ASEAN tìm cách "xoa dịu" sức ép thuế quan của Mỹ
Theo nhiều chuyên gia, ASEAN cần nỗ lực tìm tiếng nói chung về cách tiếp cận ứng phó với mối đe dọa thuế quan từ Mỹ.
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đang nỗ lực tìm kiếm lập trường thống nhất về việc ứng phó với các chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Vào tuần trước, ông Trump đã công bố kế hoạch áp thuế 25% đối với ô tô, dược phẩm và chất bán dẫn được xuất khẩu sang Mỹ, có khả năng làm giảm nhu cầu đối với các lô hàng từ khu vực ASEAN.
Mỹ là đối tác thương mại hàng đầu của Malaysia, Thái Lan và Việt Nam, đồng thời cũng là các quốc gia có thặng dư thương mại lớn với cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới này.
Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Mohamad Hasan phát biểu trước Quốc hội rằng ASEAN có kế hoạch tổ chức một hội nghị thượng đỉnh với Mỹ để cho phép các thành viên của khối trình bày quan điểm của họ về kế hoạch áp thuế quan của Tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, thời gian và địa điểm cụ thể vẫn chưa được ấn định.
Tuy nhiên, giới quan sát nhận định, xu hướng đưa ra thông báo đột ngột và đi ngược lại các thông lệ ngoại giao và thương mại quốc tế của ông Trump khiến các nước ASEAN phải nỗ lực tìm cách tiếp cận các cuộc đàm phán.
Các cuộc thảo luận về cách tiếp cận của ASEAN đối với các mối đe dọa thuế quan của ông Trump dự kiến sẽ là trọng tâm tại Cuộc họp Bộ trưởng Kinh tế ASEAN sẽ được diễn ra tại Johor, Malaysia.
Mặc dù vậy, để đạt được sự đồng thuận giữa các thành viên ASEAN có thể gặp nhiều khó khăn, khi một số thành viên đã có động thái riêng để đàm phán với chính quyền Mỹ. Indonesia, nền kinh tế lớn nhất khu vực, đã khởi động các nỗ lực thiết lập một hiệp định thương mại tự do song phương với Mỹ để thúc đẩy quan hệ và thuyết phục Washington giảm thuế đối với hàng xuất khẩu của Indonesia.
Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Pichai Naripthaphan cho biết quốc gia này đã cử một phái đoàn đến gặp chính quyền Mỹ. Thái Lan đã có kế hoạch đàm phán với Hoa Kỳ và sẵn sàng điều chỉnh theo các yêu cầu thương mại từ Washington; đồng thời ông Pichai cũng nói thêm rằng: "Nếu chúng tôi làm sai điều gì, chúng tôi có thể sửa chữa".
Malaysia, nước tiếp quản vai trò Chủ tịch ASEAN năm nay, cũng đang lên kế hoạch tiếp cận riêng của mình. Bộ trưởng Thương mại Tengku Zafrul Aziz cho biết ông sẽ dẫn đầu một phái đoàn thương mại đến Hoa Kỳ để giải thích lập trường của Malaysia và tìm cách đáp ứng mục tiêu của chính quyền Trump là đảm bảo Mỹ không bị thua thiệt trong thương mại với quốc gia Đông Nam Á này.
Theo nhiều chuyên gia, sẽ rất khó khăn vì dường như mỗi thành viên ASEAN đều theo đuổi chiến lược riêng của mình. Theo nhà kinh tế Doris Liew, thuộc Viện Dân chủ và Kinh tế, một nhóm nghiên cứu của Malaysia, việc không đảm bảo được một lập trường chung sẽ gây bất lợi cho chính ASEAN.
“Thuế quan tăng sẽ làm tăng chi phí sản xuất, làm xói mòn khả năng cạnh tranh xuất khẩu và đe dọa chuỗi cung ứng khu vực, khiến ASEAN trở thành điểm đến đầu tư kém hấp dẫn hơn”, bà Liew cho biết.
Một ASEAN thống nhất sẽ có khả năng xoa dịu "cơn thịnh nộ" về thuế quan của Tổng thống Trump tốt hơn vì các thành viên có thể tận dụng sức mạnh kinh tế kết hợp của khu vực để thu hẹp việc mất cân bằng thương mại với Mỹ bằng cách tăng lượng hàng nhập khẩu từ nước này.
Hiện nay, theo dữ liệu từ Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, thặng dư thương mại của ASEAN với Mỹ đạt 227,7 tỷ đô la Mỹ vào năm 2024, tăng 11,6% so với năm trước.
"Việc tăng cường nhập khẩu hàng hóa của Mỹ, đặc biệt là trong các lĩnh vực như công nghệ, nông nghiệp và năng lượng có thể giúp giảm bớt căng thẳng thương mại; đồng thời củng cố cam kết của ASEAN đối với thương mại công bằng", bà Liew lưu ý.