Quảng Ninh: Nỗ lực “hạ nhiệt” buôn lậu trên các tuyến

>>> Hải quan Quảng Ninh: Chủ động kiến nghị bãi bỏ thủ tục không phù hợp

>>> Quảng Ninh: Dần đóng cửa mỏ đá và mỏ than lộ thiên để bảo vệ môi trường

Từ “điểm nóng”…

Theo nhận định của Ban Chỉ đạo (BCĐ) 389 Quảng Ninh, trên tuyến biển hoạt động mua bán, vận chuyển mặt hàng than, sản phẩm ngoài than không có hóa đơn, chứng từ vẫn còn diễn ra, với quy mô nhỏ, lẻ ở vùng biển khu vực TP Hạ Long, TP Cẩm Phả. Nổi lên là các đối tượng sử dụng tàu loại nhỏ, mua gom xăng dầu của các tàu nước ngoài hoặc lợi dụng thời điểm đêm tối để hoạt động, can thiệp vào số đo đồng hồ cơ trên các trụ bơm bán xăng dầu.

Điều đáng nói, một số đối tượng còn chế tạo thêm các hầm chứa hàng, sử dụng thêm hệ thống vòi bơm và đồng hồ điện tử ngoài thiết kế, tìm cách vô hiệu hóa các camera giám sát được lắp đặt trên các tàu kinh doanh xăng dầu trên biển để sang mạn dầu trái phép, mua bán dầu không có nguồn gốc hợp pháp, ngụy trang bằng các phương tiện làm nghề thủy sản... Nhóm đối tượng này cũng thường xuyên thay đổi địa bàn hoạt động, thậm chí sử dụng các tàu gỗ hoán cải hòng nguỵ trang để vận chuyển trái phép hàng hoá gây khó khăn trong công tác phát hiện, bắt giữ của các lực lượng chức năng.

Trước những biến động về giá của mặt hàng xăng dầu trong và ngoài nước, thời gian qua, tình hình buôn lậu xăng dầu tại khu vực biển Hòn Gai - Cẩm Phả cũng xuất hiện hiện tượng mua bán, vận chuyển trái phép xăng, dầu với quy mô nhỏ lẻ để kiếm lời. Nhằm đánh lạc hướng điều tra của các cơ quan chức năng, các đối tượng này đã sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, chiêu thức mới, như: Thường dùng tàu vỏ gỗ không biển kiểm soát hoặc các tàu vỏ sắt có tải trọng nhỏ áp mạn để thu mua xăng, dầu không có hóa đơn chứng từ từ các tàu biển xuất nhập cảnh; sau đó lợi dụng đêm tối, thời tiết xấu để đưa vào nội địa tiêu thụ.

Trước đó, ngày 17/4/2022, tại khu vực cảng Hòn Gai, Đội Kiểm soát Hải quan số 2 cùng với Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai, Hải đội 1 (Cục Điều tra chống buôn lậu) đã phát hiện, bắt giữ tàu HP-4658 do ông Phạm Bá Tiến làm thuyền trưởng, đang vận chuyển trái phép trên 24.000kg dầu FO, trị giá gần 600 triệu đồng. Tại thời điểm kiểm tra, ông Phạm Bá Tiến không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của số xăng nói trên.

>>> Quảng Ninh: Đẩy mạnh phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại vào cuối năm

Ngoài mặt hàng xăng dầu, do đường biên giới trên biển dài, vùng biển rộng lớn, các đối tượng buôn lậu thường lợi dụng để sang mạn, chuyển tải và vận chuyển trái phép mặt hàng than, xít thải không có hóa đơn chứng từ, tập trung chủ yếu ở một số cảng tự phát thuộc khu vực cảng Khe Dây, cầu 20, cảng Km6; mua bán, vận chuyển cát san lấp và cát xây dựng không có nguồn gốc hợp pháp tại một số tỉnh lân cận, sau đó hợp thức hóa vận chuyển về khu vực Cẩm Phả, Vân Đồn tiêu thụ.

