Sẽ tiếp tục đầu tư 729km cao tốc Bắc - Nam theo phương thức PPP?

DUY LONG - NGUYỄN GIANG• 01/10/2021 11:00

Đó là nội dung mà Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể thay mặt Chính phủ ký trình Quốc hội, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.

Đầu tư theo phương thức PPP

Theo tờ trình của Chính phủ, dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, gồm: 729km trên phạm vi các đoạn Hà Tĩnh - Quảng Trị, Quảng Ngãi - Nha Trang, Cần Thơ - Cà Mau, với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 124.619 tỉ đồng.

Trong đó, các đoạn trên được chia thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập, đầu tư giai đoạn phân kỳ (quy mô 4 làn xe) theo phương thức đối tác công - tư (PPP). Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 154.527 tỉ đồng, trong đó, vốn nhà nước khoảng 73.495 tỉ đồng.

Về phân kỳ, Chính phủ đề xuất giai đoạn 2021-2025 đầu tư hoàn thành 9 dự án thành phần theo phương thức PPP, chiều dài khoảng 552km, gồm: các đoạn từ Bãi Vọt (Hà Tĩnh) đến Vũng Áng (Hà Tĩnh), Cam Lộ (Quảng Trị) - Nha Trang (Khánh Hòa), Cần Thơ - Cà Mau.

Đối với 3 dự án thành phần như: Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Ninh, Vạn Ninh - Cam Lộ từ Vũng Áng (Hà Tĩnh) đến Cam Lộ (Quảng Trị) có chiều dài khoảng 177km sẽ thực hiện giải phóng mặt bằng, tái định cư theo các dự án độc lập sử dụng toàn bộ ngân sách nhà nước. Với phần xây dựng 3 dự án thành phần này sẽ triển khai đầu tư khi cân đối được nguồn vốn.

Đáng chú ý, trong 9 dự án đầu tư theo phương thức PPP, chỉ giải phóng mặt bằng 3 dự án từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị. Bởi, về sơ bộ tổng mức đầu tư của toàn dự án còn khoảng 124.619 tỉ đồng, bao gồm 62.991 tỉ đồng vốn huy động ngoài ngân sách và 61.628 tỉ đồng vốn nhà nước thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025.

12 dự án thành phần vận hành độc lập, đầu tư giai đoạn phân kỳ (quy mô 4 làn xe) theo phương thức đối tác công - tư (PPP). Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 154.527 tỉ đồng, trong đó, vốn nhà nước khoảng 73.495 tỉ đồng.

“Sơ bộ nhu cầu sử dụng đất của dự án khoảng 5.481ha, trong đó đất trồng lúa 2 vụ khoảng 1.532ha, rừng phòng hộ khoảng 110ha, rừng sản xuất khoảng 1.436ha. Chính phủ đề xuất giải phóng mặt bằng tất cả các dự án thành phần theo quy mô 6 làn xe, các dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Cà Mau theo quy mô 4 làn xe như quy hoạch đã được phê duyệt”.

Về thời gian và tiến độ thực hiện dự án: chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án từ năm 2021 và cơ bản hoàn thành năm 2025; các dự án thành phần trên đoạn Vũng Áng (Hà Tĩnh) đến Cam Lộ (Quảng Trị) hoàn thành trước năm 2030.

… nhưng cần thêm cơ chế

Tuy nhiên, để thực hiện dự án thuận lợi, Chính phủ kiến nghị Quốc hội chấp thuận một số cơ chế, cụ thể:

Một là, với một số đoạn tuyến đường cao tốc quy hoạch đi trùng với đường Hồ Chí Minh đã đầu tư giai đoạn 1, cho phép triển khai theo phương thức PPP và thu phí trực tiếp từ người sử dụng dịch vụ để hoàn vốn; không tính giá trị phần đường đã đầu tư giai đoạn 1 trong phần vốn nhà nước hỗ trợ xây dựng công trình.

Hai là, giao Chính phủ xem xét, quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng đối với từng dự án thành phần trước khi phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi.

Ba là, Chủ động cân đối nguồn vốn phù hợp, tổ chức triển khai các thủ tục đầu tư đối với cấu phần xây dựng của 3 dự án thành phần đoạn Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Ninh, Vạn Ninh - Cam Lộ theo quy định của pháp luật về đầu tư công, PPP để đáp ứng mục tiêu sớm hoàn thành tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

Bốn là, sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc chuyển đổi hình thức đầu tư trong trường hợp “triển khai các dự án thành phần theo phương thức PPP không thành công”.

Trước đó, ngày 29/7, Bộ Giao thông vận tải đã trình Thủ tướng báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 để tổ chức thẩm định, trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư.

Theo đó, dự án thực hiện đầu tư 729km đường cao tốc tại các đoạn từ Bãi Vọt (Hà Tĩnh) đến Cam Lộ (Quảng Trị), Quảng Ngãi đến Nha Trang, Cần Thơ đến Cà Mau.

Dự án được chia thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập, đầu tư giai đoạn 2021 - 2025. Toàn bộ 12 dự án thành phần giải phóng mặt bằng theo quy mô 6 làn xe, riêng các dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Cà Mau theo quy mô 4 làn xe như quy hoạch đã được phê duyệt.

Sơ bộ tổng mức đầu tư của toàn bộ dự án gồm 12 dự án thành phần là 118.672 tỉ đồng, bao gồm 61.628 tỉ đồng vốn nhà nước đầu tư tham gia thực hiện dự án thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và 57.044 tỉ đồng vốn huy động ngoài ngân sách.

Trong đó, với 9 dự án thành phần các đoạn từ Bãi Vọt (Hà Tĩnh) đến Vũng Áng (Hà Tĩnh), Cam Lộ (Quảng Trị) đến Nha Trang (Khánh Hòa), Cần Thơ đến Cà Mau dài khoảng 552km sẽ đầu tư theo phương thức PPP, tổng mức đầu tư khoảng 114.088 tỉ đồng, phần vốn nhà nước tham gia khoảng 57.044 tỉ đồng.

Đối với 3 dự án thành phần từ Vũng Áng (Hà Tĩnh) đến Cam Lộ (Quảng Trị), chiều dài khoảng 177km sẽ tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành các dự án độc lập, đầu tư công sử dụng toàn bộ vốn ngân sách nhà nước, tổng mức đầu tư khoảng 4.584 tỉ đồng.

Đối với phần xây dựng, giao Chính phủ chủ động cân đối nguồn vốn phù hợp, căn cứ vào quy mô của từng dự án để triển khai các thủ tục đầu tư xây dựng theo quy định của pháp luật về đầu tư công, đầu tư PPP.

Trước những đề xuất trên, ngày 4/8/2021, Thủ tướng có quyết định thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Theo đó, bộ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư là chủ tịch hội đồng, phó chủ tịch hội đồng là thứ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư.

Các ủy viên hội đồng là lãnh đạo các bộ Giao thông vận tải, Tài chính, Tài nguyên - môi trường, Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Quốc phòng, Công an, Xây dựng, Tư pháp, Văn hóa - thể thao và du lịch, Thông tin - truyền thông, Khoa học - công nghệ và lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Và Bộ Kế hoạch - đầu tư là cơ quan thường trực của Hội đồng thẩm định nhà nước.