Số hoá hệ thống xây dựng kinh doanh theo phương thức đa cấp văn minh

Bài: HẠNH LÊ; Ảnh: QUỐC TUẤN• 05/01/2024 17:00

Cùng với xu hướng chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, ngành kinh doanh theo phương thức đa cấp và các doanh nghiệp cần số hoá hệ thống, xây dựng ngành kinh doanh văn minh.

>>>Cần nhận diện, phòng ngừa và ngăn chặn đa cấp bất chính

TS. Nguyễn Tú Anh - Giám đốc Trung tâm Thông tin, phân tích và dự báo kinh tế (Ban Kinh tế Trung ương) đã nhấn mạnh như vậy tại Diễn đàn “Kinh doanh theo phương thức đa cấp tại Việt Nam: Giải pháp phát triển minh bạch và bền vững” do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp tổ chức.

Theo TS. Nguyễn Tú Anh, kinh doanh theo phương thức đa cấp là loại hình kinh doanh có điều kiện, được cấp phép và là miếng ghép quan trọng trong hệ thống kinh tế thị trường. Trong khi hình thức phân phối truyền thống đưa sản phẩm hàng hoá từ nhà máy đến người tiêu dùng có khoản chi phí lưu thông cho các cửa hàng, siêu thị thì ở hình kinh doanh theo phương thức đa cấp, chi phí lưu thông được chia sẻ lợi ích cho những người tham gia mạng lưới, hệ thống. Nhận thức rõ nội dung của vấn đề này, kinh doanh theo phương thức đa cấp không hề xấu.

TS. Nguyễn Tú Anh

TS. Nguyễn Tú Anh - Giám đốc Trung tâm Thông tin, phân tích và dự báo kinh tế (Ban Kinh tế Trung ương)

Kinh doanh theo phương thức đa cấp có vấn đề khi nảy sinh một số bất cập như người bán hàng thông tin không đúng về sản phẩm, bán sản phẩm không đảm bảo chất lượng với giá cao… đồng thời tạo xu hướng tiêu dùng quá mức. Không quản lý tốt hình thức kinh doanh này sẽ gây hệ luỵ cho cộng đồng, xã hội.

Để giải quyết bất cập trên, TS. Tú Anh cho rằng, cần minh bạch khái niệm đa cấp theo hướng dễ nhận diện để doanh nghiệp, người dân cùng hiểu. Doanh nghiệp cần minh bạch thông tin, giá bán cuối cùng của sản phẩm. Bên cạnh đó, cần tuyên truyền để người dân và cộng đồng hiểu rõ. Thời gian qua, sự vào cuộc của doanh nghiệp hơi chậm khiến cho không ít người vẫn đang nhận diện đa cấp là xấu.

Nội dung này cũng ông Võ Đan Mạch - Tổng thư ký Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam nhấn mạnh. Hiện nay, Bộ Công Thương cấp phép hoạt động cho 20 doanh nghiệp kinh doanh đa cấp. Các quy định pháp luật điều chỉnh hành vi kinh doanh này ngày càng chặt chẽ, nghiêm ngặt, đảm bảo cho các doanh nghiệp và hiệp hội hoạt động lành mạnh, minh bạch và ổn định. Doanh thu của ngành năm 2022- 2023 tiệm cận khoảng 1 tỷ USD.

Theo ông Võ Đan Mạch, ngày 1/7/2024, Luật Bảo vệ người tiêu dùng (sửa đổi) có hiệu lực, trong đó Điều 36 quy định bán hàng đa cấp là hình thức bán hàng trực tiếp. Quy định này đã tiệm cận quan điểm và xu thế phát triển của thế giới, tạo vị thế và vai trò tốt hơn cho doanh nghiệp kinh doanh đa cấp.

>>>Kinh doanh đa cấp: Hệ lụy xấu vì những biến tướng!

Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay tồn tại nhiều doanh nghiệp hoạt động kinh doanh đa cấp không phép, sử dụng sản phẩm hàng hoá không đảm bảo chất lượng là công cụ để thực hiện hoạt động bất chính. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho người tiêu dùng mà còn đang đánh đồng doanh nghiệp được cấp phép, tuân thủ pháp luật tốt với doanh nghiệp làm ăn có dấu hiệu lừa đảo, chụp giật… ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh chung cũng như gây ra nhiều định kiến xã hội không tốt cho ngành.

Từ thực tế trên, TS Nguyễn Tú Anh nhấn mạnh: nền kinh tế hiện đang chuyển đổi số mạnh mẽ, các doanh nghiệp kinh doanh theo phương thức đa cấp có thể số hoá toàn bộ hệ thống hướng đến xây dựng ngành kinh doanh văn minh. Để chống những hình thức kinh doanh theo phương thức đa cấp trá hình, không thể chỉ dựa cơ quan quản lý, Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam cần phát huy hiệu quả hơn vai trò bảo vệ lợi ích của doanh nghiệp kinh doanh chân chính, phát hiện doanh nghiệp có hành vi trục lợi để phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý; đồng thời tăng cường hợp tác với các cơ quan đoàn thể trong hệ thống chính trị để cảnh báo, ngăn chặn và tăng cường tuyên truyền.

Tổng Thư ký Hiệp hội Bán hàng Đa cấp Việt Nam Võ Đan Mạch

Về nội dung này, ông Võ Đan Mạch - đại diện Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam mong muốn có sự phối hợp giữa Hiệp hội với các cơ quan chức năng để nhận diện, thông báo, phát hiện, xử lý các vi phạm trong kinh doanh sản phẩm đa cấp chưa được cấp phép đảm bảo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và bền vững cho doanh nghiệp chân chính, xử lý nghiêm khắc các trường hợp vi phạm và trục lợi.

Đại diện Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam nhận thấy tính liên kết, liên thông và phối hợp cung cấp thông tin chưa hiệu quả nên đôi khi người dân chưa có sự phân biệt doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh với các doanh nghiệp làm ăn bất hợp pháp, trục lợi. Vì vậy, trên cơ sở các quy định pháp luật chặt chẽ, ông Võ Đan Mạch cho rằng, cần phối hợp giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp với các cơ quan truyền thông để thay đổi quan điểm của người tiêu dùng, thói quen kinh doanh của nhà phân phối thúc đẩy sự phát triển của ngành bán hàng được pháp luật thừa nhận.