Việt Nam kiên định trong cam kết xây dựng một cộng đồng đoàn kết, gắn kết, kiên cường và phát triển bền vững, là một thành viên tích cực và có trách nhiệm của gia đình ASEAN.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh khi phát biểu tại Diễn đàn Tương lai ASEAN (ASEAN Future Forum - AFF) lần thứ 2 năm 2025 với chủ đề "Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm, và tự cường trong một thế giới biến động", diễn ra chiều 25/2/2025 tại Hà Nội.
Diễn đàn là sáng kiến được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính công bố tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 (năm 2024).
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định, thế giới và khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang trải qua những biến động sâu sắc với thách thức và cơ hội đan xen. Các vấn đề toàn cầu ngày càng diễn biến nhanh, phức tạp và khó lường hơn. Trước bối cảnh phân cực hóa về chính trị, già hóa dân số, cạn kiệt tài nguyên, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, cùng xu hướng xanh hóa và số hóa, ASEAN đứng trước bài toán khó nhưng cũng sở hữu cơ hội hiếm có để khẳng định vị thế và bứt phá vươn lên.
Theo đánh giá của Thủ tướng Phạm Minh Chính, từ 5 thành viên sáng lập gần 60 năm trước, ASEAN nay đã trở thành Cộng đồng 10 quốc gia thống nhất trong đa dạng, vươn lên thành nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới với tốc độ tăng trưởng hàng đầu. ASEAN cũng đóng vai trò trung tâm trong các tiến trình liên kết khu vực, toàn cầu và là cầu nối đối thoại, hợp tác vì hòa bình, phát triển.
Dự báo trong giai đoạn mới, ASEAN sẽ vươn lên thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới với GDP vượt 10 nghìn tỷ USD, thị trường tiêu dùng hơn 800 triệu dân, đồng thời trở thành trung tâm công nghệ, kinh tế số và đổi mới sáng tạo, với nền kinh tế số dự kiến đạt 1.000 tỷ USD vào năm 2030.
Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, để hiện thực hóa mục tiêu trên, ASEAN không chỉ cần sự đoàn kết, nhất trí mà còn phải có tư duy đột phá, chiến lược sắc bén, lộ trình khả thi, huy động nguồn lực hiệu quả và hành động quyết liệt.
Do đó, tại Diễn đàn, Thủ tướng đã đề xuất 3 ưu tiên chiến lược và 3 đột phá hành động.
Theo đó, ba ưu tiên chiến lược về đoàn kết, tự cường và bản sắc gồm: Thứ nhất, ASEAN tự chủ về chiến lược được củng cố bằng sự đoàn kết và vai trò trung tâm. Một ASEAN đồng thuận, linh hoạt trong quan hệ đối ngoại sẽ đóng vai trò tích cực trong định hình trật tự khu vực và hợp tác quốc tế. Thứ hai, xây dựng ASEAN tự cường về kinh tế, thông qua đổi mới động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các lĩnh vực mới như công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế xanh và chuỗi cung ứng toàn cầu. Thứ ba, giữ vững bản sắc ASEAN, phát huy tinh thần đồng thuận, thống nhất trong đa dạng và tôn trọng sự khác biệt, đồng thời lan tỏa những giá trị này thành phương châm ứng xử chung trong quan hệ quốc tế.
Ba đột phá hành động gồm: Thứ nhất, xây dựng cơ chế ra quyết định linh hoạt, hiệu quả. Qua đó, vừa giữ nguyên tắc đồng thuận, vừa có cơ chế đặc thù cho các sáng kiến chiến lược, tạo động lực đột phá. Thứ hai, đẩy mạnh hợp tác công - tư, huy động mọi nguồn lực cho phát triển, đặc biệt là các dự án trọng điểm. Khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư, gỡ bỏ rào cản thương mại, phát triển môi trường kinh tế số an toàn, thông minh. Thứ ba, tăng cường kết nối toàn diện, từ hạ tầng, giao lưu nhân dân đến hài hòa hóa thể chế. Đẩy nhanh quá trình ra quyết định, đơn giản hóa thủ tục hành chính để nâng cao hiệu quả hợp tác trong ASEAN.
Trong bối cảnh thế giới biến động không ngừng, ASEAN buộc phải thích ứng nhanh, linh hoạt và hiệu quả để duy trì vị thế trung tâm trong khu vực. Tại Diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc huy động tối đa nguồn lực phát triển, với đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt mọi tiềm năng trong xã hội. Bên cạnh đó, kết nối nội khối và mở rộng hợp tác với thế giới thông qua ba trụ cột: hạ tầng thông suốt, thể chế thông thoáng, nhân lực thông minh là yếu tố quyết định giúp ASEAN vươn xa.
Theo Thủ tướng, ba thập kỷ gắn bó với ASEAN đã minh chứng cho tầm nhìn chiến lược của Việt Nam khi lựa chọn cộng đồng khu vực làm không gian phát triển tự nhiên. Việt Nam không chỉ hưởng lợi từ tiến trình hội nhập mà còn chủ động đóng góp vào sự phát triển chung, từ củng cố đoàn kết nội khối đến nâng cao vai trò trung tâm của ASEAN trên trường quốc tế.
Dẫn lại câu tục ngữ “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao,” Thủ tướng khẳng định tinh thần đoàn kết chính là nền tảng để ASEAN và Việt Nam cùng bước vào giai đoạn phát triển mới, hướng tới những mục tiêu đầy khát vọng.
Có thể khẳng định, tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 không chỉ là một chiến lược, mà còn là lời cam kết của Việt Nam trong việc trở thành một thành viên chủ động, tích cực, có trách nhiệm, góp phần xây dựng một ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường.