Gửi bình luận
Từng là biểu tượng của cách mạng xe điện và công nghệ xanh, Tesla đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng kể từ khi CEO Elon Musk dấn sâu vào chính trị.
Tesla, hãng xe lớn nhất thế giới, phần lớn có được vị thế ngày hôm nay nhờ CEO Elon Musk. Sau 20 năm, ông đã biến một startup vô danh thành công ty có vốn hóa hơn 840 tỷ USD và tiên phong trong nhiều sáng kiến và công nghệ.
Tuy nhiên, điều trái ngược là khi Elon Musk ngày càng nổi bật trong vai trò trợ tá của Tổng thống Donald Trump, Tesla đang hứng chịu hậu quả. Các cuộc thăm dò gần đây do Bloomberg thực hiện cho thấy sức hấp dẫn của thương hiệu này đang suy giảm, và dữ liệu doanh số cho thấy điều đó đang ảnh hưởng đến tình hình tài chính của công ty.
Vào năm 2022, công ty tư vấn ô tô Strategic Vision báo cáo 22% người mua xe được khảo sát nói rằng họ “chắc chắn sẽ cân nhắc” mua Tesla cho lần mua xe tiếp theo. Con số đó đưa Tesla ngang hàng với các thương hiệu xe sang khác như Mercedes-Benz và BMW, theo Alexander Edwards, Chủ tịch của công ty. Nhưng vào năm 2024, con số đó đã giảm xuống còn 7% và vẫn đang duy trì ở mức đó. Theo Edwards, đây là một sự sụt giảm mạnh hiếm thấy trong ngành ô tô.
Theo ông này, sức hấp dẫn của Tesla đối với những người quan tâm đến môi trường đang mâu thuẫn với quan điểm chính trị thiên hữu của Elon Musk. Khoảng 63% số người được khảo sát vào tháng 12 cho biết họ sẽ không cân nhắc mua Tesla, tăng khoảng 10 điểm phần trăm so với năm 2023.
Trong những tuần gần đây, nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra tại các showroom Tesla ở Mỹ và châu Âu. Một số cửa hàng Tesla và trạm sạc Supercharger đã bị phá hoại, bao gồm cả việc bị vẽ bậy bằng biểu tượng phát xít. Mọi chuyện xảy ra sau khi Elon Musk kêu gọi sa thải hàng loạt công chức Mỹ, ủng hộ một đảng cực hữu ở Đức, hay gây phẫn nộ với cử chỉ tay nhạy cảm trong một sự kiện công cộng.
Doanh số và lợi nhuận của công ty cũng đang chịu áp lực do danh mục sản phẩm cũ kỹ và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các nhà sản xuất ô tô khác. Các vấn đề về chất lượng và giá trị bán lại giảm mạnh cũng ảnh hưởng đến nhận thức thương hiệu của Tesla, đặc biệt là khi các đối thủ đã bắt kịp về công nghệ xe điện và phạm vi pin.
Năm ngoái, số lượng xe Tesla được giao trên toàn cầu giảm 1%, lần đầu tiên sụt giảm trong hơn một thập kỷ, mặc dù doanh số xe điện trên toàn ngành tăng 25%. Tại Mỹ, doanh số Tesla giảm 7% vào năm ngoái và giảm 2% trong hai tháng đầu năm nay, theo ước tính của công ty nghiên cứu Wards Intelligence.
Những con số đáng lo ngại cũng xuất hiện trên các thị trường nước ngoài. Vào tháng 2, số lượng đăng ký xe mới của Tesla giảm 76,3% ở Đức và 26% ở Pháp, theo dữ liệu từ chính phủ và các hiệp hội ngành công nghiệp. Tesla Trung Quốc, nơi xuất khẩu xe sang các quốc gia khác, đã giao 30.688 xe mới trong tháng 2, giảm 49% so với cùng kỳ năm ngoái, một phần do sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các nhà sản xuất xe điện trong nước.
Các nhà phân tích cho rằng sự sụt giảm này phần nào do các yếu tố thị trường, bao gồm việc khách hàng chờ đợi phiên bản nâng cấp của Tesla Model Y dự kiến ra mắt trong tháng này. Tuy nhiên, họ cũng cho rằng hình ảnh chính trị của Elon Musk là một yếu tố, đặc biệt là ở Đức.
“Khi bạn tham gia vào chính trị, luôn có rủi ro,” Felipe Munoz, nhà phân tích của công ty nghiên cứu thị trường ô tô JATO Dynamics, nhận định.
Sau chiến thắng của ông Donald Trump, giá trị cổ phiếu Tesla tăng vọt do các nhà đầu tư kỳ vọng mối quan hệ thân cận của Elon Musk với Donald Trump sẽ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp. Các nhà đầu tư cũng kỳ vọng vào kế hoạch trí tuệ nhân tạo và robot tại Tesla, như sản xuất chiếc xe tự lái hoàn toàn đầu tiên vào năm 2026.
Tuy nhiên, trong năm 2025, giá cổ phiếu của Tesla đã giảm 35%, xóa sạch phần lớn mức tăng sau bầu cử. Dù vậy, Tesla vẫn được định giá khoảng 847 tỷ USD, theo FactSet, cao hơn bất kỳ công ty ô tô nào khác.
Dữ liệu doanh số và khảo sát cho thấy yếu tố chính trị đang tác động đến nhu cầu. Đảng viên Cộng hòa hiện có xu hướng mua Tesla cao hơn so với Đảng viên Dân chủ—một sự đảo ngược hoàn toàn so với phần lớn lịch sử công ty, theo dữ liệu khảo sát từ công ty nghiên cứu Morning Consult.
Từng thu hút những khách hàng quan tâm đến môi trường và công nghệ, theo thời gian CEO của Tesla đang thể hiện quan điểm trái ngược với biến đổi khí hậu. Không chỉ ủng hộ Tổng thống Trump – một người phản đối các hoạt động chống biến đổi khí hậu gay gắt, Elon Musk gần đây đăng trên X rằng những người "kích động nỗi sợ hãi" đã phóng đại tốc độ biến đổi khí hậu.
Vào tháng 12/2024, ông bày tỏ sự ủng hộ đảng cực hữu AfD của Đức, vốn phản đối nhà máy Tesla ở Berlin và phủ nhận biến đổi khí hậu do con người gây ra. Ông cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với Reform UK, một đảng muốn loại bỏ các chính sách chống biến đổi khí hậu.
Thomas Temme, một kỹ sư phần mềm cao cấp tại Tesla ở Đức, nói với Bloomberg rằng Musk “giờ đây ủng hộ những nhân vật chính trị không chỉ không quan tâm đến sứ mệnh của Tesla, mà còn phủ nhận biến đổi khí hậu và có lịch sử chống lại mọi thứ mà Tesla đại diện.”
Anil Patel, một kỹ sư làm việc tại Tesla hơn bốn năm, đã rời đi vào tháng 12/2024, nói với đồng nghiệp trong một email rằng: “Tôi muốn tận dụng cơ hội này để nói rằng lãnh đạo của Elon và các hành động chính trị của ông ấy là lý do lớn nhất khiến tôi rời Tesla. Tôi không thể tiếp tục bám víu vào tuyên bố sứ mệnh về khí hậu khi tôi lo sợ về những tổn hại có thể đến với con người và môi trường trong tương lai của đất nước này.”
