FIATA World Congress 2025: Tối ưu logistics cho thương mại điện tử xuyên biên giới

Đây là một trong những nội dung được các chuyên gia đề cập tại phiên thảo luận với chủ đề “Logistics cho thương mại điện tử xuyên biên giới: Xu hướng và giải pháp tối ưu” trong khuôn khổ Đại hội Hiệp hội Giao nhận Vận tải Quốc tế - FIATA World Congress 2025.

Áp lực song hành cùng cơ hội lớn

Thị trường thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu hiện đạt khoảng 155 tỷ USD và được dự báo sẽ tăng lên 9000 tỷ USD trong những năm tới. Tiềm năng phát triển lớn này đang rộng mở cơ hội tăng trưởng cho các doanh nghiệp logistics, đặc biệt tại các hành lang kết nối giữa Đông Nam Á - Trung Quốc - châu Âu - châu Phi.

Bên cạnh đó, một số thay đổi trong chính sách thương mại của các nền kinh tế lớn đang dẫn đến xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này vừa tạo ra áp lực cạnh tranh mới vừa mở ra cơ hội cho các dịch vụ logistics sáng tạo và tiết kiệm hơn.

Hiện nay, chi phí logistics trở thành yếu tố sống còn. Theo ông Steve Wang - CEO của FAR International Group, chi phí logistics chiếm khoảng 30% giá bán sản phẩm. Nếu tăng chi phí này lên 50% có thể khiến khoảng 30% doanh nghiệp nhỏ và vừa rút khỏi thị trường. Áp lực này buộc các nền tảng thương mại điện tử phải tập trung hỗ trợ SME thông qua giải pháp logistics tiết kiệm, tích hợp tài chính linh hoạt và công nghệ tối ưu chuỗi cung ứng.

Ngoài ra, với 193 quốc gia là thành viên Liên Hợp Quốc, mỗi nước có khung quy định và quy trình hải quan riêng. Thương mại xuyên biên giới đòi hỏi các nền tảng phải có giải pháp tuân thủ linh hoạt, địa phương hóa cao, đồng thời nỗ lực hài hòa pháp lý quốc tế để đảm bảo dòng chảy hàng hóa thông suốt.

Tại phiên thảo luận, bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết: Việt Nam đang hoàn thiện dự thảo Luật Thương mại điện tử với định hướng xây dựng hệ thống pháp lý hiện đại, minh bạch với kỳ vọng sẽ trở thành hình mẫu pháp lý trong khu vực ASEAN.

Bên cạnh đó, Chính phủ định hướng đầu tư 25 - 30 tỷ USD/năm cho hạ tầng, trong đó 15 tỷ USD dành cho thương mại điện tử và logistics, chú trọng chuyển đổi số và chia sẻ dữ liệu. Khái niệm “bộ não trực quan” - hệ thống AI giám sát và phân tích luồng vận chuyển được xem là trung tâm của chiến lược này.

Chia sẻ kinh nghiệm từ một số quốc gia và khu vực trên thế giới, ông Steve Wang cho biết: tại châu Phi, khu vực Thương mại Tự do lục địa (AfCFTA) đang hướng tới hài hòa hóa quy trình thương mại tại 54 quốc gia, mở ra tiềm năng to lớn cho thị trường hơn 1,5 tỷ dân trẻ. Ethiopian Airlines hợp tác cùng Alibaba nhằm phát triển hành lang thương mại điện tử nội địa và quốc tế, tạo nền tảng cho hợp tác sâu rộng giữa châu Phi và ASEAN trong tương lai.

Hỗ trợ doanh nghiệp SME thích ứng với bối cảnh mới

Tại phiên thảo luận, các chuyên gia cùng khẳng định: hạ tầng vững mạnh và tích hợp vận tải đa phương thức là nền tảng cốt lõi của thương mại điện tử xuyên biên giới. Hiện nay, các đơn vị vận chuyển đang phối hợp với các nền tảng thương mại điện tử ứng dụng công nghệ để triển khai một số mô hình, sáng kiến mới. Sự hợp tác này hướng đến mục tiêu hạn chế thách thức liên quan đến việc thiếu hụt hạ tầng, hỗ trợ doanh nghiệp SME tận dụng lợi thế sẵn có để thúc đẩy phát triển tiềm năng của thương mại điện tử.

Chẳng hạn, một số hãng hàng không đang phối hợp với các nền tảng xây dựng trung tâm hàng hóa thương mại điện tử chuyên biệt nhằm hỗ trợ xuất khẩu, tận dụng mạng lưới hàng không để bù đắp thiếu hụt hạ tầng vận tải mặt đất ở một số khu vực như châu Phi. Một điển hình khác, ông Tracy Hackshaw - đại diện Liên minh Bưu chính Thế giới cho biết, Liên minh đề xuất kết hợp mạng lưới bưu điện toàn cầu hơn 650.000 điểm với vận tải tư nhân đảm bảo giao hàng chặng cuối hiệu quả.

Bên cạnh đó, kiểm soát chi phí logistics và nâng cao năng lực công nghệ vẫn là yếu tố then chốt để bảo đảm sự bền vững của khu vực doanh nghiệp SME - nền tảng cho tăng trưởng bao trùm và cân bằng của thương mại điện tử toàn cầu.

Tại Việt Nam, các chương trình hợp tác với các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới như Alibaba, Amazon đang được triển khai. Thông qua đó, hỗ trợ đào tạo kiến thức, kỹ năng, cung cấp giải pháp logistics trọn gói giá rẻ, công cụ tự động hóa marketing đa ngôn ngữ… hoặc hỗ trợ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý sản phẩm, ước tính chi phí vận chuyển, thuế, logistics theo thời gian thực. Năng lực của doanh nghiệp SME vì thế được củng cố, hỗ trợ nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường quốc tế.

Bài: Hạnh Long Quỳnh; Ảnh: Quốc Tuấn