Việt Nam có vị thế đặc biệt để bứt phá trong nền kinh tế toàn cầu

Với chủ đề "Chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số" - Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025 tại TP.HCM đã ghi nhận hàng loạt kiến nghị và đóng góp từ các chuyên gia, doanh nghiệp, tập trung vào hai trụ cột: nhân lực và hạ tầng cho kỷ nguyên số.

Phát biểu tại phiên toàn thể của Diễn đàn sáng ngày 26/11/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam luôn sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các quốc gia; Việt Nam sẵn sàng mở cửa thị trường, tạo lập hành lang pháp lý để đón nhận các dòng vốn xanh, công nghệ xanh từ các đối tác quốc tế.

Thời điểm thích hợp để chuyển đổi xanh và số

Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki đã trân trọng đọc Thư chúc mừng của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi gửi tới Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025. Bày tỏ “niềm vui chân thành” khi chứng kiến sự kiện mang tính biểu tượng cho nỗ lực hợp tác cấp cao Việt Nam – Nhật Bản, qua thư của Thủ tướng Nhật Bản, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki nhắc lại trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên sau khi nhậm chức, tại Hội nghị cấp cao Nhật – ASEAN, Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takahashi và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã thống nhất tiếp tục tăng cường hợp tác song phương dưới khuôn khổ Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Theo Đại sứ, chủ đề của Diễn đàn năm nay – chuyển đổi xanh và chuyển đổi số – là những lĩnh vực Nhật Bản đặc biệt ưu tiên thúc đẩy hợp tác với Việt Nam và các quốc gia ASEAN.

Hiện có hơn 2.000 doanh nghiệp Nhật Bản đang hoạt động tại Việt Nam, trong đó TPHCM là địa bàn có số lượng doanh nghiệp Nhật Bản đông nhất, đồng thời là trung tâm thu hút dòng vốn FDI lớn từ Nhật. Cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng của Thành phố, TPHCM đã trở thành không chỉ một trung tâm sản xuất mà còn là thị trường tiêu dùng đầy sức hút. Đáng chú ý, nhiều tập đoàn Nhật Bản đang mở rộng sự hiện diện trong các ngành dịch vụ, tài chính và hướng đến mô hình Trung tâm Tài chính Quốc tế mà TPHCM đang nỗ lực xây dựng.

Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam nhấn mạnh rằng, dù kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn, nhưng đây lại là thời điểm thích hợp để Việt Nam và Nhật Bản – hai nền kinh tế có mức độ liên kết sâu trong chuỗi cung ứng – tăng cường hợp tác nhằm nâng cao năng lực công nghiệp, thúc đẩy chuyển đổi số, xanh và nâng cao khả năng chống chịu của chuỗi giá trị.

Nhật Bản cam kết đồng hành cùng Việt Nam trong các lĩnh vực công nghệ cao, khử carbon và phát triển các ngành công nghiệp chiến lược. Đại sứ cho biết thêm, hai nước đang triển khai nhiều chương trình hợp tác năng lượng – nhất là trong khung khổ Sáng kiến Năng lượng Sạch ASEAN (ASEC) – nhằm hỗ trợ Việt Nam phát triển bền vững và giảm phát thải.

Chuyển đổi xanh và số mở ra cơ hội chưa từng có cho ASEAN

Ông Hem Vanndy, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp, Khoa học kỹ thuật và Đổi mới, Vương quốc Campuchia đánh giá chủ đề của Diễn đàn năm nay – “Chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số” – đã nắm bắt đúng thách thức mang tính quyết định của thời đại. Theo ông, thế giới hiện đang được định hình lại bởi ba lực tác động hội tụ: quá trình chuyển đổi xanh thúc đẩy bởi các cam kết khí hậu và yêu cầu phát triển bền vững; cuộc cách mạng số và trí tuệ nhân tạo đang tái định nghĩa năng suất và năng lực cạnh tranh; cùng với đó là sự tái cấu trúc thương mại và chuỗi cung ứng toàn cầu dưới tác động của bất ổn địa chính trị và kinh tế.

Trong bối cảnh này, sự giao thoa giữa chuyển đổi xanh và chuyển đổi số mở ra cơ hội chưa từng có cho ASEAN: từ hệ thống sản xuất hiệu quả và ít phát thải hơn, sự hình thành các ngành công nghiệp xanh dựa trên số hóa có giá trị cao, cho đến các mô hình quản trị năng lượng và môi trường dựa trên dữ liệu, qua đó thúc đẩy đổi mới sáng tạo trên toàn khu vực.

Đại diện Vương quốc Campuchia cho rằng hòa bình và ổn định lâu nay là nền tảng của mọi bước tiến kinh tế. Campuchia tin tưởng mạnh mẽ vào sức mạnh của hợp tác khu vực. Thông qua tăng cường kết nối số xuyên biên giới, hài hòa hóa tiêu chuẩn và thúc đẩy đầu tư xanh, ASEAN có thể củng cố chuỗi cung ứng và đẩy nhanh tăng trưởng công nghiệp bền vững. Hợp tác trong các công nghệ mới nổi – như AI, công nghệ sạch, công nghệ sinh học và vật liệu tiên tiến – sẽ tạo ra những ngành công nghiệp mới và cơ hội mới cho người dân.

