Tiền số "bốc hơi" 300 tỷ USD, rủi ro tiềm ẩn với nhà đầu tư
Thị trường tiền mã hoá mất 300 tỷ USD chỉ trong một tuần do bán tháo, nhấn mạnh rủi ro của loại tài sản mà Việt Nam đang xây dựng khung pháp lý theo hướng thận trọng .
Theo Bloomberg, thị trường tiền số đã mất khoảng 300 tỷ USD vốn hoá trong tuần qua do làn sóng thanh lý đòn bẩy lan rộng.
Ethereum dẫn đầu đà giảm, Bitcoin cũng lao dốc
Ethereum – đồng tiền mã hoá lớn thứ hai thế giới – giảm mạnh nhất kể từ tháng Sáu, mất khoảng 12% và rơi xuống dưới mốc 4.000 USD, vốn được coi là ngưỡng hỗ trợ quan trọng.
Bitcoin – đồng tiền chủ chốt của thị trường – cũng giảm khoảng 5% trong tuần, mức giảm mạnh nhất kể từ tháng Ba, đưa giá xuống vùng thấp nhất trong dải dao động gần đây.
“Ngay khi làn sóng thanh lý đầu tiên diễn ra, thuật toán và áp lực vốn hoá đã biến nó thành vòng phản hồi liên tục,” Ben Kurland, Giám đốc điều hành nền tảng nghiên cứu DYOR, nhận định.
Theo dữ liệu từ Coinglass, hơn 3 tỷ USD vị thế mua trên thị trường hợp đồng tương lai tiền số đã bị thanh lý chỉ trong vài ngày.
Các nhà giao dịch cảnh báo quy mô đòn bẩy thực sự trong hệ thống vẫn chưa rõ ràng, do nhiều nền tảng không công bố đầy đủ dữ liệu.
Griffin Sears, Giám đốc toàn cầu mảng phái sinh tại FalconX, cho biết: “Hầu hết nhà giao dịch đều rơi vào thế bị động trong làn sóng thanh lý hôm thứ Hai tuần trước. Sau đó, thị trường phái sinh chuyển sang phòng thủ, với việc giảm đòn bẩy trên hợp đồng tương lai và gia tăng các chương trình mua quyền chọn bán quy mô lớn.”
Cuối tuần, Bitcoin và Ethereum có nhích lên nhẹ, nhờ báo cáo cho thấy một chỉ số lạm phát quan trọng tại Mỹ tăng chậm lại trong tháng trước. Điều này giúp Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thêm dư địa để xử lý tình trạng hạ nhiệt của thị trường lao động và phần nào cải thiện tâm lý rủi ro chung.
ETF và dòng vốn tổ chức chịu áp lực
Không chỉ thị trường giao ngay, các quỹ ETF Bitcoin và Ethereum tại Mỹ cũng hứng chịu cú sốc, với dòng vốn rút ròng hơn 500 triệu USD chỉ trong một ngày (thứ Năm).
Hoạt động mua vào từ phía doanh nghiệp – vốn từng là động lực quan trọng đẩy giá lên kỷ lục – cũng giảm tốc mạnh. Theo CryptoQuant, lượng Bitcoin do các quỹ tài sản số niêm yết mua vào giảm từ 64.000 BTC trong tháng 7 xuống còn 12.600 BTC trong tháng 8, và chỉ khoảng 15.500 BTC trong tháng 9 – mức giảm tới 76% so với cao điểm đầu mùa hè. Một số quỹ từng huy động vốn thông qua thỏa thuận PIPE cũng chứng kiến cổ phiếu rớt tới 97% so với giá phát hành.
Trong bối cảnh thị trường căng thẳng, một tín hiệu gây chú ý là việc BlackRock – quỹ quản lý tài sản lớn nhất thế giới – được cho là đã di chuyển khoảng 8.700 BTC, tương đương gần 980 triệu USD vào cuối tháng 9/2025.
Dữ liệu từ Arkham Intelligence cho thấy lượng Bitcoin này được chuyển từ ví nội bộ sang nhiều địa chỉ khác. Một số nguồn tin giải thích đây là bán ra, song cũng có khả năng là cơ cấu lại danh mục hoặc chuẩn bị thanh khoản cho quỹ ETF. Dù chưa có xác nhận chính thức, động thái này vẫn làm dấy lên lo ngại rằng ngay cả các tổ chức lớn cũng đang thận trọng hơn với Bitcoin.
Đáng chú ý, BlackRock hiện vẫn nắm giữ hơn 662.000 BTC thông qua quỹ iShares Bitcoin Trust (IBIT), chiếm hơn 3% tổng cung Bitcoin, đồng thời đang chuẩn bị tung ra các sản phẩm mới như Bitcoin Premium Income ETF. Điều này cho thấy, dù vẫn gắn bó lâu dài với tài sản số, BlackRock có xu hướng vừa nắm giữ, vừa quản trị rủi ro bằng cách tái cơ cấu danh mục.
Tín hiệu hạ nhiệt hay sụp đổ?
Tính từ đầu năm 2025, các quỹ tài sản số đã huy động hơn 44 tỷ USD, được kỳ vọng đóng vai trò “người mua ổn định” giúp biến Bitcoin từ công cụ đầu cơ thành tài sản đầu tư tài chính. Tuy nhiên, đợt bán tháo tuần này cho thấy kỳ vọng đó đang lung lay.
Paul Howard, Giám đốc cấp cao tại công ty tạo lập thị trường Wincent, nhận định: “Đây là một điều chỉnh lành mạnh.” Ông chỉ ra rằng Bitcoin đã rơi xuống dưới mức trung bình động 100 ngày, còn vốn hoá toàn ngành quay lại dưới 4 nghìn tỷ USD, song chưa xuất hiện dấu hiệu hoảng loạn. Tuy nhiên, ông cảnh báo áp lực ngắn hạn có thể khiến giá tiếp tục suy giảm, đặc biệt khi tài sản số gắn chặt hơn với biến động vĩ mô.
Arthur Azizov, nhà sáng lập B2 Ventures, cũng cho rằng việc Bitcoin mất mốc 109.000 USD là dấu hiệu thị trường quá nóng và đang bước vào giai đoạn chững lại. “Lần đầu tiên trong năm 2025, tôi bắt đầu nghi ngờ liệu thị trường có thể quay lại mức đỉnh lịch sử trong năm nay hay không,” ông nói.
Việt Nam tiếp cận thận trọng
Trong bối cảnh thị trường thế giới biến động dữ dội và ngay cả những tổ chức lớn như BlackRock cũng phải cơ cấu lại danh mục, nhiều quốc gia tiếp tục lựa chọn cách tiếp cận thận trọng với tiền số.
Việt Nam hiện đang xây dựng khung pháp lý cho tài sản số theo Nghị quyết 05/2025/NQ-CP. Dự thảo chính sách nhấn mạnh sự cẩn trọng và ưu tiên bảo vệ nhà đầu tư cá nhân trước các cú sốc giá. Một số giải pháp được đưa ra gồm: giới hạn đòn bẩy, yêu cầu minh bạch dữ liệu từ sàn giao dịch, và cơ chế giám sát hành vi thao túng thị trường.
Cách tiếp cận này phản ánh bài học từ những đợt bán tháo quốc tế: chỉ trong vài ngày, hàng trăm tỷ USD có thể bị thổi bay, gây thiệt hại nặng nề cho nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm.