Đề xuất nâng ngưỡng thu nhập mua nhà ở xã hội

Bộ Xây dựng đề xuất nâng mức thu nhập để được mua nhà ở xã hội từ 15 triệu đồng/tháng lên 20 triệu đồng đối với cá nhân độc thân, và từ 30 triệu đồng lên 40 triệu đồng/tháng với hộ gia đình. Động thái này được kỳ vọng sẽ mở rộng cánh cửa an cư cho nhiều người dân đô thị, nhưng để chính sách đi vào thực chất, cần tháo gỡ nhiều vướng mắc về tín dụng, thủ tục và nguồn cung.

Theo đó, Bộ Xây dựng vừa công bố Dự thảo nghị định thay thế Nghị định 100/2024 về nhà ở xã hội, trong đó có nội dung đề xuất sửa đổi quy định về điều kiện thu nhập để được hưởng chính sách về nhà ở xã hội. Các đối tượng gồm người thu nhập thấp tại khu vực đô thị; công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.

Cụ thể, đối với trường hợp người đứng đơn chưa kết hôn hoặc đã ly hôn nhưng chưa tái hôn hoặc được xác nhận là độc thân có thu nhập không quá 20 triệu đồng/tháng. Đối với trường hợp người đứng đơn đã kết hôn theo quy định của pháp luật thì tổng thu nhập của vợ và chồng không quá 40 triệu đồng/tháng. Trường hợp chưa kết hôn hoặc đã ly hôn nhưng chưa tái hôn hoặc được xác nhận là độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên thu nhập không quá 30 triệu đồng/tháng.

Thời gian xác định điều kiện về thu nhập là trong 12 tháng liền kề, tính từ thời điểm đối tượng quy định tại khoản này nộp hồ sơ hợp lệ cho chủ đầu tư để đăng ký mua, thuê mua nhà ở xã hội. Trường hợp đối tượng quy định không có hợp đồng lao động phải đảm bảo điều kiện về thu nhập theo quy định và được cơ quan công an cấp xã nơi thường trú/tạm trú hoặc nơi ở hiện tại xác nhận. Theo quy định cũ của Nghị định 100, đối tượng mua nhà độc thân không quá 15 triệu đồng/tháng và hộ gia đình không quá 30 triệu đồng/tháng.

Theo Bộ Xây dựng, quy định mới nhằm tiệm cận thực tế mặt bằng thu nhập tại các đô thị lớn, đồng thời mở rộng cơ hội tiếp cận chính sách nhà ở xã hội cho nhiều nhóm lao động, công chức, viên chức và công nhân tại các khu công nghiệp.

Đánh giá về đề xuất này, ông Nguyễn Thế Điệp, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội cho rằng việc nâng ngưỡng thu nhập là “cần thiết và phù hợp”. Theo ông, điều chỉnh sẽ giúp nhiều người lao động trẻ, công chức, viên chức – vốn đang ở mức “lưng chừng” giữa khả năng mua nhà thương mại và điều kiện hưởng chính sách – có thêm cơ hội an cư.

Tuy nhiên, ông Điệp nhấn mạnh, nhà ở xã hội không chỉ là chỗ ở tạm cho người thu nhập thấp. Đây là chính sách an sinh, nhưng chất lượng không được phép thấp. Chúng ta phải hướng tới chuẩn mực sống văn minh, hạ tầng kỹ thuật – xã hội đầy đủ, tránh lặp lại tình trạng chung cư cũ xuống cấp nhanh, biến thành những ‘ổ chuột trên cao’”. Theo ông, sự khác biệt của nhà ở xã hội với nhà thương mại nên nằm ở giá bán ưu đãi, diện tích hợp lý, chứ không thể đánh đổi bằng chất lượng công trình.

Đặc biệt, ông Nguyễn Thế Điệp cũng nhấn mạnh rằng, ngoài việc nâng ngưỡng thu nhập, chính sách nhà ở xã hội cần minh bạch hóa quy trình xét duyệt để tạo niềm tin cho người lao động, đồng thời phải giải quyết triệt để những vướng mắc về thủ tục, quỹ đất và nguồn cung dự án. Điểm nghẽn lớn hiện nay là tín dụng, ngân hàng cho vay còn nhiều điều kiện khắt khe, thời gian hưởng lãi suất ưu đãi quá ngắn, khiến người thu nhập trung bình khó tiếp cận. Giải pháp cần thiết là cơ chế vay dài hạn (tối thiểu 20 năm) và hỗ trợ vốn cho cả doanh nghiệp lẫn người mua, từ đó mới giúp chính sách thực sự đi vào cuộc sống.

"Tóm lại, tháo gỡ phải tháo gỡ tận gốc về tín dụng, thời hạn và cơ chế tiếp cận vốn, thì chính sách nhà ở xã hội mới đi vào thực chất", ông Điệp nhận định.

Được biết, tại hội nghị sơ kết phát triển nhà ở xã hội giữa tháng 8 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải điều chỉnh ngưỡng thu nhập nhằm bảo đảm tính thực tiễn và hỗ trợ tốt hơn cho người dân.

Yến Nhung