Sửa Luật Bảo hiểm tiền gửi: Nâng cao vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi

Như đã thông tin, việc xây dựng Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng để tổ chức bảo hiểm tiền gửi bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền, bảo đảm duy trì sự ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng, an ninh, an toàn xã hội.

Tuy nhiên, bên cạnh những nội dung tích cực, Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) vẫn còn đó không ít băn khoăn, đặc biệt là vấn đề liên quan đến vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi.

Tham gia góp ý Dự thảo Luật, quan tâm đến hạn mức trả tiền bảo hiểm (Điều 22) khi quy định Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định hạn mức trả tiền bảo hiểm trong từng thời kỳ. Đại biểu Tô Ái Vang – Đoàn đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ bày tỏ tán thành với Dự thảo vì 3 lý do cơ bản: Phù hợp chủ trương của Đảng về phân cấp, phân quyền; khi Thống đốc quyết định hạn mức thì quy trình thực hiện ngắn gọn; giúp Ngân hàng Nhà nước phản ứng nhanh với những thay đổi đặt ra.

Tuy nhiên, từ thực tiễn hiện nay, đại biểu kiến nghị Chính phủ thiết lập cơ chế giám sát, kiểm tra và xử lý vi phạm (nếu có) nhằm bảo đảm công khai, minh bạch; quyền lực đi đôi với trách nhiệm.

Theo đại biểu, quy định hiện hành cho thấy, bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được sử dụng vốn tạm thời nhàn rỗi để gửi và mua trái phiếu tại Ngân hàng Nhà nước hoặc trái phiếu Chính phủ nhằm bảo toàn, phát triển vốn. Tuy nhiên, việc mở rộng danh mục phải đi kèm giám sát chặt chẽ, bảo đảm an toàn tuyệt đối, không ảnh hưởng khả năng chi trả.

Vì vậy, đại biểu kiến nghị, Dự thảo Luật nghiên cứu cho phép đầu tư vào trái phiếu các ngân hàng thương mại Nhà nước có tình hình tài chính lành mạnh, xếp hạng tín nhiệm cao. Đồng thời, quy định rõ trách nhiệm báo cáo công khai hoạt động đầu tư của bảo hiểm tiền gửi Việt Nam để bảo đảm tối đa an toàn tiền gửi của người dân.

Tham gia góp ý Dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thành Nam – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ kiến nghị cần làm rõ tiêu chí mức tăng phí; thời hạn áp dụng; yêu cầu công khai minh bạch cũng như trách nhiệm của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước trong hướng dẫn phương án vay đặc biệt, bao gồm ngưỡng điều kiện tài chính, giới hạn mức bảo hiểm, giới hạn thời gian áp dụng tăng phí và thời gian hoàn trả tối đa.

Theo đại biểu, về lâu dài cần áp dụng cơ chế quỹ bảo hiểm tiền gửi phân biệt thay cho cơ chế quỹ bảo hiểm tiền gửi VND như hiện nay. Trong đó, Luật cần đi đôi với việc thiết lập cơ chế kiểm soát chặt chẽ, minh bạch để khoản vay đặc biệt trở thành công cụ ổn định hệ thống, chứ không phải lối thoát tài chính dễ dãi, bảo đảm mục tiêu kép: bảo vệ người gửi tiền và duy trì kỷ luật thị trường.

Còn theo đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long, đây là đạo Luật đặc biệt quan trọng, liên quan trực tiếp quyền lợi của hàng chục triệu người gửi tiền và an toàn hệ thống tài chính - ngân hàng.

Trong đó, quan tâm đến việc nâng cao vai trò kiểm tra, giám sát của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, đại biểu cho biết, Dự thảo đã mở rộng nhiệm vụ kiểm tra, nhưng hiện bảo hiểm tiền gửi chỉ báo cáo Ngân hàng Nhà nước, chưa được kiến nghị trực tiếp với tổ chức tín dụng khi phát hiện nguy cơ mất an toàn. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, nhiều vi phạm tại quỹ tín dụng nhân dân được phát hiện sớm nhưng xử lý còn chậm vì thiếu cơ chế cảnh báo trực tiếp.

Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung quy định cho phép bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đưa ra cảnh báo, khuyến nghị trực tiếp với tổ chức tín dụng khi phát hiện rủi ro và đồng thời báo cáo Ngân hàng Nhà nước để có biện pháp giám sát phù hợp.

Cùng với đó, liên quan đến vai trò trong xử lý tổ chức tín dụng yếu kém, đại biểu cũng cho hay, Dự thảo giao bảo hiểm tiền gửi nhiệm vụ mới như đánh giá phương án cơ cấu lại, cho vay đặc biệt, mua trái phiếu dài hạn, cử nhân sự tại Quỹ tín dụng nhân dân yếu kém.

Tuy nhiên, với hơn 1.100 quỹ tín dụng nhân dân có quy mô nhỏ, bảo hiểm tiền gửi có đủ năng lực chủ trì tái cơ cấu nhưng dự thảo chưa giao thẩm quyền này. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, tổ chức bảo hiểm tiền gửi phù hợp nhất để xử lý các tổ chức quy mô nhỏ.

Vì vậy, đại biểu đề nghị giao bảo hiểm tiền gửi Việt Nam chủ trì xây dựng phương án tái cấu trúc, giải thể hoặc phá sản Quỹ tín dụng nhân dân yếu kém; Ngân hàng Nhà nước phê duyệt và giám sát thực hiện. Điều này giảm tải cho Ngân hàng Nhà nước và phù hợp chiến lược phát triển ngành ngân hàng.

Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét, thông qua ngay tại Kỳ họp này.