Tầm nhìn “xanh – số – tuần hoàn” khu công nghiệp

Ông Phạm Hồng Điệp, Chủ tịch HĐQT Shinec:

Tôi luôn tin rằng, ba trụ cột – kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn – sẽ quyết định khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững của Việt Nam. Khi còn những ngày đầu khởi nghiệp, tôi đã hình dung một khu công nghiệp không chỉ gạch ngói thép, mà còn là bức tranh sống động của cây xanh, bể nước tuần hoàn và hệ thống số hóa điều khiển mọi hoạt động. Đó chính là nguồn cảm hứng để Shinec đặt tầm nhìn “Xanh – Số – Tuần hoàn” cho Nam Cầu Kiền.

Với chúng tôi, chuyển đổi số không chỉ là xây dựng hệ thống máy móc kết nối Internet vạn vật. Số hóa phải thấm vào từng nếp nghĩ, từ ban quản lý đến công nhân vận hành. Khi ra mắt nền tảng Shinec Digital Green Economy, chúng tôi mong muốn minh bạch hóa mọi chỉ số môi trường: lượng CO₂ phát thải, tiêu thụ năng lượng, mức xả thải vào nguồn nước. Mỗi con số được cập nhật liên tục, và ngay trên di động, lãnh đạo có thể kịp thời điều chỉnh phương án vận hành. Nhờ đó, công tác giám sát trở nên chủ động, không chờ đợi kiểm toán cuối năm mới thấy kết quả.

Nhưng công nghệ số chỉ là chất xúc tác. Trái tim của một khu công nghiệp bền vững chính là môi trường tự nhiên và con người chung sống hài hòa. Từ năm 2008, khi khái niệm kinh tế tuần hoàn còn rất mới mẻ với Việt Nam, Shinec đã quyết định biến Nam Cầu Kiền thành KCN sinh thái tiên phong. Hơn một triệu cây xanh đã được trồng. Tỷ lệ phủ xanh đạt 33 % diện tích, vượt quy định 8 %. Chúng tôi không ngừng cải tạo 17 tiểu hệ sinh thái, phục hồi 1.200 loài sinh vật. Chúng tôi tin rằng, kinh tế đi đôi với bảo tồn mới thực sự bền vững.

Trong ba chuỗi tuần hoàn thép, nhựa và điện – điện tử, chất thải không còn là gánh nặng. Xỉ thép được mua lại với giá 5 triệu đồng/tấn, trở thành nguyên liệu cho doanh nghiệp khác. Nước thải qua xử lý 2.000 m³/ngày đêm, 25 % tái sử dụng cho việc tưới cây và vệ sinh đường sá nội bộ. Chỉ riêng khoản này, mỗi năm chúng tôi tiết kiệm gần 600 triệu đồng. Điều quan trọng hơn cả là thông điệp: không có phế thải, chỉ có tài nguyên bị định giá sai.

Tôi chia sẻ với đội ngũ rằng, để vươn ra thị trường toàn cầu, các khu công nghiệp Việt Nam bắt buộc phải tuân thủ tiêu chuẩn ESG cao nhất. Chúng tôi đã chủ động hợp tác với PwC, công bố báo cáo ESG vào tháng 4/2024. Kết quả đó giúp Nam Cầu Kiền lọt vào danh sách 37 khu công nghiệp sinh thái toàn cầu của UNIDO. Danh hiệu này không chỉ là niềm tự hào, mà còn là “tấm giấy thông hành” thu hút nhà đầu tư châu Âu, Hàn Quốc – những thị trường coi trọng yếu tố bền vững.

Nhìn về bức tranh lớn hơn, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích phát triển kinh tế tuần hoàn và khu công nghiệp sinh thái. Tuy nhiên, giấy tờ chỉ dừng ở ý tưởng nếu thiếu mô hình thực tiễn. Shinec tự hào đã trở thành minh chứng sống: khi chính sách gặp “mẫu hình” thực tế, doanh nghiệp khác sẽ tin tưởng để nhân rộng. Chúng tôi đang chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm cho hàng loạt đối tác trong nước.

Hướng tới tương lai, mục tiêu của chúng tôi là giảm 40.000 tấn CO₂ phát thải mỗi năm khi hệ thống điện mặt trời toàn khu được hoàn thiện. Trong vai trò tư vấn, chúng tôi đã ký bản thỏa thuận hợp tác tại Vladimir (Nga) đầu năm 2025 – bước đi đầu tiên để xuất khẩu mô hình “Xanh – Số – Tuần hoàn” ra thế giới. Dự án quốc tế không chỉ khẳng định năng lực mà còn mang giá trị bền vững của Việt Nam đến với cộng đồng toàn cầu.

Cuối cùng, tôi tin rằng sức mạnh chuyển đổi nằm ở quyết tâm và tầm nhìn dài hạn. Khi kinh tế số giúp chúng ta minh bạch, kinh tế tuần hoàn biến chất thải thành giá trị và kinh tế xanh bảo vệ môi trường sống, Việt Nam sẽ viết tiếp câu chuyện thịnh vượng bền vững.