Xây dựng điểm đến xanh là lựa chọn bắt buộc của du lịch Việt Nam, gắn với chuyển đổi tư duy và hành động phát triển du lịch.
Lựa chọn này không chỉ phù hợp với xu thế phát triển chung của kinh tế Việt Nam và thế giới mà còn hiện thực hoá chỉ đạo quan trọng của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 34/CĐ-TTg về việc thúc đẩy tăng trưởng du lịch, đóng góp tích cực vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số.
Văn hoá, thiên nhiên, ẩm thực và con người là những điểm mạnh nhất, độc đáo nhất của du lịch Việt Nam. Những yếu tố này đều liên quan đến “xanh” - con đường đi đến bền vững, gắn liền với thực hành ESG bao gồm các trụ cột: môi trường, xã hội và quản trị. Thực hiện tốt được các điểm khác biệt trên theo chuẩn mực ESG, Việt Nam sẽ tạo được những sản phẩm du lịch đặc sắc, gia tăng giá trị thương hiệu sản phẩm, mở rộng thu hút phân khúc khách mới, nhất là khách du lịch đến từ châu Âu, châu Mỹ…
Hiện nay, 80% khách du lịch của Việt Nam đến từ khu vực châu Á, 20% còn lại là khách châu Âu, châu Mỹ - vốn có khả năng chi trả cao, lưu trú dài ngày. Con số này cho thấy, dư địa tăng trưởng của du lịch Việt Nam trong thời gian tới là rất lớn. Việt Nam cần có nhiều hơn điểm đến xanh và xác định đây là ưu tiên hàng đầu. Hiện nay, các điểm du lịch tại Hội An (Quảng Nam), Ninh Bình đang thực hành tốt chuẩn mực ESG trong xây dựng các điểm đến xanh, hạn chế rác thải nhựa, giảm phát thải carbon, xử lý tốt vấn đề môi trường. Mô hình có thể nhân rộng các địa phương khác như Huế chẳng hạn. Có nhiều điểm đến xanh, Việt Nam mới trở thành quốc gia du lịch xanh, qua đó nâng cao năng lực, khả năng cạnh tranh với các nước trong khu vực và thế giới.
Nhiều năm qua, LuxGroup cung cấp sản phẩm du lịch đặc thù được thiết kế theo yêu cầu của khách du lịch đến từ Mỹ, châu Âu đáp ứng tiêu chí xanh, thân thiện với môi trường, bao gồm các sản phẩm du lịch nông nghiệp, khám phá ẩm thực, các tour low - carbon… LuxGroup đang tính chi phí 1,5 USD/khách để đền bù cho môi trường do các hoạt động tạo phát thải như di chuyển, ăn uống… Số tiền này được chuyển vào quỹ LuxGroup foundation phục vụ cho các hoạt động bảo vệ môi trường như trồng rừng, hỗ trợ lắp đặt hệ thống chiếu sáng sử dụng điện mặt trời… Du khách rất thích thú và hưởng ứng, nhiều khách thậm chí còn trả thêm tiền cho những đóng góp cho cộng đồng, góp phần bảo vệ môi trường địa phương, cải thiện cuộc sống người dân bản địa và chung tay tạo nên những điểm đến xanh, hạnh phúc. Nói như vậy để thấy, để xây dựng điểm đến xanh, không thể chỉ có doanh nghiệp lữ hành chuyển đổi xanh. Từ các cơ quan quản lý trung ương, chính quyền địa phương đến các doanh nghiệp, cộng đồng cư dân và khách du lịch phải xanh cùng nhau, bền vững cùng nhau, chuyển đổi tư duy và hành động cùng nhau.
Xây dựng điểm đến xanh cũng gắn với bước chuyển của du lịch từ phát triển thiên về số lượng sang chất lượng. Quá trình này thực hiện dựa trên dữ liệu số hoá để tìm kiếm thị trường nguồn, hoạch định chính sách hỗ trợ phát triển, cung cấp sản phẩm du lịch chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của khách.
Hiện tại, du lịch Việt Nam đang thiếu mô hình quản lý điểm đến. Thời gian qua, sự phát triển của du lịch đã có nhiều đóng góp cho tăng trưởng kinh tế nhưng với hướng đi đại trà khiến cho không ít điểm đến của Việt Nam tập trung khách du lịch quá đông ở một số thời điểm có thể dẫn đến tăng trưởng không bền vững. Trường hợp khác, trong cùng một điểm đến, có tuyến được tập trung khai thác nhiều, các tuyến khác lại vắng vẻ. Đây cũng chính là một trong những điểm thắt của du lịch Việt Nam mà tôi đã đề cập, bao gồm chính sách cho du lịch, nguồn nhân lực, sản phẩm du lịch, xúc tiến du lịch và số hoá để quản trị hiệu quả.
Số hoá khách du lịch đến Việt Nam cho cơ sở dữ liệu quan trọng với các thông tin cần thiết mà chúng ta đang thiếu. Đã đến lúc cần phải quản trị điểm đến hiệu quả hơn bằng công cụ số và dữ liệu. Chỉ có vậy mới đảm bảo tiêu chí xanh sạch đẹp, bền vững cho điểm đến; đồng thời, có chính sách phù hợp để kích cầu, thiết kế các sản phẩm du lịch riêng, phát triển dịch vụ đáp ứng nhu cầu đa dạng của các nguồn khách khác nhau góp phần nâng cao chất lượng du lịch, tăng trải nghiệm cho du khách, xuất khẩu du lịch tại chỗ, gia tăng giá trị dịch vụ.
Du lịch là ngành kinh tế bao trùm, liên ngành. Du khách đến Việt Nam không chỉ tạo công ăn việc làm cho người lao động trong ngành mà còn cho nhiều ngành nghề khác như dịch vụ ăn uống, nhà hàng, vận tải… Vì vậy, xây dựng điểm đến xanh không chỉ là vấn đề của riêng ngành du lịch mà cần sự phối hợp và thống nhất nhận thức, hành động của các ban ngành, địa phương, hiệp hội; cụ thể hoá “xanh” thành các tiêu chí cụ thể để đong đo đếm vừa để đánh giá, công nhận vừa tạo sự cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương.
Phát triển điểm đến xanh cần sự hỗ trợ từ chính sách của Chính phủ, trong đó chính sách visa cần tiếp tục hướng đến sự thân thiện. Mới đây nhất, có thêm khách du lịch từ Séc, Thuỵ Sỹ, Ba Lan được miễn visa. Tôi kỳ vọng con số này tiếp tục gia tăng trong thời gian tới, hướng vào các dòng khách ở những thị trường nguồn, thị trường mục tiêu... Ngoài ra, cần tính đến việc thực hiện chính sách visa đầu tư, visa vàng cho những người cao tuổi có nhu cầu đến Việt Nam sử dụng dịch vụ y tế, lưu trú lâu hơn, tiêu tiền nhiều hơn.