Gỡ vướng thi hành Luật Đất Đai: Cân nhắc điều chỉnh quy định về tiền thuê đất
Để đảm bảo công bằng trong việc phát huy nguồn lực đất đai, tham gia góp ý Dự thảo Nghị quyết của quốc hội, một số ý kiến đề nghị, cân nhắc điều chỉnh quy định về tiền thuê đất.
Theo Chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai sẽ được Quốc hội xem xét, thông qua theo quy trình một kỳ họp.
Bên cạnh những “điểm nóng” về định giá đất và thu hồi đất, một số ý kiến cũng đề nghị cân nhắc điều chỉnh quy định về tiền thuê đất.
Tham gia góp ý, đại biểu Hà Sỹ Đồng - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị cho rằng, Luật Đất đai hiện đang quy định theo hướng doanh nghiệp phải nộp tiền trước thì mới được thuê đất. Trên thực tế phát sinh rất nhiều trường hợp doanh nghiệp đã nộp tiền thuê đất, nhưng cơ quan nhà nước chậm triển khai giải phóng mặt bằng, dẫn đến chậm bàn giao đất trên thực địa, có trường hợp chậm nhiều năm, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Trong những trường hợp đó, doanh nghiệp vẫn phải chịu nghĩa vụ tiền thuê đất, nhưng không có đất để sử dụng. Nhiều doanh nghiệp gặp vấn đề này rất bức xúc bởi họ chịu thiệt hại rất lớn từ lỗi của phía Nhà nước mà lại vẫn phải nộp tiền cho việc này.
“Tôi đề nghị Nghị quyết bổ sung thêm quy định xử lý vấn đề này theo hướng: Doanh nghiệp vẫn nộp tiền thuê đất tạm tính trước khi thuê đất. Trong trường hợp chậm bàn giao đất thì doanh nghiệp có quyền yêu cầu tính toán lại tiền thuê đất giảm nghĩa vụ tương ứng với khoảng thời gian chậm bàn giao. Phần giảm nghĩa vụ này sẽ được điều chỉnh, quyết toán, khấu trừ vào tiền thuê đất nộp trong những lần sau đó hoặc các nghĩa vụ tài chính khác đối với Nhà nước”, đại biểu nêu ý kiến.
Góp ý về Điều 4.2 quy định cho phép người sử dụng đất chọn hình thức trả tiền một lần hay tất cả thời gian thuê. Đại biểu cũng cho rằng, đây là quy định mang tính tháo gỡ khó khăn rất nhiều cho doanh nghiệp. Bởi, trên thực tế thời gian qua, do không cho phép thuê đất trả tiền một lần đối với nhiều trường hợp, dẫn đến doanh nghiệp có cảm giác bấp bênh về quyền sử dụng đất của mình, dẫn đến tâm lý ngại đầu tư vào đất.
Thêm vào đó, quyền tài sản của người thuê đất trả tiền hàng năm bị hạn chế hơn so với quyền của người thuê đất trả tiền một lần, như không có quyền thế chấp hay góp vốn quyền sử dụng đất mà chỉ được phép thế chấp hoặc góp vốn bằng tài sản trên đất…
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị, chính sách cần tiến thêm một bước nữa, ghi nhận cả các quyền thế chấp, góp vốn và các quyền khác của người sử dụng đất trả tiền hàng năm tương ứng với người sử dụng đất trả tiền một lần.
“Điều này sẽ tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho các doanh nghiệp và hệ thống tài chính ngân hàng trong việc tăng cường đầu tư vào đất để từ đó giúp mang lại lợi ích kinh tế từ đất”, đại biểu chia sẻ.
Liên quan đến chính sách về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất (Điều 4), cho ý kiến thẩm tra Dự thảo Nghị quyết trước đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội tán thành việc được lựa chọn hình thức thuê đất như Dự thảo Nghị quyết để bảo đảm tính linh hoạt, phù hợp hơn với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Đồng thời cho rằng, các quy định về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất là những nội dung quan trọng, là quy định mới so với Luật Đất đai hiện hành. Do đó, cần hết sức cân nhắc, thận trọng và phải bảo đảm, phù hợp với chế độ sở hữu toàn dân về đất đai do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý, nhất là quyền định đoạt của chủ sở hữu; điều hành chính sách phát triển kinh tế - xã hội dựa trên nguồn lực đất đai, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; nguồn thu ngân sách Nhà nước.