Gửi bình luận
Bất chấp nhiều điểm khác biệt, ý tưởng về một "quỹ đầu tư quốc gia" đang thu hút cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ ở Mỹ.
Quỹ đầu tư quốc gia (SWF) là một thuật ngữ chung để mô tả quỹ đầu tư thuộc sở hữu của chính phủ quốc gia, vốn đã phổ biến ở Singapore, UAE hay Saudi Arabia. Với nguồn lực cực lớn và tầm nhìn đầu tư dài hạn, các quỹ này đặc biệt chiếm ưu thế trong các thị trường tư nhân.
Theo WSJ, các quan chức Nhà Trắng đã làm việc trong vài tháng qua để thiết kế quỹ này. Nếu được thông qua, quỹ sẽ cung cấp ngân sách để Mỹ thúc đẩy các lợi ích chiến lược như công nghệ mới và an ninh năng lượng khi cạnh tranh với Trung Quốc ngày càng gia tăng.
Lịch sử cho thấy, các quốc gia giàu dầu mỏ sử dụng các quỹ này để gửi tiền thu được từ xuất khẩu dầu. Trong số 12,4 nghìn tỷ USD mà các quỹ đầu tư quốc gia trên toàn cầu quản lý, 59% đến từ nguồn thu tài nguyên thiên nhiên, chẳng hạn như ở Na Uy và Saudi Arabia, theo dữ liệu từ tổ chức Global SWF.
Trong bài phát biểu mới đây, ông Donald Trump đã có ý tưởng lập một quỹ đầu tư quốc gia để cấp vốn cho các chính sách chiến lược, như cạnh tranh với Trung Quốc. Tuần trước, ông đã kêu gọi thành lập một quỹ đầu tư quốc gia để đầu tư vào những nỗ lực quốc gia lớn vì lợi ích của tất cả người dân Mỹ, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng và nghiên cứu y tế.
Lâu nay, Mỹ đã chứng kiến sự thống trị của Trung Quốc trong các khoáng sản quan trọng như lithium và đất hiếm đã giúp nước này lấn át thị trường khi cần. Với quỹ này, các chiến lược gia cho rằng nước Mỹ có thể giải quyết bằng cách hỗ trợ các công ty cần mở rộng quy mô để cạnh tranh với Trung Quốc thông qua vốn chủ sở hữu, bảo lãnh cho vay hoặc tài trợ.
Trong bài phát biểu, ông Donald Trump chỉ đưa ra một vài chi tiết, ví dụ như quỹ này sẽ đầu tư vào đường cao tốc, sân bay, y tế và sản xuất thực phẩm. Mục tiêu đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu, cổ phần tư nhân và bất động sản không được nhắc tới, dù cố vấn quản lý quỹ phòng hộ của ông Trump, John Paulson, đã gợi ý trong một cuộc phỏng vấn rằng quỹ có thể làm như vậy.
Về phía đảng Dân chủ, tờ Bloomberg đã báo cáo tuần trước rằng các trợ lý của Tổng thống Biden đã làm việc về đề xuất quỹ đầu tư quốc gia. Tuy nhiên, sự ủng hộ của ứng cử viên Tổng thống, bà Kamala Harris, đối với đề xuất này là chưa rõ ràng.
Các quan chức Nhà Trắng đang xem xét các quỹ do Ấn Độ, Ireland và Singapore điều hành, hay Quỹ đầu tư Quốc gia của Anh được công bố vào tháng 7 như những mô hình khả dĩ, ngoài các quỹ của Saudi Arabia và UAE. Trong lịch sử, Mỹ cũng từng triển khai mô hình tương tự như Tập đoàn Tài chính Tái thiết (Reconstruction Finance Corp) - tổ chức đã cấp vốn cho ngân hàng, chính quyền địa phương, ngành đường sắt và các doanh nghiệp khác trong thập niên 1930.
Dù vậy, vẫn có nhiều khác biệt khiến Mỹ khó có thể huy động một quỹ như vậy. Nhà sáng lập Global SWF - Diego López – nói rằng ông thấy việc thành lập một quỹ đầu tư quốc gia của Mỹ là rất khó thực hiện.”
Điểm bất lợi cho Mỹ là nước này có thâm hụt ngân sách và thương mại lớn. Đây không phải là những tiêu chí thông thường của một quốc gia có quỹ đầu tư quốc gia, theo các chuyên gia.
Mục tiêu của quỹ là đầu tư vào những nơi mà nước Mỹ có thể được hưởng lợi, nhưng thời gian và rủi ro quá lớn để các nhà đầu tư tư nhân tham gia. Nền kinh tế Mỹ vốn đã có một thị trường tư nhân rất phát triển và sâu rộng, đặc biệt trong các lĩnh vực như cổ phiếu, trái phiếu, và các khoản đầu tư mạo hiểm. Điều này có thể làm giảm nhu cầu cho một quỹ đầu tư quốc gia kiểu này, nơi bản thân các bang của Mỹ đã có mô hình tài chính tương tự.
Bên cạnh đó, nguồn tài trợ cho ý tưởng mới cũng không dễ dàng. Theo ý tưởng của ông Trump, ông sẽ xây dựng quỹ này bằng nguồn thu từ thuế quan mà ông đã lên kế hoạch, nhưng nguồn này cũng được dự tính để chi trả cho các khoản cắt giảm thuế, do đó khó có thể đủ để duy trì một quỹ đầu tư lớn.
Về phía chính quyền của Tổng thống Joe Biden, WSJ cho biết các quan chức Nhà Trắng vẫn chưa xác định được các nguồn tài trợ từ ngân sách hay tạo một nguồn thu nhập riêng.
Một phần của quỹ có thể đầu tư vào các tài sản truyền thống như cổ phiếu và trái phiếu. Lợi nhuận từ các khoản đầu tư này sau đó có thể được sử dụng để tài trợ cho các khoản đầu tư vào các tài sản chiến lược có mức rủi ro cao hơn, nơi mà lợi nhuận thấp hơn hoặc không đều đặn. Việc phát hành nợ cũng có thể được xem xét, mặc dù những cuộc thảo luận này vẫn đang ở giai đoạn rất sớm.