Nhìn về phía trước, Campuchia khẳng định quyết tâm trở thành đối tác tin cậy trong các chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu, thúc đẩy ứng dụng công nghệ có trách nhiệm và các thực hành công nghiệp bền vững; phát huy vai trò “cửa ngõ” kết nối vào thị trường ASEAN; tận dụng các hiệp định thương mại và hạ tầng kết nối ngày càng hoàn thiện để xây dựng nền kinh tế dựa trên đổi mới, số hóa, xanh hóa và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đại diện Campuchia cũng gửi lời chúc mừng tới ban tổ chức Diễn đàn vì sáng kiến đầy ý nghĩa, bày tỏ kỳ vọng các phiên thảo luận về chuyển đổi xanh, kinh tế thông minh, sản xuất tiên tiến và quản trị số sẽ mở ra những hợp tác thực chất trong khu vực. “Campuchia sẵn sàng tăng cường hợp tác với Việt Nam và các nước ASEAN để cùng xây dựng một tương lai xanh hơn, thông minh hơn và thịnh vượng hơn cho người dân,” Ông Hem Vanndy nhấn mạnh.

WEF đề xuất 4 ưu tiên chiến lược để Việt Nam bứt phá cùng AI

Cũng trong phiên toàn thể của Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025, ông Stephan Mergenthaler, Giám đốc Điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đã có bài phát biểu, nhấn mạnh về vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI). Theo ông, ngày nay, AI đang trở thành “điện năng mới” của nền kinh tế toàn cầu và Việt Nam với dân số trẻ cùng nền kinh tế số tăng trưởng nhanh, được đánh giá có vị thế đặc biệt để bứt phá.

"Thế giới đang bước vào một chương mới, nơi AI đã trở thành nền tảng tăng trưởng mới, thiết yếu như điện năng và Internet", ông Mergenthaler khẳng định. Ông nhận định nền kinh tế thông minh đang được thúc đẩy bởi sự hội tụ của AI, các nền tảng số siêu kết nối, và sự tích hợp giữa trí thông minh với tính bền vững.

Giám đốc Điều hành WEF dự báo thị trường AI sẽ đạt 4,8 nghìn tỷ USD vào năm 2033 và dự báo rằng 5 năm tới sẽ quyết định ai định hình tương lai này, và ai sẽ được trí tuệ nhân tạo định hình.

Chỉ ra những lĩnh vực rất tiềm năng, như việc sản xuất thông minh có thể nâng cao năng suất công nghiệp lên 20 đến 30%, Giám đốc điều hành WEF cho rằng đặc biệt, trong bối cảnh đó, Việt Nam có một vị thế đặc biệt tốt để dẫn đầu quá trình chuyển đổi này nhờ nền kinh tế số phát triển nhanh và dân số trẻ, tham vọng.

Để thành công, WEF đề xuất Việt Nam cần tập trung vào bốn ưu tiên chiến lược:

Thứ nhất là đầu tư sâu rộng vào nguồn nhân lực (cả khoa học dữ liệu và sự sáng tạo); Thứ hai là trao quyền cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa bằng cách cung cấp quyền tiếp cận công cụ AI giá cả phải chăng; Thứ ba là tăng cường an ninh mạng và khả năng phục hồi; và thứ tư là dẫn đầu về trí thông minh xanh (green intelligence), thúc đẩy công nghệ bền vững.

"Nếu Việt Nam tiếp tục đồng bộ công nghệ với sự tin cậy, và đổi mới với tính bền vững, Việt Nam có thể trở thành người tiên phong toàn cầu của nền kinh tế thông minh", Giám đốc điều hành WEF - ông Mergenthaler, nhận định.

Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025 diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh, sáng 26/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã có chương trình tiếp Giám đốc điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới Stephan Mergenthaler và chương trình tiếp đại diện quốc tế đến từ các quốc gia,

Thủ tướng khẳng định, sự tham gia và đồng hành sâu của WEF với Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 của Việt Nam là minh chứng cho sự quan tâm, cam kết thúc đẩy quan hệ hợp tác chiến lược giữa WEF và Việt Nam nói chung, cũng như với TPHCM nói riêng trong thời gian tới.

Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025 bên cạnh sự đồng hành của WEF còn có sự tham dự của 70 đoàn đến từ các Trung tâm Đổi mới Sáng tạo và các tập đoàn lớn, 6 đoàn từ các Bộ, ngành quốc tế (Úc, Trung Quốc, Kuwait, Malaysia…), 8 đoàn từ các địa phương quốc tế, 7 đoàn từ các Tổ chức quốc tế lớn như Liên Hợp Quốc (UN), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), 10 Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 (C4IR) toàn cầu…

Lê Mỹ