Để đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh mới, góp ý Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi), không ít ý kiến cho rằng, cần xem xét bổ sung các quy định đổi mới, mang tính kiến tạo.
Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) được xem là đạo luật gốc trong lĩnh vực quy hoạch, có phạm vi điều chỉnh rộng, độ phức tạp cao và tác động trực tiếp đến việc khai thác hiệu quả các nguồn lực, tiềm năng, cũng như bảo đảm phát triển bền vững. Vì vậy, để giúp giải phóng các điểm nghẽn và phát huy hiệu quả công cụ quy hoạch cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước, không ít ý kiến cho rằng, cần xem xét bổ sung các quy định đổi mới, mang tính kiến tạo.
Góp ý về điểm mới trong Dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa - Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hải Phòng cho rằng, quy định tại khoản 4 Điều 48 về trường hợp quyết định đầu tư khác với quy hoạch, hiện mới chỉ áp dụng cho dự án đầu tư công đặc biệt hoặc dự án khẩn cấp.
Theo đại biểu, cách tiếp cận này còn thu hẹp, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh nhu cầu về cơ sở giáo dục và y tế đang tăng cao.
Do đó, đại biểu đề xuất, mở rộng quy định để các dự án thuộc lĩnh vực y tế, giáo dục, không phân biệt đầu tư công hay tư, được phép quyết định chủ trương đầu tư khác với quy hoạch khi đáp ứng yêu cầu phát triển chung. Bởi, chủ trương của Đảng theo các Nghị quyết liên quan đã nhấn mạnh việc ưu tiên quỹ đất sạch, cho phép chuyển đổi linh hoạt mục đích sử dụng đất để phục vụ cho giáo dục, đào tạo và y tế.
“Nhiều dự án giáo dục, y tế đang vướng ở khâu điều chỉnh quy hoạch do thủ tục kéo dài, có trường hợp mất 3-4 năm, ảnh hưởng tiến độ đầu tư. Vì vậy, cho phép đi trước một bước trong quyết định đầu tư, sau đó điều chỉnh quy hoạch theo thủ tục rút gọn, sẽ góp phần tháo điểm nghẽn này”, đại biểu nhấn mạnh.
Đồng thời cho rằng, chính sách này sẽ khuyến khích khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ hơn vào các lĩnh vực mà Nhà nước đang phải gánh phần lớn trách nhiệm, qua đó huy động nguồn lực xã hội cho chăm sóc sức khỏe và giáo dục, giảm áp lực ngân sách.
Cùng với vấn đề đã nêu, cũng theo đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa, hiện các quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục, y tế được tổng hợp vào quy hoạch cấp tỉnh, trong khi quy hoạch chuyên ngành chỉ áp dụng cho cơ sở công lập. Do đó, yêu cầu nhà đầu tư tư nhân phải đồng thời căn cứ quy hoạch đất đai và quy hoạch ngành là không thực sự phù hợp.
Và từ thực tế này, đại biểu nhấn mạnh tính cần thiết của cơ chế linh hoạt trong quyết định đầu tư khi dự án đã chứng minh sự cần thiết.
Tham gia góp ý Dự thảo Luật, đại biểu Lê Thanh Hoàn - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa đánh giá, việc sửa đổi Luật Quy hoạch lần này cho thấy sự thay đổi lớn trong tư duy quản lý.
Đại biểu cho rằng, Luật Quy hoạch phải đóng vai trò là “luật khung”, quy định nguyên tắc chung về lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh các loại quy hoạch. Các luật chuyên ngành không nên quy định trùng lặp để tránh tạo thêm thủ tục và mâu thuẫn trong áp dụng pháp luật.
Theo đại biểu, trước đây khái niệm “quy hoạch” từng bị lạm dụng, nhiều nội dung lẽ ra chỉ cần thể hiện trong chương trình, đề án, chiến lược lại được đưa vào dạng quy hoạch, dẫn đến dàn trải và tốn kém nguồn lực. Luật năm 2017 đã bước đầu khắc phục bằng cách định nghĩa quy hoạch phải gắn với sắp xếp, phân bố không gian phát triển. Tuy nhiên, trong danh mục quy hoạch ngành hiện hành, nhiều loại vẫn chưa thể hiện rõ yếu tố không gian hoặc còn trùng lặp về nội dung.
“Nội dung giữa quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học, quy hoạch lâm nghiệp, quy hoạch khai thác nguồn lợi thủy sản, hay quy hoạch khai thác bền vững vùng bờ… có chỗ chồng chéo. Những lĩnh vực này đôi khi cùng do một cơ quan lập, nhưng lại được chia thành nhiều quy hoạch khác nhau, gây khó cho thực thi”, đại biểu nêu một số ví dụ.
Đồng thời đề nghị, Chính phủ chỉ đạo tiếp tục rà soát và thu gọn mạnh mẽ danh mục quy hoạch ngành, chỉ giữ lại những loại thực sự đáp ứng tiêu chí của quy hoạch theo Luật Quy hoạch. Những quy hoạch không phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, không liên quan đến phân bố không gian hoặc gây lãng phí nên được loại bỏ. Bảo đảm nguyên tắc: “một cơ quan thực hiện nhiều việc, một việc giao một cơ quan chủ trì và chịu trách nhiệm chính”, nhằm giảm trùng lặp và tăng tính chịu trách nhiệm trong quá trình thực hiện.
Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, sau tiếp thu, chỉnh lý, Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) sẽ được trình ra Quốc hội biểu quyết thông qua tại phiên họp ngày 10/12.
