn Việt Nam trong vai trò là nước điều phối quan hệ ASEAN – New Zealand. Chúng tôi muốn nâng cấp quan hệ với ASEAN lên đối tác chiến lược toàn diện và không bao giờ xem nhẹ mối quan hệ này", ông nói.