Siết kỷ cương thị trường, tăng "chất" quản trị các công ty đại chúng

DIỄM NGỌC• 14/04/2022 05:30

Đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, để thị trường chứng khoán phát triển ổn định, bền vững, cần xử lý từ bản chất vấn đề, là tăng cường hơn nữa chất lượng quản trị các công ty đại chúng.

>>Những đại gia vướng vòng lao lý vì thao túng thị trường chứng khoán

Nhiều lần biến động...

Trong thông báo mới của Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) vừa bổ sung 3 thành viên thuộc "họ FLC" gồm FLC (Tập đoàn FLC), ROS (Xây dựng FLC Faros) và HAI (Nông dược H.A.I) vào danh sách chứng khoán không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ (sử dụng đòn bẩy tài chính - margin) từ ngày 8/4.

Thị trường chứng khoán đã từng xảy ra nhiều lần biến động do lãnh đạo của các tổ chức niêm yết bị khởi tố, hoặc bị tạm giam theo quy định pháp luật

Theo HoSE, nguyên nhân ngưng cho các công ty chứng khoán cấp margin cho các cổ phiếu trên, vì cả ba doanh nghiệp trên đều chậm công bố thông tin báo cáo tài chính năm 2021 kiểm toán, quá hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày hết hạn công bố thông tin.

Liên quan đến những sự kiện nóng trên thị trường gần đây, bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đánh giá, việc thao túng, làm giá, hay bán chui cổ phiếu không phải là câu chuyện hiếm gặp trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong con mắt của cơ quan quản lý điều này cũng là điều bình thường, vì thị trường đã từng xảy ra nhiều lần biến động do lãnh đạo của các tổ chức niêm yết bị khởi tố, hoặc bị tạm giam theo quy định pháp luật.

"Tuy nhiên, những phản ứng của nhà đầu tư trong khoảng thời gian gần đây có tác động ít hơn so với những diễn biến trước đó. Và lần này, chúng tôi cho rằng vẫn có phản ứng mạnh, nhưng thời gian ngắn hơn. Nếu nhìn trong dài hạn, thì những tin tức như vậy sẽ có tác động tích cực đối với các nhà đầu tư, lý do là vì, nhà đầu tư sẽ tin tưởng hơn vào kỷ luật, kỷ cương của thị trường, tin tưởng hơn vào sự minh bạch cũng như khả năng tăng trưởng bền vững của thị trường chứng khoán sau những vụ việc như thế này”, bà Bình cho hay.

Thị trường chứng khoán có một đặc điểm là có khả năng kiếm được những khoản lợi nhuận rất lớn. Đối với bất kỳ một thị trường nào, khi khả năng thu lợi nhuận cao thì luôn đi kèm với đa dạng các loại hành vi vi phạm pháp luật. Vị đại diện UBCKNN chia sẻ, ngay từ khi thành lập thị trường chứng khoán Việt Nam đến nay, thì các hành vi như giao dịch nội gián, giao dịch thao túng thị trường, những hành vi công bố thông tin sai lệch, hoặc tung tin đồn giả mạo, gây thiệt hại cho nhà đầu tư thì đều được quy định trong các văn bản pháp luật về thị trường chứng khoán. Điều đó cho thấy những loại hình vi phạm pháp luật này không phải bây giờ mới có, mà nó đã có từ khi thành lập thị trường và nó sẽ tồn tại mãi cùng với sự phát triển của thị trường chứng khoán. Với những nhà đầu tư mới, đây được coi là bài học kinh nghiệm để họ có sự cân nhắc, đưa ra quyết định khi tham gia thị trường trong dài hạn.

>>Thử thách lựa chọn cổ phiếu

Xử lý từ bản chất

“Thị trường chứng khoán Việt Nam khi xây dựng các quy định pháp luật, bao gồm các chế tài đối với hành vi vi phạm thì đều có sự tham khảo về quy định pháp luật của các nước trên thế giới. Ở mỗi nước lại có những chế tài, có mức độ xử phạt khác nhau, nhưng nhìn chung tất cả các nước đều cho rằng, hành vi thao túng thị trường chứng khoán là một hành vi nghiêm trọng nhất. Bởi vì đây là thị trường có rất đông nhà đầu tư tham gia, đặc biệt là khả năng giữa các nhà đầu tư về việc thương lượng, đánh giá, định giá tài sản một cách trực tiếp khó khăn hơn so với những thị trường thông thường khác. Do vậy, khả năng thao túng giá thông qua thông tin là một trong những hành vi vi phạm đặc thù và được các nước luôn hết sức coi trọng trong vấn đề xử lý”, bà Bình đánh giá.

Bà Tạ Thanh Bình

Hiện nay, về khung pháp lý, pháp luật Việt Nam đã có những quy định đầy đủ về mặt chế tài với những hành vi kể trên, trong đó có Nghị định xử phạt vi phạm hành chính cho phép xử phạt tiền và những hình thức xử phạt bổ sung khác. Ngoài ra, có thể xử lý ở mức độ cao hơn nếu hành vi vi phạm thực sự có mức độ nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của thị trường, thì trong Bộ Luật Hình sự cũng đã có đầy đủ căn cứ pháp lý.

Về giải pháp, bà Tạ Thanh Bình cho biết, để thị trường có thể phát triển ổn định và minh bạch hơn trước những đòi hỏi thay đổi rất lớn, UBCKNN sẽ sớm xem xét bổ sung, chỉnh sửa những quy định hiện hành trong Luật chứng khoán 2020 và sớm khắc phục những bất cập hiện có, đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu của thị trường.

“Cùng với đó là nâng cao chế tài có tính răn đe, xử phạt các hành vi vi phạm trên thị trường, tăng cường tính kỷ luật, kỷ cương của thị trường. Ngoài ra, bên cạnh việc nâng cao các chế tài xử phạt, chúng tôi sẽ chú trọng việc giám sát, kiểm tra việc tuân thủ các quy định pháp luật về vấn đề minh bạch và công bố thông tin trên thị trường, đảm bảo những thông tin này được vận hành, được hiểu đúng, tuân thủ đúng trên thực tiễn.

Một vấn đề nữa mang tính chất xử lý bản chất, đó là tiếp tục tăng cường hơn nữa chất lượng quản trị công ty với các công ty đại chúng. Một trong những vấn đề cốt lõi của quản trị doanh nghiệp hiện nay là nâng cao chất lượng của các thành viên hội đồng quản trị, ban lãnh đạo doanh nghiệp trong việc tuân thủ sự minh bạch của thị trường chứng khoán.

Bên cạnh các giải pháp của cơ quan quản lý, về phía nhà đầu tư, các thành viên thị trường cũng nên có ý thức tốt hơn trong việc tuân thủ các quy định mới của pháp luật, nâng cao hiểu biết, trình độ, nâng cao trách nhiệm của mình trong hoạt động đầu tư trên thị trường chứng khoán. Khi kết hợp nhiều yếu tố, thì chúng ta mới có thể có thị trường chất lượng và phát triển bền vững trong dài hạn”, bà Tạ Thanh Bình phân tích.