Pháp luật
Xanh hóa ngành hóa chất - phân bón: Tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ
Ông Phạm Huy Nam Sơn – Phó Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, xanh hóa ngành hóa chất vừa là yêu cầu tất yếu, vừa là nhiệm vụ lâu dài.
Chia sẻ tại Diễn đàn “Xanh hóa ngành hóa chất – phân bón: Vấn đề đặt ra trong thực tiễn và giải pháp” ngày 25/12, ông Phạm Huy Nam Sơn nhận định, ngành công nghiệp hóa chất giữ vai trò nền tảng, cung cấp nguyên liệu đầu vào cho nhiều lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế. Tuy nhiên, đây cũng là ngành tiềm ẩn nguy cơ tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người nếu không được quản lý và phát triển theo hướng an toàn, bền vững.
Khung chính sách ngày càng rõ nét
Theo lãnh đạo Cục Hóa chất, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, tạo nền tảng cho quá trình xanh hóa ngành công nghiệp nói chung và ngành hóa chất nói riêng.
Đáng chú ý, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định rõ định hướng xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, lấy bảo vệ môi trường sống và sức khỏe nhân dân làm mục tiêu hàng đầu. Tiếp đó, Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 17/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã xác định nội dung cốt lõi của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa giai đoạn 2021-2030 là thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh các ngành, lĩnh vực.
Cùng với đó, Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 đã đặt mục tiêu xanh hóa các ngành kinh tế, thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, sử dụng hiệu quả tài nguyên và năng lượng, qua đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Nhận thức rõ vai trò của hóa học xanh, từ năm 2017, Cục Hóa chất đã phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc triển khai Dự án “Áp dụng Hóa học xanh tại Việt Nam”, nhằm giới thiệu các nguyên tắc và ứng dụng hóa học xanh tới cộng đồng doanh nghiệp sản xuất hóa chất.
Đặc biệt, Luật Hóa chất năm 2025 được đánh giá là bước tiến quan trọng về mặt thể chế, tạo cơ sở pháp lý để thúc đẩy ngành hóa chất phát triển theo hướng an toàn, bền vững, khuyến khích hóa học xanh và kinh tế tuần hoàn. Luật đã đưa ra các yêu cầu áp dụng nguyên tắc hóa học xanh trong thiết kế, lựa chọn công nghệ, quy trình sản xuất, đồng thời dành các cơ chế ưu đãi cho những dự án hóa chất trọng điểm, sử dụng năng lượng tái tạo và công nghệ sạch.
Nhiều thách thức cần tháo gỡ
Bên cạnh những kết quả ban đầu, ông Phạm Huy Nam Sơn thẳng thắn chỉ ra hàng loạt khó khăn trong quá trình xanh hóa ngành hóa chất hiện nay.
Trong đó, chi phí đầu tư cho công nghệ xanh, công nghệ sạch còn cao, trong khi phần lớn doanh nghiệp hóa chất Việt Nam có quy mô vừa và nhỏ, hạn chế về tiềm lực tài chính và khả năng tiếp cận nguồn vốn dài hạn. Trình độ công nghệ và năng lực quản lý của một bộ phận doanh nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu; đổi mới công nghệ còn chậm, phụ thuộc nhiều vào công nghệ nhập khẩu.
Ngoài ra, nhận thức về hóa học xanh và phát triển bền vững ở một số doanh nghiệp chưa đầy đủ, trong khi các cơ chế, chính sách hỗ trợ như tín dụng xanh, ưu đãi thuế, hỗ trợ đổi mới công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực vẫn cần tiếp tục hoàn thiện và đồng bộ hơn.
Đồng hành cùng doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh
Trong thời gian tới, Cục Hóa chất khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với VCCI, các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp nhằm hoàn thiện thể chế, tăng cường hỗ trợ đổi mới công nghệ, thúc đẩy hợp tác quốc tế, hướng tới mục tiêu xây dựng ngành hóa chất Việt Nam phát triển theo hướng xanh, an toàn và bền vững.
Đánh giá cao ý nghĩa của Hội thảo do VCCI tổ chức, lãnh đạo Cục Hóa chất cho rằng đây là diễn đàn thiết thực để cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp cùng trao đổi, chia sẻ giải pháp, qua đó góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, bền vững và kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.