Đã 20 năm trôi qua sau sự kiện vụ khủng bố 11/9, liệu những tài liệu mật xoay quanh sự kiện này có được giải mật?
Vào ngày 3-9, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ra lệnh cho Bộ Tư pháp xem xét và giải mật các tài liệu từ cuộc điều tra của Cục Điều tra Liên bang (FBI) về các cuộc tấn công khủng bố vào ngày 11/9/2001.
Ông Biden cho biết: "Khi tôi tranh cử tổng thống, tôi đã cam kết đảm bảo sự minh bạch liên quan đến việc giải mật các tài liệu về vụ khủng bố ngày 11/9/2001 ở Mỹ". Theo hãng tin Reuters, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick B. Garland được yêu cầu công khai các tài liệu nói trên trong 6 tháng tới.
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff cho biết, việc xem xét sẽ được một hội đồng giám sát, nhằm đảm bảo mức độ minh bạch tối đa trong quá trình đánh giá. Tổng thống Biden cũng cam kết tiến trình giải mật sẽ được tiến hành theo cách tôn trọng gia đình các nạn nhân thiệt mạng nhằm an ủi các gia đình sau nhiều năm muốn biết thêm thông tin về sự kiện 20 năm trước.
Trước đó, gia đình của các nạn nhân trong vụ tấn công 20 năm trước đã yêu cầu một cơ quan giám sát của chính phủ Mỹ điều tra cáo buộc FBI đã nói dối hoặc phá hủy bằng chứng liên kết giữa Saudi Arabia với những kẻ không tặc.
Các gia đình tin rằng những tài liệu chưa được công bố có thể tiết lộ thêm về một bí ẩn quan trọng, rằng ai đã giúp 19 tên không tặc xâm nhập vào bên trong Hoa Kỳ? Liệu các quan chức Saudi Arabia có vai trò gì trong cuộc tấn công này hay không?
Theo các chuyên gia nhận định, tài liệu giải mật có thể gieo rắc nghi ngờ lên giới cấp cao của Saudi Arabia, nhất là khi phần lớn những kẻ cướp máy bay trong vụ 11/9 là công dân Saudi Arabia. Nếu tài liệu giải mật sắp tới có bất kỳ thông tin gì, điều này chắc chắn làm xói mòn quan hệ giữa Tổng thống Biden và Thái tử Mohammed bin Salman.
Tiến sĩ Mehran Kamrava, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khu vực và Quốc tế, nhận định, có rất nhiều những đồn đoán xung quanh vụ khủng bố 11/9. “Chúng ta đang thấy chính quyền của ông Biden có vẻ ngần ngại hơn trong bảo vệ đồng minh Saudi Arabia trước vụ giải mật có thể tiết lộ những thông tin về sự dính líu của Saudi Arabia cũng như vụ bưng bít sau đó của cả chính quyền Saudi Arabia và chính quyền Tổng thống Bush”, ông nhận định.
Đồng quan điểm, chuyên gia Peter Kuznick, Giáo sư lịch sử tại Đại học Mỹ ở Washington DC cho rằng tình trạng thiếu minh bạch đôi khi chỉ là để tránh sự khó xử và đôi khi vì tính toán địa chính trị: “Dưới thời Tổng thống George Bush, Mỹ phụ thuộc vào hydrocarbon Trung Đông và cố không chọc giận các đồng minh”.
Một giả thuyết khác cũng được nêu ra là nội dung tài liệu mật có thể hé lộ sự hợp tác giữa Mỹ và những phần tử khủng bố. Trên thực tế, nhiều nhà quan sát đã tập trung vào một vấn đề, làm thế nào những kẻ không tặc không thể nói tiếng Anh và chưa bao giờ đặt chân đến phương Tây lại có được tài khoản ngân hàng, căn hộ, bằng lái xe và đến Mỹ dễ dàng mà không cần trợ giúp?
Tuy nhiên, theo một cuộc điều tra của chính phủ Mỹ về các vụ tấn công năm 2004 cũng nêu rõ, "không có bằng chứng đáng tin cậy nào cho thấy bất kỳ người nào ở Hoa Kỳ đã cung cấp các khoản hỗ trợ tài chính cho những kẻ không tặc".
Họ cũng không tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy có sự tham gia của chính phủ nước ngoài hoặc các quan chức thuộc chính phủ các nước khác hỗ trợ tài chính cho những kẻ gây ra vụ khủng bố 11/9.
Đại sứ quán Saudi Arabia tại Mỹ cho biết họ hoan nghênh việc công bố các tài liệu điều tra của FBI và cho biết, không có bằng chứng nào cho thấy chính phủ Saudi Arabia hoặc các quan chức của họ đã biết trước về vụ tấn công khủng bố hoặc có liên quan đến việc lập kế hoạch hoặc thực hiện vụ tấn công theo bất kỳ cách nào.
Hiện chưa rõ liệu các tài liệu về vụ khủng bố 11/9 khi được giải mật có gây chấn động dư luận hay không, nhưng giới quan sát nhận định, đây chắc chắn là điều được mong chờ nhất hiện nay, đặc biệt là với những các gia đình có nạn nhân thiệt mạng trong ngày 11/9/. Đã đến lúc chính quyền Mỹ cho họ một câu trả lời thỏa đáng.
Có thể bạn quan tâm
[Infographics] Nhìn lại thảm kịch 11/9 cách đây tròn 20 năm
09:50, 11/09/2021
Vụ khủng bố 11/9 đã làm thay đổi nước Mỹ như thế nào sau 20 năm?
07:28, 11/09/2021
Cuộc chiến chống khủng bố: Ký ức buồn 18 năm sau ngày 11/9
14:02, 11/09/2019
Mỹ thắng hay thua sau 20 năm chống khủng bố?
08:01, 11/09/2021
Khủng bố ở Afghanistan: Ai ngáng đường Mỹ?
08:51, 27/08/2021