Sớm sửa Thông tư 20/2021/TT-NHNN để khơi thông gói hỗ trợ vay vốn ưu đãi nhà ở xã hội

GIA NGUYỄN• 14/08/2022 04:00

Trước những khó khăn, vướng mắc trong việc giải ngân gói hỗ trợ vay vốn ưu đãi nhà ở xã hội, chuyên gia cho rằng, Ngân hàng Nhà nước cần sớm sửa Thông tư số 20/2021/TT-NHNN…

>> Quảng Ninh: Mục tiêu xây dựng 25.000 căn nhà ở xã hội

Theo thống kê mới đây của Bộ Xây dựng, đến thời điểm hiện tại đã có 41/62 địa phương gửi báo cáo, đề xuất xây dựng nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ với tổng số 240 dự án. Tuy nhiên, qua rà soát điều kiện theo quy định tại điểm a khoản 5 Điều 10 Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, chỉ có 4 dự án NƠXH, nhà ở công nhân được UBND cấp tỉnh (Lào Cai, Hòa Bình, Tây Ninh, Tiền Giang) chịu trách nhiệm về hồ sơ pháp lý và đề xuất nhu cầu vay vốn với quy mô 6.426 căn hộ, tổng mức đầu tư 4.665 tỷ đồng và nhu cầu vay vốn theo đề xuất của các địa phương khoảng 1.751 tỷ đồng.

Việc giải ngân gói hỗ trợ vay vốn ưu đãi vẫn còn nhiều vướng mắc - Ảnh minh họa

Việc giải ngân gói hỗ trợ vay vốn ưu đãi vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc - Ảnh minh họa

Theo đó, 4 dự án NƠXH đủ điều kiện tiếp cận gói tài chính 40.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi, gồm: Dự án NƠXH dành cho người thu nhập thấp tại Khu dự phòng Tây Bắc, Thị xã Sa Pa (tỉnh Lào Cai) quy mô 917 căn hộ, tổng mức đầu tư 925 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn theo đề xuất của UBND tỉnh là 277 tỷ đồng; Dự án NƠXH xã Sú Ngòi, nay là phường Quỳnh Lâm, TP. Hòa Bình (tỉnh Hòa Bình) quy mô 810 căn hộ, tổng mức đầu tư 737,076 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 515,95 tỷ đồng; Dự án chung cư NƠXH Thành phố Vàng thuộc địa bàn phường 2, TP. Tây Ninh (tỉnh Tây Ninh), quy mô 1.642 căn hộ, tổng mức đầu tư 1.777 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 100 tỷ đồng; Dự án NƠXH Khu công nghiệp Tân Hương (tỉnh Tiền Giang) quy mô 3.057 căn hộ, tổng mức đầu tư 1.226 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 858 tỷ đồng.

Trước thực tế đã nêu, ngày 06/7/2022, Bộ Xây dựng đã có công văn số 2464/BXD-QLN gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tại văn bản này, Bộ Xây dựng đề nghị Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu, tổng hợp và thông báo đến các ngân hàng thương mại thực hiện hỗ trợ lãi suất từ ngân sách Nhà nước bảo đảm đúng quy định tại Nghị định số 31/2022/NĐ-CP và pháp luật có liên quan.

Cụ thể, theo quy định, để được tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, doanh nghiệp phải đáp ứng nhiều điều kiện, bao gồm: Đủ điều kiện vay vốn thông thường của các ngân hàng thương mại; Đáp ứng được điều kiện đã ký kết thỏa thuận cho vay và giải ngân trong khoảng thời gian từ ngày 01/01/2022 – 31/12/2023; Sử dụng vốn đúng mục đích; Chưa được hỗ trợ lãi suất từ ngân sách Nhà nước theo chính sách khác.

Mặc dù rất kỳ vọng nguồn vốn vay giúp tác động tích cực đến quá trình phục hồi sản xuất kinh doanh sau dịch COVID-19, nhưng với hàng loạt tiêu chí siết chặt như đã nêu, các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp rất khó tiếp cận được gói hỗ trợ lãi suất này. Bởi, tác động của đại dịch COVID-19, với tiêu chí không có nợ xấu, phải có doanh thu, tài sản bảo đảm... đa số doanh nghiệp khó đáp ứng được.

>> Giảm thủ tục phiền hà, thêm cơ chế ưu đãi đầu tư nhà ở xã hội

Chuyên gia đề xuất sửa đổi Thông tư số 20/2021/TT-NHNN để khơi thông dòng vốn ưu đãi cho nhà ở xã hội - Ảnh minh họa

Thực tế, giai đoạn 2016 - 2020 chương trình phát triển NƠXH gặp rất nhiều khó khăn, ngoài những vướng mắc về cơ chế, chính sách thì nguồn vốn ngân sách bố trí cho các dự án NƠXH cũng rất ít.

Để khắc phục những khó khăn đã nêu, trong giai đoạn 2022 – 2023, Quốc hội đã phê chuẩn gói tài chính 40.000 tỷ đồng hỗ trợ lãi suất 2% cho các doanh nghiệp phục hồi sau dịch COVID-19, trong đó, có cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng NƠXH, nhà cho công nhân thuê và thuê mua.

Mặc dù đã có nguồn vốn, thế nhưng, việc giải ngân chính sách này vẫn gặp khó, bởi nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được các tiêu chí theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Từ đó, các chuyên gia cho rằng, Ngân hàng Nhà nước cần xem xét sớm sửa đổi Thông tư số 20/2021/TT-NHNN để các ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước chỉ định cho vay ưu đãi nhà ở xã hội là Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV, được phép cho cá nhân, hộ gia đình vay mua, thuê mua NƠXH.

Thông tin với báo chí, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA) - Lê Hoàng Châu phân tích, theo quy định tại Thông tư số 20/2021/TT-NHNN thì cá nhân, hộ gia đình chỉ được vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội để mua, thuê mua NƠXH, nhưng lại phải gửi tiết kiệm NƠXH trong 12 tháng mới đủ điều kiện vay ưu đãi; còn 4 ngân hàng Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV chỉ được phép cho cá nhân, hộ gia đình vay ưu đãi với lãi suất 4,8%/tháng để xây nhà, sửa chữa nhà.

“Thông tư số 20/2021/TT-NHNN chỉ phù hợp với khoản 4 Điều 50 Luật Nhà ở 2014 nhưng không phù hợp và trái với quy định của Nghị định 100/2015/NĐ-CP và Nghị định 49/2021/NĐ-CP”, ông Châu bày tỏ.

Cùng với đó, ông Châu cũng cho rằng, để được giảm 2% lãi suất vay theo gói hỗ trợ 40.000 tỷ đồng, các địa phương cần tập trung tháo gỡ thủ tục hành chính về đầu tư xây dựng dự án NƠXH, và thực hiện đấu thầu các khu đất công được quy hoạch làm nhà NƠXH để có nhiều hơn dự án được phê duyệt, sớm đưa vào triển khai thực hiện. Bởi lẽ, theo các quy định pháp luật hiện hành để lựa chọn chủ đầu tư, dù rất nỗ lực để có thể rút ngắn phân nửa thời gian so với trước đây, nhưng cũng phải mất đến hơn 200 ngày.

Được biết mới đây, Bộ Xây dựng đã chủ trì, phối hợp các Bộ, ngành như: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan liên quan, trên cơ sở báo cáo của các địa phương, xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp (giai đoạn 2021-2030)”.