"Chìa khoá" số hoá thị trường bất động sản
Để trung tâm giao dịch bất động sản vận hành hiệu quả cần khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý, chuẩn hóa dữ liệu đất đai và đầu tư hạ tầng công nghệ đồng bộ.
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang làm thay đổi sâu sắc mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội, thị trường bất động sản Việt Nam cũng đứng trước yêu cầu chuyển mình mạnh mẽ. Việc xây dựng mô hình giao dịch bất động sản trực tuyến thông qua nền tảng tập trung do Nhà nước quản lý đang được xem là hướng đi chiến lược để tạo lập thị trường minh bạch, hiệu quả và hiện đại.
Mô hình này được kỳ vọng sẽ thay thế nền tảng "niềm tin cá nhân" bằng quy trình chuẩn, minh bạch và có kiểm soát. Hiện nay, nhiều quốc gia phát triển đã thực hiện việc quản lý giao dịch bất động sản thông qua các sàn giao dịch do Nhà nước quản lý như Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc.
Tại Việt Nam, chủ trương số hóa giao dịch bất động sản đã được đưa vào các định hướng chính sách, trong đó Bộ Xây dựng đang đề xuất thí điểm Trung tâm giao dịch bất động sản do Nhà nước quản lý. Nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, mô hình này là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả vẫn còn không ít thách thức cần được giải quyết từ góc độ hạ tầng công nghệ, dữ liệu đất đai đến khung pháp lý và cơ chế phối hợp giữa khu vực công - tư.
Chia sẻ về vấn đề này, đại diện nền tảng Nhà Tốt (Nhatot.com) nhấn mạnh, để trung tâm giao dịch bất động sản đi vào hoạt động hiệu quả, cần có sự tham gia của các đơn vị tư nhân như sàn giao dịch, môi giới chuyên nghiệp để làm giàu dữ liệu, tăng khả năng phân tích thị trường và mở rộng khả năng tiếp cận người dân. Vai trò của Nhà nước không triệt tiêu thị trường mà là dẫn dắt, tạo ra khung pháp lý minh bạch và cơ sở dữ liệu tin cậy để các thành phần tham gia có thể hoạt động lành mạnh, chuyên nghiệp.
Theo đại diện này, niềm tin của người dân đối với giao dịch bất động sản trực tuyến chỉ có thể được xây dựng bền vững nếu bắt nguồn từ trải nghiệm thực tế - nơi quy trình thực hiện đơn giản, thông tin minh bạch, dữ liệu chính xác và được đối xử công bằng. Thay vì chỉ truyền thông một chiều, điều quan trọng là tạo ra một hệ sinh thái giao dịch mà người dân có thể kiểm chứng, sử dụng và tin tưởng.
Để làm được điều đó, việc chuẩn hóa, làm sạch và số hóa toàn diện dữ liệu đất đai cần được đặt lên hàng đầu, đặc biệt là xử lý triệt để các hồ sơ còn tồn đọng, rà soát, hiệu chỉnh dữ liệu cũ để đảm bảo tính nhất quán và đầy đủ trước khi mở rộng hình thức giao dịch điện tử. Hạ tầng công nghệ và an ninh mạng cũng cần được đầu tư đồng bộ, nhất là ở khu vực nông thôn.
Bên cạnh hạ tầng kỹ thuật, yếu tố con người cũng đóng vai trò quan trọng. Việc nâng cao kỹ năng số cho người dân, cung cấp hướng dẫn dễ hiểu và hỗ trợ kỹ thuật sẽ là yếu tố then chốt giúp thu hẹp khoảng cách số và thúc đẩy sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
“Cũng cần lưu ý rằng, mô hình giao dịch tập trung không đồng nghĩa với việc có thể điều tiết được giá nhà. Giá bất động sản vẫn phụ thuộc vào cung cầu, quy hoạch, chính sách tín dụng, và nhiều yếu tố kinh tế vĩ mô khác. Tuy nhiên, việc minh bạch hóa thông tin về giá, vị trí, lịch sử giao dịch… sẽ là cơ sở để hạn chế đầu cơ, tạo lập mặt bằng giá hợp lý và giảm rủi ro cho người mua”, ông David Jackson - CEO Avison Young Việt Nam chia sẻ.