“Quan hệ thương mại Việt Nam - Canada là một trong những mẫu hình thành công nhất mà CPTPP mang lại”

Chủ tịch VCCI nhấn mạnh, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Canada là một trong những mẫu hình thành công nhất mà hiệp định thương mại tự do này mang lại. Kết quả này có được là nhờ nỗ lực của doanh nghiệp 2 bên trong việc thiết lập quy chế khai phá thị trường.

Hội thảo do Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Đại sứ quán Canada tại Hà Nội tổ chức tại Hà Nội.

Nhìn lại 2 năm đầu thực thi Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) – Hiệp định thương mại đầu tiên kết nối hai nền kinh tế Việt Nam và Canada, theo TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho biết để có được Hiệp định này Việt Nam, Canada và 9 nước đã trải qua gần 1 con đường gập gếnh, có những thời điểm Hoa Kỳ rút khỏi TPP thì Hiệp định đứng trước nguy cơ sụp đổ. Tuy nhiên, trong bối cảnh ấy Việt Nam, Canada đã đóng vai trò kiến tạo để làm sống lại Hiệp định thương mại tự do hàng đầu này.

“Người Việt Nam chúng tôi xưa có câu “Vạn sự khởi đầu nan”. Có lẽ điều này ứng với CPTPP”, Chủ tịch VCCI ví von.

Cũng theo Chủ tịch VCCI, hai năm đầu tiên thực thi Hiệp định cũng chông gai không kém, với đầy những biến động bởi cả con người và tự nhiên. Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung và xu hướng bảo hộ chống tự do hóa phủ bóng lên thương mại toàn cầu trong suốt năm đầu thực thi Hiệp định.

Và từ những ngày đầu của năm thứ hai cho tới hôm nay, chúng ta đã và vẫn đang phải gồng mình để vừa khắc phục, vừa vượt qua những ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch thế kỷ COVID-19.

“Trong khó khăn trùng trùng như vậy, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Canada vẫn đạt được những kết quả tăng trưởng đặc biệt ấn tượng. Năm 2019, xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Canada đạt tốc độ tăng trưởng cao xấp xỉ 30%, gần gấp 4 lần tốc độ tăng trưởng thương mại song phương trung bình giữa Việt Nam với các đối tác CPTPP”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Năm 2020 dưới ảnh hưởng của dịch bệnh, tỷ lệ tăng trưởng thương mại giữa hai bên có chậm lại, nhưng vẫn cao gần gấp đôi so với trung bình tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam.

Hiện nay, tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan CPTPP cho hàng hóa xuất khẩu mà Việt Nam ghi nhận với Canada dù còn khiêm tốn nhưng vẫn vượt trội so với các đối tác còn lại trong CPTPP. Năm 2019, trong khi tỷ lệ tận dụng ưu đãi CPTPP chung của xuất khẩu Việt Nam chỉ đạt 1,67%, tỷ lệ này với Canada vẫn đạt 8%.

Chủ tịch VCCI nhấn mạnh quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Canada là một trong những mẫu hình thành công nhất mà hiệp định thương mại tự do này mang lại. Kết quả này có được là nhờ nỗ lực của doanh nghiệp 2 bên trong việc thiết lập quy chế khai phá thị trường.

"Kết quả này có được là nhờ những nỗ lực vượt bậc của Chính phủ và doanh nghiệp hai Bên trong thiết lập cơ chế, khai phá thị trường, trong kết nối hợp tác kinh doanh giữa hai bên và vượt qua những trở ngại cả khách quan và chủ quan trong suốt hai năm qua. Chúng ta đã bắt đầu thành công trong quá trình thực hiện Hiệp định này”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Cũng theo Chủ tịch VCCI trong quá trình này, CPTPP chắc chắn đã đóng góp một phần không nhỏ với tính chất là con đường cao tốc và độc đạo nối liền thị trường hàng hóa, dịch vụ, đầu tư và cả thể chế cho thương mại hiện đại giữa hai nước Việt Nam và Canada. Hoạt động xuất nhập khẩu có lẽ là mảng ghi nhận dấu ấn đậm nét nhất vai trò của CPTPP dưới nhiều dạng thức khác nhau. Vai trò đó thể hiện trước hết ở các động lực trực tiếp từ các cơ hội thuế quan ưu đãi mà hai bên dành cho hàng hóa của nhau, với hơn 94% dòng thuế xuất khẩu vào Canada và gần 66% dòng thuế nhập khẩu từ Canada được miễn thuế theo CPTPP ngay từ đầu 2019.

Tiếp đó, là những cải thiện đáng kể về hàng rào phi thuế theo hướng minh bạch và thuận lợi hơn cho dòng hàng hóa lưu chuyển giữa hai bên. Vai trò đó cũng được thể hiện một cách gián tiếp thông qua các hiệu ứng thị trường, qua sự hấp dẫn và hứng khởi tạo ra từ Hiệp định đầu tiên quan trọng này.

“Tôi tin rằng nếu như không có căng thẳng thương mại, đặc biệt là nếu như không có đại dịch, CPTPP còn có thể mang lại hiệu quả thậm chí còn tốt hơn rất nhiều cho thương mại Việt Nam – Canada. Nhưng thực tế không cho chúng ta bất kỳ cái “nếu” nào như vậy.

Quá khứ đã vậy và tôi tin rằng trong tương lai cũng như thế: Đại dịch là một thực tế, khó khăn trong giao thương quốc tế nói chung và giữa hai khu vực ở tận hai bờ Thái Bình Dương cũng là một thực tế mà có thể các doanh nghiệp của chúng ta sẽ còn phải sống chung, ít nhất là trong tương lai gần. May mắn là trong tương lai chúng ta có CPTPP và sự tự tin cũng như những kinh nghiệm đầu tiên từ 02 năm vừa qua”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.   

Với các doanh nghiệp cả hai bên, Chủ tịch VCCI cho rằng việc rút kinh nghiệm từ hai năm thực thi CPTPP đầu tiên, và chuẩn bị hành trang cần thiết cho những năm tiếp theo là rất quan trọng. Đây là một trong những nội dung quan trọng mà Trung tâm WTO và hội nhập của chúng tôi sẽ thúc đẩy trong thời gian tới.

“Hôm nay, chúng tôi cũng ra mắt cuốn sổ tay CPTPP, chúng tôi đã có cẩm nang hướng dẫn tiếp cận một cách cụ thể và trực tiếp cho các doanh nghiệp để qua đây hiểu hơn về thị trường về thể chế. Đồng thời, cũng hiểu thêm về bạn hàng, về thị trường về tiềm năng… đây là những điều quan trọng mà doanh nghiệp cần phải lưu tâm”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.