Cần sửa quy định cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở”

Từ quy định cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở” tại Luật Nhà ở năm 2023, TP HCM đã ban hành Quyết định số 26/2025/QĐ-UBND (Quyết định 26) cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở” đối với hoạt động cho thuê lưu trú ngắn ngày. Tuy nhiên, quy định này đã gây khó khăn rất lớn cho các chủ sở hữu căn hộ chung cư có hoạt động cho thuê lưu trú ngắn ngày.

Sẽ rà soát quy định pháp luật

Mới đây, văn phòng UBND TP HCM đã thông báo Kết luận của Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường liên quan đến hoạt động cho thuê lưu trú ngắn ngày đối với căn hộ để ở trong nhà chung cư. Cụ thể, đối với căn hộ thuộc chung cư có mục đích sử dụng hỗn hợp có nhu cầu cho thuê lưu trú du lịch, lãnh đạo UBND TP HCM giao Sở Xây dựng TP HCM chủ trì, phối hợp với Sở Tư pháp TP HCM hệ thống đầy đủ các quy định của Luật Nhà ở, Luật Cư trú, Luật Du lịch, các quy định pháp luật khác có liên quan và các quy định về phòng cháy chữa cháy (PCCC); đăng ký kinh doanh; điều kiện về pháp nhân, thể nhân.

Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng TP HCM sẽ ban hành văn bản hướng dẫn điều kiện cần và đủ được phép sử dụng căn hộ chung cư cho thuê lưu trú du lịch theo đúng quy định pháp luật. Đồng thời, phối hợp với Công an TP HCM, UBND các phường, xã, rà soát, công bố danh mục các chung cư có căn hộ đủ điều kiện cho thuê lưu trú du lịch.

Đối với nhu cầu thực tiễn khai thác căn hộ cho thuê lưu trú du lịch tại các chung cư không có mục đích sử dụng hỗn hợp, Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Sở Du lịch nghiên cứu, đề xuất UBND TP HCM báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, cho phép lập Đề án nghiên cứu, đề xuất các giải pháp khai thác phục vụ phát triển kinh tế, du lịch của Thành phố và đảm bảo an ninh, an toàn cho cư dân sinh sống tại các chung cư.

Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho rằng, cho thuê nhà ở bao gồm cho thuê căn hộ chung cư là hoạt động kinh doanh bất động sản thuộc lĩnh vực kinh doanh có điều kiện theo quy định của pháp luật về đầu tư, mà người cho thuê nhà phải đăng ký kinh doanh, nộp thuế theo quy định của pháp luật.

Theo ông Châu, quy định cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở” không phải mới quy định trong Luật Nhà ở 2023, mà trước đó, nội dung này cũng đã được quy định tại Luật Nhà ở 2014. Tuy nhiên, sau khi Luật Nhà ở 2023 quy định lại nội dung cấm này thì UBND TP HCM mới ban hành Quyết định 26.

“Việc UBND TP HCM ban hành Quyết định 26, trong đó, cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở” đối với hoạt động cho thuê lưu trú ngắn ngày đã gây khó khăn rất lớn cho các chủ sở hữu căn hộ chung cư, do bị bồi thường hợp đồng đã ký, bị mất nguồn khách du lịch, khách vãng lai có nhu cầu thuê nhà ngắn hạn, bị mất nguồn thu làm ảnh hưởng đến việc trả lãi vay, trả nợ ngân hàng...", Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu chia sẻ.

Đồng thời, ông kiến nghị Sở Xây dựng trình UBND TP HCM sửa Quyết định 26 theo hướng cho phép sử dụng căn hộ được dùng làm cơ sở lưu trú trong nhà chung cư. Tuy nhiên, phải đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định pháp luật về nhà ở, pháp luật về kinh doanh bất động sản, pháp luật về du lịch.

Quy định không hợp lý, cần bãi bỏ

Từ câu chuyện cấm cho thuê lưu trú ngắn ngày trong căn hộ chung cư của TP HCM, TS Vũ Văn Tính - Cố vấn cao cấp Công ty Luật TNHH Salus nhìn nhận, quy định cấm đăng ký kinh doanh tại căn hộ chung cư hiện nay đang không phù hợp với thực tế. Đồng thời, ông cũng yêu cầu nên bỏ quy định này để phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay, tạo điều kiện cho người dân có cơ hội làm giàu, giúp kinh tế tư nhân phát triển.

Theo TS Vũ Văn Tính, Luật Nhà ở 2023 quy định cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở" nên căn hộ chung cư chỉ được dùng vào mục đích để ở, không được đặt trụ sở công ty tại căn hộ chung cư. Hệ quả là các cơ quan đăng ký kinh doanh đều từ chối cấp Chứng nhận đăng ký doanh nghiệp cho các doanh nghiệp muốn đăng ký địa chỉ tại các căn hộ chung cư.

Việc không cho đăng ký trụ sở công ty tại căn hộ chung cư là không hợp lý bởi các lý do sau: Thứ nhất, vi phạm quyền sở hữu tài sản của công dân; Thứ hai, vi phạm quyền kinh doanh của người dân nói chung và các hộ kinh doanh nói riêng; Thứ ba, không phù hợp với xu hướng làm việc từ xa (kinh doanh online); Thứ tư, gây khó khăn cho những người mới khởi nghiệp và doanh nghiệp SME.

“Quy định cấm đăng ký kinh doanh tại căn hộ chung đẩy những người muốn khởi nghiệp hoặc doanh nghiệp SME vào tình thế "vừa muốn tuân thủ pháp luật, vừa phải gian lận" như đăng ký trụ sở ảo ở nơi khác còn hoạt động tại chính căn hộ của mình”, TS Vũ Văn Tính khẳng định.

Ông Tính cũng cho rằng, trên thế giới rất ít các quốc gia có quy định cấm tuyệt đối việc đặt văn phòng tại chung cư như ở Việt Nam. Chính sách phát triển bất động sản của các nước đều khuyến khích doanh nghiệp nhỏ mua hoặc thuê chung cư làm văn phòng để giảm bong bóng bất động sản ở phân khúc văn phòng thương mại.

Hơn nữa, Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã nêu rõ “kinh tế tư nhân hiện vẫn đối mặt với nhiều rào cản kìm hãm sự phát triển...". Việc cấm đăng ký kinh doanh tại chung cư ở góc độ nào đó cũng là một rào cản kìm hãm sự phát triển của kinh tế tư nhân.

“Để giải phóng mọi nguồn lực của xã hội, góp phần giúp cho mọi người đều có cơ hội làm giàu, đề nghị sửa đổi điểm c khoản 8 Điều 3 Luật Nhà ở 2023 theo hướng thay vì cấm, nên sửa đổi theo hướng quy định “việc sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích kinh doanh phải theo quy định của pháp luật”. Sau đó sẽ ban hành một nghị định hướng dẫn điều kiện sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích kinh doanh", TS Vũ Văn Tính đề xuất.

Đình Đại