In bài viết (Ctrl+P)PGS.TS Trần Đắc Phu - Cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, Bộ Y tế khẳng định, virus SARS-CoV-2 chủ yếu lây qua tiếp xúc giữa người với người, tiếp xúc đám đông, tiếp xúc trong phòng kín. Đặc biệt, các nghiên cứu cũng chưa thấy có việc lây truyền virus SARS-CoV-2 qua thực phẩm.
Người dân không nên quá hoang mang lo sợ lây truyền qua thực phẩm. Bởi đồ ăn nấu chín là an toàn. Đối với những người tiếp xúc với nhân viên Công ty Thanh Nga phải theo dõi, để ý vì chủng virus này lây qua đường hô hấp, giao tiếp. Không chỉ siêu thị mà ngay tại các chợ đầu mối, chợ dân sinh mới đây, Hà Nội cũng đã phát hiện nhiều tiểu thương nhiễm Covid-19.
Nhiều người dân tỏ ra băn khoăn, lo lắng rằng virus SARS-CoV-2 có lây qua thực phẩm, liệu họ có bị nhiễm virus SARS-CoV- 2 khi mua thực phẩm.
“Để phòng tránh lây nhiễm, tại thời điểm này, người dân nên hạn chế đi chợ. Hiện Hà Nội phát phiếu đi chợ 2 ngày/lần vẫn là hơi nhiều, người dân chỉ nên đi chợ tối đa 2 lần/tuần. Khi người dân đi chợ cần tuân thủ 5K. Trong lúc này, người dân càng giảm thời gian tiếp xúc đông người càng tốt (đám đông, siêu thị, các chợ…). Kể cả, người dân đi làm lúc này cũng cần giảm. Mỗi người dân có thể chuyển sang làm việc online. Đối với những việc ở cơ quan có thể trì hoãn được thì chúng ta nên trì hoãn, hạn chế việc tiếp xúc đông người ở công sở” - PGS.TS Trần Đắc Phu khuyến cáo.
Cũng theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Hà Nội nên mở rộng xét nghiệm để đánh giá nguy cơ dịch ở cộng đồng. Tuy nhiên xét nghiệm chỉ thực hiện ở những khu vực có nguy cơ, không làm tràn lan. Qua đó, Hà Nội nên xét nghiệm có chỉ định những nơi có nguy cơ cao. Đơn cử như Hai Bà Trưng là quận có nhiều ca có biểu hiện sốt thì nên mở rộng xét nghiệm, hay các nhà máy xí nghiệp, công ty...
SARS-CoV-2 không thể tồn tại trong thực phẩm
Đề cập đến vấn đề nay, PGS.TS Lê Thị Quỳnh Mai - Phó viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương nhận định, virus SARS-CoV-2 không thể tồn tại trong thực phẩm. Virus chỉ có khả năng xuất hiện tạm thời trên bề mặt của thực phẩm nếu nhân viên sản xuất, giao hàng ho, hắt hơi và khiến các giọt bắn dính lên đó. Giống như các virus Corona khác, virus SARS-CoV-2 có thể sống trên bề mặt khác nhau, tại mọi nơi từ vài giờ đến vài ngày. Tuy nhiên, tình huống này cần được đánh giá và điều tra kỹ để có thông tin chính xác nhất.
Hiện tại chưa có thông tin về virus có thể sống bao lâu trên thực phẩm và Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) thông báo chưa có thông tin về khả năng virus SARS-CoV-2 có thể lây lan qua thực phẩm tươi hoặc thực phẩm đóng gói. “Nếu người tiêu dùng băn khoăn về khả năng nhiễm virus SARS-CoV-2 qua thực phẩm thì hãy thực hiện các hướng dẫn về vệ sinh, rửa tay sau khi cầm nắm thực phẩm, rau củ quả bằng xà phòng, đeo khẩu trang khi đi chợ, làm sạch các dụng cụ đựng thực phẩm, rau quả thường xuyên” – GS.TS Lê Thị Quỳnh Mai lưu ý.
Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Huy Nga - nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cũng cho rằng, virus SARS-CoV-2 chủ yếu lây qua tiếp xúc gần trong vòng 2m, hoặc virus có thể rơi trên một số bề mặt và hiện nay chưa có bằng chứng nào khẳng định virus SARS-CoV-2 lây qua thực phẩm. Các nhà khoa học cũng khẳng định, virus SARS-CoV-2 rất khó lây qua thực phẩm. Nên người dân cũng không nên quá lo lắng về việc sẽ lây nhiễm SARS-CoV-2 qua con đường này.
“Trước tình hình dịch hiện nay, người dân khi mua thực phẩm về có thể lau rửa sạch sẽ bên ngoài bao bì bằng cồn hoặc chất sát trùng không gây hại cho thực phẩm. Mọi người cũng nên thực hiện tốt 5K, sẵn sàng tiêm vaccine ngay khi có vaccine, đặc biệt chú trọng đến những người cao tuổi ở trong thời điểm này” - PGS.TS Nguyễn Huy Nga khuyến cáo.
Theo PGS Nguyễn Duy Thịnh, vấn đề đáng lo ngại của chuỗi lây nhiễm liên quan công ty thực phẩm nói trên không đến từ các mặt hàng họ cung cấp.
Nguy cơ lây nhiễm từ không gian, tiếp xúc
Theo PGS Nguyễn Duy Thịnh, vấn đề đáng lo ngại của chuỗi lây nhiễm liên quan công ty thực phẩm nói trên không đến từ các mặt hàng họ cung cấp. Thay vào đó, việc các nhân viên của công ty này lây nhiễm cho nhau hay những người ở siêu thị tiếp xúc với họ và nhiễm virus mới là điều cần nhanh chóng xử lý.
Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, cho rằng điều quan trọng nhất hiện nay là lực lượng chức năng phải sớm kiểm soát chùm lây nhiễm tại Công ty Thực phẩm Thanh Nga.
“Chúng ta cần nhanh chóng điều tra xem công ty này đã giao hàng tới bao nhiêu nơi, từ đó tổ chức tầm soát, xét nghiệm sàng lọc tất cả trường hợp liên quan những địa điểm trên. Đó việc cấp bách nhất ngay lúc này để tránh virus lây lan rộng hơn”, ông Nhung nhấn mạnh.
Trước tình hình dịch hiện nay, nhiều người dân cũng bày tỏ lo lắng và có tâm lý ngại mua sắm tại các siêu thị, cửa hàng. PGS Thịnh cho rằng điều này là có cơ sở.
Vị chuyên gia này giải thích: “Siêu thị là khu vực thường tập trung đông người, tiếp xúc gần nhau, không gian kín nên nguy cơ lây nhiễm virus rất cao. Giả sử, một trường hợp mang mầm bệnh đi siêu thị ho, hắt hơi khi nói chuyện có thể khiến nước bọt bắn ra không khí và gây lây lan nCoV. Các nghiên cứu đã chứng mình SARS-CoV-2 có thể tồn tại trong không gian như vậy khoảng 3 giờ”.
Do đó, ông Thịnh khẳng định người dân ở trong không gian kín tại siêu thị dễ có khả năng lây nhiễm virus nếu không đảm bảo đúng các nguyên tắc phòng dịch. Tuy nhiên, vị chuyên gia này nhấn mạnh nguy cơ lây nhiễm nCoV từ thực phẩm mua tại các siêu thị là rất thấp khi virus không thể tồn tại ở đây.
PGS Thịnh khuyến cáo người dân cần tuyệt đối ăn chín, uống sôi với tất cả thực phẩm, đặc biệt là trong thời điểm dịch COVD-19 diễn biến phức tạp như hiện nay. Theo ông, không chỉ SARS-CoV-2, chúng ta còn có nguy cơ nhiễm nhiều loại vi khuẩn, vi trùng, giun, sán... nếu ăn các loại thực phẩm tái, sống.
“Chúng ta không nên nghĩ rằng COVID-19 và các bệnh khác không liên quan đến nhau. Việc một người ăn thực phẩm sống và tiêu chảy, nhiễm vi khuẩn E.Coli có thể dẫn đến tình trạng suy giảm sức đề kháng. Lúc này, việc không may nhiễm nCoV dễ dàng khiến bệnh diễn biến nặng hơn”, vị chuyên gia này tư vấn.