Thách thức với Ukraine khi phản công Nga

>> Chiến sự Nga - Ukraine: Thêm bài toán khó với phương Tây

Tổng thống Ukraine Zelensky đã xác nhận rằng hoạt động phản công đang diễn ra tại Ukraine, nhưng từ chối công bố thông tin chi tiết. "Các hoạt động phản công và phòng thủ đang được tiến hành ở Ukraine, nhưng tôi sẽ không tiết lộ chúng đang ở giai đoạn nào", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói trong cuộc họp báo với Thủ tướng Canada Justin Trudeau tại Kiev hôm nay.

Để tiến hành cuộc phản công, Kiev cũng đã triển khai các binh sĩ từ Lữ đoàn cơ giới 47, một trong chín đơn vị đặc biệt được thành lập vào tháng 10 để tái chiếm vùng đất bị chiếm đóng và được trang bị súng trường M16 thay vì Kalashnikov mà hầu hết binh lính Ukraine sử dụng, cũng như triển khai xe tăng Leopard 2 của Đức và xe chiến đấu bộ binh Bradley của Mỹ. Tổng cộng, Ukraine đã nhận được hàng trăm xe tăng, xe bọc thép và máy móc của phương Tây để phá các bãi mìn.

Hiện nay, giới quan sát vẫn đang thảo luận về việc liệu yếu tố nào để Mỹ, Châu Âu và Ukraine đánh giá cuộc phản công lần này đã “thành công”.

Tổng thống Zelensky chưa đưa ra bất kỳ mục tiêu công khai nào, ngoài yêu cầu thường tuyên bố rằng quân đội Nga phải rút toàn bộ lực lượng khỏi Ukraine. Nhưng trên thực tế các quan chức Mỹ và châu Âu thừa nhận rằng việc đẩy toàn bộ lực lượng Nga ra khỏi lãnh thổ Ukraine bị chiếm đóng là rất khó xảy ra.

Một số chuyên gia nhận định, cuộc phản công của Ukraine sẽ được cho là thành công nếu đảm bảo hai yếu tố rằng, quân đội Ukraine chiếm lại và giữ vững những vùng lãnh thổ quan trọng do Nga chiếm đóng trước đây, và Kiev có thể giáng cho quân đội Nga một đòn suy yếu và buộc Điện Kremlin phải đặt câu hỏi về các mục đích của mình tại Ukraine.

Một số thành công trên chiến trường, cho dù bằng cách tiêu diệt quân đội Nga, tuyên bố chủ quyền một số lãnh thổ hoặc cả hai, cũng sẽ giúp Kiev nhận được thêm viện trợ quân sự bổ sung từ châu Âu và Hoa Kỳ. Nó cũng sẽ xây dựng niềm tin ở các nước đồng minh khác của Mỹ rằng, chiến lược tái cấu trúc các lực lượng của Ukraine thành một quân đội NATO hiện đại đang có hiệu quả. Và quan trọng nhất, một kết quả như vậy sẽ tạo thêm sự ủng hộ ở châu Âu đối với việc đảm bảo an ninh lâu dài cho Kiev và củng cố vị thế của Ukraine trên bàn đàm phán.

>> Ukraine khởi động phản công, Nga chống đỡ kiểu gì?

Nhưng cho đến nay, dù quân đội Ukraine, với các hoạt động quân sự sáng tạo và vũ khí tiên tiến của phương Tây đang gặp khó khăn trong việc đánh bật quân Nga khỏi các vị trí phòng thủ cố thủ của họ trong vài tháng qua, với các chiến tuyến hầu như không di chuyển.

Các cơ quan tình báo Mỹ đã đánh giá rằng, các kịch bản có khả năng xảy ra nhất là quân đội Ukraine sẽ đạt được những chiến thắng nhỏ trong giai đoạn mở đầu của cuộc giao tranh, chẳng hạn như chiếm lại một số khu vực của Donbass hoặc đẩy Nga ra khỏi các khu vực nông nghiệp và khai thác mỏ ở Đông Nam Ukraine. Đồng thời cắt đứt, hoặc ít nhất là siết chặt cây cầu trên đất liền: vùng lãnh thổ rộng lớn mà Nga chiếm giữ giữa biên giới nước này và bán đảo Crimea, nơi đã trở thành tuyến đường tiếp tế chính của quân đội Nga

Đăc biệt, việc chiếm được nhà máy hạt nhân ở Zaporizhzhia sẽ là một chiến thắng mang tính biểu tượng và chiến lược, đưa một trong những nhà máy hạt nhân lớn nhất thế giới và một nguồn điện quan trọng nằm lại dưới sự kiểm soát của Ukraine. 

Ông Scott Boston, nhà phân tích quốc phòng tại RAND Corp, tổ chức nghiên cứu toàn cầu tại California, Mỹ, bình luận Ukraine cần thực hiện các cuộc tấn công mạnh mẽ hơn nữa để tiếp tục làm xói mòn tinh thần của quân đội Nga. Ngay bây giờ, quân đội Nga đang phải đối mặt với tình trạng thiếu vũ khí và nhân sự nghiêm trọng. Moscow buộc phải đưa những chiếc xe tăng cũ hàng chục năm ra khỏi kho để sử dụng trong chiến đấu và phải dựa vào những người nhập ngũ hầu như không được huấn luyện.

Mặt khác, trong trường hợp các tuyến chiến đấu không thay đổi đáng kể hoặc Ukraine không thể chiếm lại một thành phố quan trọng, một số quan chức Mỹ và châu Âu có thể sẽ đặt ra nghi ngờ về cuộc chiến, đặc biệt nếu Ukraine mất quá nhiều quân và nhiều thiết bị bị phá hủy.

Theo Tướng Ben Hodges, cựu chỉ huy của lực lượng Mỹ đóng tại châu Âu, Hoa Kỳ, các đồng minh NATO và Ukraine đã huấn luyện khoảng 30.000 binh sĩ về các cuộc diễn tập vũ trang kết hợp - một phong cách tác chiến phức tạp liên quan đến việc phối hợp liên tục giữa xe tăng, pháo binh, máy bay chiến đấu và lực lượng bộ binh - với mục đích rõ ràng là dẫn đầu cuộc phản công.

Nếu quân đội Ukraine không đạt được lợi ích đáng kể khi vận dụng kinh nghiệm từ các cuộc huấn luyện này, điều đó có thể gây nghi ngờ cho chiến lược dài hạn của Mỹ nhằm củng cố Ukraine bằng cách cung cấp cho họ vũ khí tinh vi hơn và huấn luyện phức tạp hơn.

Cả Ukraine và các đồng minh phương Tây đã đầu tư vào cuộc phản công bởi vì, bất kể kết quả chính xác là gì, nó sẽ tạo tiền đề cho giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến. Điều quan trọng là nếu cuộc phản công khiến Nga suy yếu, nước này có thể buộc phải tham gia vào một cuộc đối thoại có ý nghĩa với một Ukraine có vị thế mạnh hơn.