Theo Ban Chỉ đạo 389 Quảng Ninh, để diễn ra tình trạng vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới… một mặt do tuyến biên giới đường bộ dài, địa hình hiểm trở, có nhiều lối mòn, bến, bãi tự phát trong khi đó, lực lượng chức năng còn mỏng, thiếu phương tiện hoạt động, mặt khác, tuyến đường biển dài, có nhiều bến, bãi, khu neo đậu, luồng lạch đa dạng và phức tạp, rất nhiều loại phương tiện thủy hoạt động, dễ bị các đối tượng buôn lậu lợi dụng. Cùng với đó, các đối tượng thường xuyên thay đổi địa bàn và hoạt động vào thời gian cao điểm gây khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát của các lực lượng chức năng; xử lý vi phạm trong hoạt động thương mại điện tử thiếu cơ sở pháp lý, cũng như kinh nghiệm thực tế…

…Đến nỗ lực ngăn chặn

So với thời điểm hơn 3 năm trước (kể từ ngày 19/3/2019), mọi thủ tục đối với hàng hóa XNK trên địa bàn TP Móng Cái được thực hiện qua cầu Bắc Luân II, còn thủ tục XNC của hành khách và cư dân biên giới được thực hiện qua cầu Bắc Luân I. Ở thời điểm đó, mỗi ngày, cầu Bắc Luân I đón hơn 19.000 lượt hành khách, cư dân biên giới XNC từ Việt Nam sang Trung Quốc và ngược lại. Cũng chính vì lưu lượng hành khách, cư dân biên giới XNC gia tăng khiến các lực lượng chức năng của tỉnh Quảng Ninh phải căng mình để ngăn việc lợi dụng hoạt động mua bán trao đổi cư dân biên giới để buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới.

Hải quan Quảng Ninh cho biết, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả qua địa bàn cơ bản được kiểm soát, số vụ việc giảm đáng kể. Nguyên nhân do hoạt động XNC đang tạm dừng, cũng như XNK hàng hóa có nhiều biến động (phía Trung Quốc có 9 lần tạm dừng hoạt động cửa khẩu, lối mở biên giới). Mặt khác, các lực lượng đã nỗ lực triển khai tốt công tác phòng, chống dịch, XNC trái phép; ngăn chặn, bắt giữ, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Thống kê của Ban Chỉ đạo 389 TP Móng Cái cho thấy, nửa đầu năm 2022, các lực lượng chức năng trên địa bàn đã bắt giữ và xử lý 189 vụ/195 đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng cấm, vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm, trị giá hàng hóa ước tính hơn 2,2 tỷ đồng, giảm 22,45% về số vụ và giảm 64,04% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021.

Theo ông Kiều Văn Ninh - Đội trưởng Đội Kiểm soát Hải quan số 2, cho biết: Trong 8 tháng năm 2022, đơn vị đã chủ trì bắt giữ, xử lý 7 vụ, 6 đối tượng với trị giá tang vật hơn 1 tỷ đồng. Trong đó, đã tịch thu trên 33 tấn than cám, 1.300 lít xăng sinh học, 8.500kg dầu FO, đang tạm giữ 1 xuồng cao tốc có xuất xứ nước ngoài. Đơn vị cũng đã phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ, xử lý 7 vụ, 6 đối tượng với trị giá tang vật gần 4 tỷ đồng.

Theo lãnh đạo Cục Hải quan Quảng Ninh cho biết: Sắp tới, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại sẽ còn nhiều diễn biến phức tạp, nguy cơ bùng phát trở lại. Đơn vị cũng đã đẩy mạnh triển khai các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan.

Trong đó, tập trung vào biện pháp điều tra nghiên cứu nắm tình hình về địa bàn, bến bãi, mỏ khai thác than, quặng trái phép, các đối tượng trọng điểm và phương thức, thủ đoạn hoạt động. Đồng thời, tăng cường triển khai phối hợp với các lực lượng chức năng trong và ngoài ngành kiểm soát chặt địa bàn, đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa; triển khai thực hiện hiệu quả chỉ đạo của các cấp về công tác phòng, chống dịch COVID-19, phối hợp với lực lượng, đặc biệt là lực lượng Biên phòng làm tốt công tác đấu tranh, phòng chống xuất, nhập cảnh trái phép; tăng cường công tác tuyên truyền đến người dân trên địa bàn để người dân hiểu tác hại của buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tích cực tố giác tội phạm với cơ quan Hải quan và các lực lượng chức năng.

Chủ động trong công tác thu thập thông tin, xác định doanh nghiệp trọng điểm để phân loại mức độ rủi ro trong hoạt động xuất nhập khẩu, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; kiểm tra, giám sát chặt chẽ hàng hoá XNK.