Gửi bình luận
Dự thảo nghị định thay thế Nghị định 98/2018/NĐ-CP bổ sung cơ chế khuyến khích phát triển chuỗi giá trị xanh và vùng nguyên liệu đạt chuẩn phục vụ xuất khẩu.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang hoàn thiện dự thảo nghị định thay thế Nghị định 98/2018/NĐ-CP, bổ sung cơ chế khuyến khích phát triển chuỗi giá trị xanh và vùng nguyên liệu đạt chuẩn phục vụ xuất khẩu. Trọng tâm là gắn kết các chuỗi liên kết với các chương trình lớn như Đề án "1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long” và các mô hình nông nghiệp tuần hoàn, giảm phát thải.
Thứ trưởng Võ Văn Hưng nhấn mạnh: “Liên kết chuỗi giá trị là chìa khóa thể chế cho nền nông nghiệp hiện đại, thích ứng biến đổi khí hậu và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đây không chỉ là chỉ đạo, mà còn là định hướng chiến lược cho tương lai ngành nông nghiệp Việt Nam”.
Thứ trưởng khẳng định, ngày nay, chuỗi liên kết không chỉ là hợp đồng mua bán. Trong thời đại kinh tế số và cam kết Net Zero vào năm 2050, chuỗi giá trị nông nghiệp xanh, phát thải thấp, truy xuất nguồn gốc và thương mại carbon sẽ trở thành động lực kinh tế mới cho nông dân và doanh nghiệp Việt.
Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường gợi mở 4 định hướng chiến lược. Đó là, cải cách mạnh mẽ thủ tục và cơ chế hỗ trợ, tạo môi trường minh bạch, thuận lợi, lấy hiệu quả chuỗi giá trị làm trọng tâm. Bên cạnh đó, là phát triển chuỗi giá trị số và chuỗi giá trị xanh, thúc đẩy truy xuất nguồn gốc, quản trị số, giảm phát thải và tín chỉ carbon.
Thứ trưởng cũng kêu gọi việc tổ chức lại sản xuất gắn với vùng nguyên liệu đạt chuẩn, công khai, minh bạch, có hệ thống mã số vùng trồng và bản đồ số. Cuối cùng là, xây dựng hệ sinh thái tư vấn liên kết chuyên nghiệp, kết nối chặt chẽ giữa sản xuất - thị trường - hợp đồng - vận hành chuỗi.
Thứ trưởng Võ Văn Hưng coi đây là bước chuyển từ “hỗ trợ hành chính” sang “kiến tạo môi trường phát triển”, lấy văn hóa hợp tác làm nền tảng. “Liên kết chuỗi giá trị không chỉ là phương thức sản xuất, mà còn là niềm tin và bản lĩnh hội nhập của nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp Việt Nam”, ông nhấn mạnh.
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Lộc Trời, chia sẻ bốn vấn đề cần ưu tiên hoàn thiện khi sửa đổi Nghị định 98 gồm: Khung pháp lý, rà soát và làm rõ chính sách liên kết, ứng dụng khoa học - công nghệ và bảo đảm lợi ích thiết thực cho nông dân.
"Việc sửa đổi Nghị định 98 là cần thiết và kịp thời, giúp giải quyết những vướng mắc tồn tại sau hơn 6 năm triển khai", ông Thòn nhấn mạnh.
Theo đó, doanh nghiệp hiện cần hỗ trợ mạnh mẽ hơn, nông dân cần liên kết chặt chẽ, còn các chủ thể tham gia phải có cơ chế kết nối hiệu quả. Đây là cơ hội quan trọng để triển khai các dự án lớn như Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, đồng thời giải quyết các vấn đề đang đặt ra trong thực tiễn.
Tập đoàn Lộc Trời đề xuất phân cấp mạnh hơn cho chính quyền địa phương, cho phép giao quyền trực tiếp, đảm bảo thủ tục minh bạch và đúng thẩm quyền. Công tác thẩm định dự án trung bình có thể giao cho cấp cơ sở, tăng tính chủ động và nâng cao năng lực quản lý dự án. Kết hợp hệ thống khuyến nông, mô hình thí điểm sẽ triển khai đồng bộ và hiệu quả, hình thành hệ sinh thái nông nghiệp theo chuỗi ngành hàng.
Đặc biệt, Tập đoàn Lộc Trời đề xuất cơ chế “hậu kiểm, hậu hỗ trợ”, nghĩa là doanh nghiệp và hợp tác xã tham gia ngay từ đầu, Nhà nước hoàn trả phần kinh phí sau khi mô hình vận hành hiệu quả. Đồng thời, cơ chế bảo hiểm và trọng tài độc lập sẽ bảo vệ quyền lợi, trách nhiệm của các bên, đảm bảo pháp lý vững chắc.
Về khoa học – công nghệ, việc chuyển giao đến nông dân cần thực hiện sát nhất với sản xuất. Kết hợp cơ chế đầu tư công – tư, quỹ khuyến nông, tiến bộ kỹ thuật mới nhất sẽ được áp dụng thực tiễn, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.
Về tài chính, Tập đoàn Lộc Trời kiến nghị ngân hàng và tổ chức tín dụng tham gia trực tiếp vào hệ sinh thái. Điều này giúp nông dân, doanh nghiệp, hợp tác xã tiếp cận vốn dễ dàng, hình thành chuỗi liên kết bền vững. “Điểm then chốt là nhu cầu vốn lớn nhưng khả năng tiếp cận còn hạn chế. Mô hình thử nghiệm sẽ giúp xác định hiệu quả, từ đó hoàn thiện thể chế”, ông Thòn nhấn mạnh.
