Sau xăng E10 đến xăng E15, ô tô và xe máy bị ảnh hưởng ra sao?

Sau E10 sẽ đến E15

Dự thảo Thông tư quy định lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống tại Việt Nam, đang được Bộ Công thương lấy ý kiến góp ý. Theo đề xuất tại dự thảo, giai đoạn 1 (từ 1/1/2026 đến hết 2030), toàn bộ xăng bán ra trên thị trường sẽ là xăng E10. Sang giai đoạn 2 (từ 2031), tất cả xăng lưu thông sẽ chuyển sang E15 hoặc loại xăng sinh học khác do Bộ trưởng Bộ Công thương quyết định.

Xăng E10 là loại nhiên liệu sinh học bao gồm 90% xăng không chì thông thường và 10% ethanol (ethanol là loại nhiên liệu dạng cồn được sản xuất từ quá trình lên men các loại cây như mía đường, ngũ cốc và các phụ phẩm của chúng). Còn xăng E15 là nhiên liệu sinh học bao gồm 85% xăng không chì thông thường và 15% ethanol.

Dẫn các nghiên cứu quốc tế, Bộ Công thương cho biết, xăng E10 giúp giảm 3-5% phát thải CO2 so với xăng truyền thống. Nếu áp dụng cho 10 triệu tấn xăng tiêu thụ mỗi năm tại Việt Nam, lượng khí CO2 có thể cắt giảm từ 640.000-800.000 tấn, gấp 6-8 lần mức giảm khi dùng E5 hiện nay. Xăng sinh học cũng giúp giảm các khí thải độc hại như CO, HC, NOx nhờ hàm lượng oxy cao hơn, đồng thời hạn chế olefin và hợp chất thơm vốn khá cao trong xăng dầu sản xuất trong nước.

Ngoài giảm phát thải, xăng E10 còn an toàn cho động cơ. Các hãng lớn như Toyota, Honda, Ford… cùng nhiều tổ chức kỹ thuật quốc tế (trong đó có SAE) đều khẳng định xăng E5, E10 không gây hại, thậm chí có lợi nhờ trị số octan cao hơn, giúp động cơ vận hành êm, giảm kích nổ, tiết kiệm chi phí bảo dưỡng và kéo dài tuổi thọ.

Bộ Công thương cũng dẫn kinh nghiệm từ Thái Lan, quốc gia có hơn 20 triệu ôtô với tuổi đời trung bình 11-12 năm. Năm 2007, Thái Lan triển khai xăng E10 và đến 2013 đã loại bỏ hoàn toàn xăng RON 91, biến E10 thành nhiên liệu tiêu chuẩn. Sau đó, xăng E20 được giới thiệu như dòng cao cấp.

Những xe nào bị ảnh hưởng?

Tuy nhiên, theo khuyến nghị của các hãng xe lớn như Toyota, Honda hay Ford, hầu hết ô tô sản xuất từ năm 2011 trở lại đây có thể sử dụng xăng E10 an toàn, nhờ hệ thống phun xăng điện tử hiện đại có khả năng điều chỉnh tối ưu nhiên liệu. Trong khi đó, xe cũ hoặc xe nhập khẩu từ những thị trường chưa áp dụng xăng E10 có thể gặp tình trạng mòn gioăng phớt, ống dẫn hoặc ngưng tụ nước trong bình xăng nếu dùng lâu dài.

Kỹ sư ô tô Nguyễn Minh Đồng, Giám đốc Công ty Công nghệ Đức Việt cho biết, các xe có động cơ sản xuất trước năm 1993 có thể không phù hợp với xăng sinh học. Những xe được sản xuất sau thời điểm này về cơ bản có thể sử dụng được xăng E10. Các xe sản xuất trong khoảng 10 năm trở lại đây hoàn toàn có thể sử dụng xăng E10 mà không bị ảnh hưởng đến chất lượng.

Theo RAC Foundation một tổ chức tư vấn và từ thiện tập trung vào lĩnh vực giao thông vận tải, đặc biệt là giao thông đường bộ Anh Quốc, hầu hết các xe ô tô chạy xăng sản xuất sau năm 2011 đều có thể sử dụng xăng E10 mà không gặp rủi ro. Các mẫu xe sản xuất từ năm 2000 trở đi cũng thường tương thích, trừ một số ngoại lệ. Còn các xe sản xuất trước năm 2000, hoặc không được trang bị hệ thống phun xăng điện tử, có thể gặp nguy cơ hỏng hóc do ethanol có tính ăn mòn cao với gioăng cao su, ống dẫn xăng hoặc các chi tiết kim loại.

Với xăng E15, theo trang Motor Trend (Mỹ) có thể được sử dụng cho tất cả các loại ô tô và xe máy sản xuất từ năm 2001 trở lại đây. Giảm phát thải ra môi trường và giá thành rẻ hơn so với xăng thông thường, xăng E5 và E10 là ưu điểm lớn của xăng E15. Ngoài ra, nhờ chỉ số octan cao hơn, xăng E15 còn làm giảm tiếng gõ động cơ.

Tuy nhiên, do tỷ lệ ethanol có năng lượng ít hơn khoảng 5% so với xăng thông thường, dẫn đến khả năng tiết kiệm nhiên liệu của xăng E10 và E15 thấp hơn. Cùng với đó có thể làm giảm hiệu suất động cơ.

Tại Việt Nam hầu hết xe ô tô sản xuất từ 2011 đến nay, đều ghi trong sách hướng dẫn: “phù hợp sử dụng xăng E5 và E10”, không thấy đề cập đến xăng E15.