Nhận diện "ách tắc" pháp luật kinh doanh: Mâu thuẫn trong quản lý hoạt động xây dựng

Chia sẻ tại văn bản gửi tới Hội thảo “Nhận diện khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh”, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, khoản 7 Điều 3 Nghị định 175/2024/NĐ-CP quy định: “Dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn Nhà nước ngoài đầu tư công bao gồm: dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn chi thường xuyên ngân sách Nhà nước, dự án đầu tư xây dựng của quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách theo Luật Ngân sách nhà nước; dự án sử dụng vốn vay do Chính phủ bảo lãnh theo Luật Quản lý nợ công; dự án đầu tư xây dựng của doanh nghiệp Nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp, doanh nghiệp do doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; dự án sử dụng vốn nhà nước khác theo quy định pháp luật có liên quan; trừ dự án sử dụng vốn đầu tư công theo quy định của Luật Đầu tư công”.

Đồng thời, khoản 1, Điều 2, Nghị định 10/2021/NĐ-CP quản lý chi phí đầu tư xây dựng quy định về đối tượng áp dụng như sau: “1. Nghị định này áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến quản lý chi phí đầu tư xây dựng các dự án sử dụng vốn đầu tư công, vốn Nhà nước ngoài đầu tư công, dự án PPP”.

Nhìn nhận về các khó khăn, vướng mắc từ những quy định đã nêu, Petrolimex cho rằng, theo quy định tại khoản 7 Điều 3 Nghị định 175/2024/NĐ-CP, và khoản 1 Điều 2 Nghị định 10/2021/NĐ-CP thì các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn Nhà nước ngoài đầu tư công (đối tượng là doanh nghiệp Nhà nước doanh nghiệp do doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ) phải áp dụng các quy định nghiêm ngặt hơn so với các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn khác, gây khó khăn cho quá trình tổ chức thực hiện, kéo dài thời gian chuẩn bị, thực hiện đầu tư.

Không chỉ có vậy, theo Petrolimex, các chính sách này còn mẫu thuẫn với điểm b, khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Hải quan, Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (Luật số 90/2025/QH15) quy định bãi bỏ đối tượng áp dụng là hoạt động lựa chọn nhà thầu để thực hiện các gói thầu thuộc dự án đầu tư của doanh nghiệp Nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp và doanh nghiệp do doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Từ các khó khăn, vướng mắc này, Petrolimex kiến nghị, sửa đổi, bổ sung, hoặc ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật nhằm giải quyết các mâu thuẫn, bất cập do khoản 7 Điều 3 Nghị định 175/2024/NĐ-CP và khoản 1 Điều 2 Nghị định 10/2021/NĐ-CP mang lại.

Cùng với vấn đề đã nêu, Petrolimex cũng chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng khoản 2 Điều 36 Nghị định 10/2021/NĐ-CP quy đinh về quyền và trách nhiệm của người quyết định đầu tư.

Cụ thể, Điều 36 về quyền và trách nhiệm của người quyết định đầu tư quy định: “1. Thực hiện quy định về quyền và trách nhiệm của người quyết định đầu tư tại Điều 72 Luật Xây dựng và khoản 22 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng và thẩm quyền quy định tại Nghị định này và pháp luật khác có liên quan.

2. Quyết định giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu, loại hợp đồng, hình thức hợp đồng”.

Theo Petrolimex, quy định tại chính sách này mâu thuẫn với thẩm quyền của chủ đầu tư được quy định tại khoản 2 Điều 40 Luật Đấu thầu (sửa đổi bởi điểm b khoản 22 Điều 1 Luật 90/2025/QH15): Thẩm quyền phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu: Chủ đầu tư tổ chức lập và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Đối với gói thầu đấu thầu trước theo quy định tại Điều 42 của Luật này hoặc gói thầu cần thực hiện trước khi có quyết định phê duyệt dự án, trường hợp chưa xác định được chủ đầu tư thì người đứng đầu đơn vị được giao nhiệm vụ chuẩn bị dự án tổ chức lập và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

Từ đó, Petrolimex kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc ban hành mới văn bản để giải quyết khó khăn, vướng mắc đã nêu.

Gia Nguyễn