Chính sách thuế của chính quyền Trump đối mặt "cơn gió ngược"
Tính đến thời điểm này, chính sách thuế quan của Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn chưa đạt được mục đích như mong muốn.
Hoa Kỳ mới đạt được một thỏa thuận thương mại chính thức với Vương quốc Anh và một thỏa thuận khung với Trung Quốc. Theo Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, còn có 16 đối tác thương mại quan trọng chưa đàm phán xong với Mỹ, như Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Mexico,…
Và nếu không đạt được thỏa thuận theo ý muốn của Nhà Trắng, nền kinh tế Hoa Kỳ sẽ chịu tổn thất không nhỏ, đặc biệt đối với hệ thống doanh nghiệp nhỏ và vừa; các ngành ô tô, điện tử - phụ thuộc hoàn toàn chuỗi cung ứng bên ngoài.
Giới chức lãnh đạo thương mại Hoa Kỳ từng tỏ ra tự tin hoàn thành 90 thỏa thuận thương mại trong 90 ngày, họ chỉ việc ngồi chờ đối tác đến đàm phán. Nhưng thực tế không hề đơn giản, bởi có quá nhiều vấn đề phức tạp với chuỗi cung ứng toàn cầu.
Kế hoạch thuế quan “đánh nhanh, thắng gọn” nảy sinh quá nhiều vụ việc lặt vặt chiếm hết thời gian nghị sự. Ví dụ, Wahington mất thêm thời gian dàn xếp nối lại nhập khẩu đất hiếm từ Trung Quốc, đây chỉ là một trong vô vàn vấn đề hóc búa.
Không loại trừ khả năng ông Trump tiếp tục gia hạn tạm dừng thuế quan 90 ngày sẽ hết hạn vào ngày 9/7/2025 - với các đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ, miễn là họ thể hiện “thiện chí” trong các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra.
Một số nhà quan sát nhận thấy, uy lực của ông Trump trong chính sách thuế quan toàn cầu đang dần suy yếu, hoặc chí ít nó đã không còn mạnh mẽ, gây choáng váng đối phương như cách đây vài tháng.
Điều này có nguyên nhân: Ngày 28/5, Tòa án Thương mại Quốc tế (CIT) - một tòa án liên bang ở Manhattan - bất ngờ ra phán quyết rằng Hiến pháp Mỹ chỉ trao quyền cho Quốc hội, thay vì Tổng thống, được áp thuế quan như vậy, và ông Trump đã vượt quá quyền hạn của mình khi viện dẫn Đạo luật Thẩm quyền kinh tế quốc tế khẩn cấp (IEEPA).
Mặc dù sau đó, ngày 10/6 Tòa án Phúc thẩm Liên bang ở Washington DC cho phép kế hoạch thuế quan đối ứng của Tổng thống Donald Trump được giữ nguyên, nhưng đây là vấn đề đặt ra dấu hỏi nhằm vào tính hợp hiến, hợp pháp trong mọi hành động của Nhà Trắng hiện nay.
Thuế quan lần này vấp phải sự phản kháng từ Trung Quốc và nhiều nền kinh tế khác. Phía Bắc Kinh có những “vũ khí” thương mại gây “sát thương” lớn cho doanh nghiệp Hoa Kỳ.
Theo hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Xinhua, ông Trump đã chủ động đề xuất điện đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình, cuộc gọi kéo dài 90 phút, sau đó một số nút thắt được mở. Nhưng điều này chứng minh rằng, Washington khó “một mình, một ngựa” bắt buộc thế giới tuân theo yêu cầu thương mại của mình.
Trước khi Hoa Kỳ khởi động đàm phán thương mại, Trung Quốc đưa ra cảnh báo đầy sức nặng: “Trung Quốc kiên quyết phản đối bất kỳ quốc gia nào đồng ý với các thỏa thuận gây tổn hại đến lợi ích của Trung Quốc. Nếu điều này xảy ra, Trung Quốc sẽ không chấp nhận và sẽ kiên quyết thực hiện biện pháp đối phó có đi có lại”.
Với tầm ảnh hưởng ngày càng bao trùm của nền kinh tế số 2 thế giới - về nguyên nhiên liệu, thị trường, tài chính tiền tệ…, không nhiều quốc gia có thể dễ dàng đồng ý với điều kiện thương mại từ Hoa Kỳ mà không cân nhắc suy xét kỹ lưỡng. Không ai muốn làm phật lòng Trung Quốc!