Tác động của khoa học công nghệ tới sự phát triển của Quảng Ninh

Quảng Ninh đã và đang tập trung vào việc ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) để tạo ra những bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội.

Tiên phong đón đầu

Quảng Ninh là một trong những địa phương đi đầu cả nước về chuyển đổi số. Tỉnh đã xây dựng thành công Trung tâm điều hành thông minh (IOC), tích hợp dữ liệu từ nhiều sở, ban, ngành, giúp lãnh đạo đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác. Các dịch vụ công trực tuyến được đẩy mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Việt Anh – Giám đốc Công ty PT Du lịch Anh Việt cho biết: KHCN đang trở thành động lực bứt phá then chốt, giúp Quảng Ninh chuyển mình mạnh mẽ, từ một địa phương phụ thuộc vào kinh tế "nâu" sang mô hình phát triển bền vững. Tỉnh đã và đang ứng dụng KHCN một cách toàn diện, tạo nên sức bật đáng kể trong nhiều lĩnh vực trọng yếu, từ chính quyền số hiện đại, nông nghiệp thông minh đến công nghiệp khai thác và du lịch văn minh, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Theo ông Việt Anh, ngành du lịch, một trong những thế mạnh của Quảng Ninh, được ứng dụng KHCN để nâng cao chất lượng dịch vụ. Các hệ thống vé điện tử, ứng dụng di động hướng dẫn du lịch, và các nền tảng quảng bá trực tuyến đã giúp du khách dễ dàng hơn trong việc tiếp cận thông tin và trải nghiệm. Việc triển khai hệ thống quản lý du lịch thông minh cũng giúp cơ quan chức năng nắm bắt tình hình, điều tiết và đảm bảo an ninh, an toàn.

Được biết, thời gian qua tỉnh Quảng Ninh cũng hiện đại hóa ngành than và công nghiệp. Và ngành này cũng đã được hiện đại hóa đáng kể nhờ KHCN. Các công nghệ khai thác tiên tiến, tự động hóa và cơ giới hóa đã được áp dụng để tăng năng suất, đảm bảo an toàn lao động và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, Quảng Ninh đã ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Các mô hình nông nghiệp thông minh, sử dụng IoT (Internet vạn vật), cảm biến và hệ thống tưới tiêu tự động, đã giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm. Điều này không chỉ giúp nông dân cải thiện thu nhập mà còn góp phần xây dựng thương hiệu nông sản Quảng Ninh.

Theo Sở KHCN, giai đoạn 2020-2025 tỉnh dành nhiều quan tâm đầu tư lĩnh vực KHCN. Nhờ đó nhiều KHKT tiên tiến được áp dụng vào đời sống, sản xuất, góp phần đưa Quảng Ninh ngày càng hội nhập trong thời đại số.

Nhận thức được tầm quan trọng của KHCN đối với sự phát triển của tỉnh, BCH Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 13-NQ/TU (ngày 28/4/2023) về phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo đến năm 2030; BTV Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành nhiều chương trình, kế hoạch hành động liên quan đến ứng dụng công nghệ sinh học, đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây là số lượng văn bản cấp tỉnh nhiều nhất từ trước tới nay trong lĩnh vực này, thể hiện rõ sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh trong kiến tạo chính sách, tạo hành lang pháp lý thúc đẩy hoạt động KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Từ sự quan tâm của tỉnh, hoạt động KHCN từng bước khẳng định vai trò đối với sự phát triển của nhiều ngành, lĩnh vực.

Khẳng định vai trò

Thời gian qua, những chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao, đầu tư vào nghiên cứu và chuyển giao công nghệ đã khẳng định quyết tâm của Quảng Ninh trong việc tiên phong, đón đầu xu thế phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Ông Trần Sỹ Dũng - Giám đốc Doanh nghiệp chè Dũng Nga chia sẻ: Doanh nghiệp đang tập trung vào việc ứng dụng KHCN để tạo ra những bước đột phá. Hiện nay, hệ thống máy tách màu chè đã giúp doanh nghiệp sản xuất, chế biến chè tối ưu hóa quy trình sản xuất, cải tiến chất lượng chè. Ông Dũng cho biết thêm, Với thiết bị này, chỉ một vài thao tác trên màn hình, công nghệ số sẽ xử lý, loại bỏ lá chè xấu, các dị vật lẫn vào lá chè để nâng cao chất lượng thành phẩm. Đồng thời tạo ra lượng thành phẩm lớn trong thời gian ngắn, tiết kiệm chi phí nhân công lao động.

Đầu tư cho KHCN đã giúp Công ty CP Than Núi Béo nâng cao năng suất lao động, kiểm soát nguy cơ về an toàn trong điều kiện khai thác hầm lò ngày càng khó khăn. Công ty đã đưa vào khai thác lò chợ cơ giới hoá hạng trung công suất 600.000 tấn/năm; áp dụng công nghệ khoan doa đường kính lớn để đào các bunke đứng, nhằm điều tiết vận tải cho các khu vực, nâng cao năng lực vận tải trong toàn Công ty. Đồng thời đưa vào sử dụng 2 hệ thống đầu tàu diesel kết hợp ray bánh răng dẫn hướng để vận chuyển người, vật tư, thiết bị, nhất là các thiết bị cơ giới hoá có trọng tải lớn, tạo điều kiện thuận lợi vận chuyển và áp dụng các thiết bị cơ giới hoá trong đào lò và khai thác.

KHCN còn được ứng dụng rộng rãi trong công tác quản lý và vận hành doanh nghiệp. Khách sạn Wyndham Garden Sonasea Vân Đồn đã ứng dụng công nghệ số trong quy trình đặt phòng, sử dụng dịch vụ. Trong năm 2025 khách sạn đã ứng dụng robot phục vụ, thiết bị sử dụng công nghệ AI, có khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ, như đón tiếp khách, vận chuyển hành lý, giao đồ ăn và hỗ trợ chăm sóc khách hàng. Đây được xem là giải pháp tiên tiến nhằm tối ưu hiệu quả hoạt động và nâng cao trải nghiệm cho du khách.

Có thể nói, việc ứng dụng KHCN đã và đang trở thành động lực quan trọng giúp Quảng Ninh thay đổi diện mạo, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Tỉnh đang từng bước ứng dụng AI vào quản trị hành chính thông qua dịch vụ công trực tuyến và một cửa điện tử; giám sát giao thông, đô thị thông minh, hành chính tư pháp…

Thời gian tới, tỉnh tiếp tục đặt ra mục tiêu trở thành một trung tâm KHCN, đổi mới sáng tạo hàng đầu của Việt Nam. Cụ thể, Quảng Ninh đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành tỉnh thuộc nhóm các địa phương đi đầu cả nước về ứng dụng, chuyển giao KHCN và đổi mới sáng tạo, đạt mức tiên tiến ở một số lĩnh vực quan trọng; một số ngành, lĩnh vực đạt trình độ khu vực, quốc gia, quốc tế.

Lê Cường