Thái Bình trung tâm công nghiệp ô tô lớn của Việt Nam?

Trung tâm công nghiệp ô tô lớn

Dự án Nhà máy sản xuất ô tô thương hiệu OMODA & JAECOO (liên doanh giữa Tập đoàn Geleximco của Việt Nam và Tập đoàn Chery của Trung Quốc tại tỉnh Thái Bình, dự kiến sẽ khởi công vào quý 2/2025.

Nhà máy được xây dựng tại khu công nghiệp Hưng Phú, tỉnh Thái Bình với tổng vốn đầu tư hơn 800 triệu USD, công suất dự kiến 200.000 xe/năm, được chia thành ba giai đoạn. Trong đó, giai đoạn đầu dự kiến khởi công vào quý II/2025 và hoàn thành vào quý I/2026 với công suất 50.000 xe/năm.

OMODA & JAECOO cũng cam kết sẽ thúc đẩy chuyển giao công nghệ và phát triển chuỗi cung ứng nội địa. Bên cạnh đó là xây dựng một trung tâm nghiên cứu và chế tạo, nhằm thúc đẩy năng lực sản xuất và đổi mới công nghệ. Các sản phẩm xuất xưởng tại đây không chỉ phục vụ tiêu dùng nội địa mà còn hướng tới xuất khẩu.

Tập đoàn Geely Auto Group, một trong những nhà sản xuất ô tô lớn của Trung Quốc, đã công bố kế hoạch gia nhập thị trường Việt Nam, thông qua hợp tác với Công ty cổ phần Tasco của Việt Nam.

Theo thỏa thuận, hai bên thành lập liên doanh lắp ráp và phân phối xe ô tô tại Việt Nam, với nhà máy đặt tại khu kinh tế Tiền Hải, tỉnh Thái Bình, công suất thiết kế 75.000 xe/năm trong giai đoạn đầu. Tổng vốn đầu tư của dự án khoảng 168 triệu USD; trong đó Tasco góp 64% và Geely góp 36%. Nhà máy dự kiến sẽ khởi công vào tháng 6/2025 và bàn giao những chiếc xe đầu tiên tới khách hàng vào đầu năm 2026.

Tasco và Geely cho biết, sẽ hợp tác và kêu gọi các nhà đầu tư khác đầu tư vào đây, để hoàn thiện chuỗi cung ứng linh kiện, phụ tùng. Bên cạnh đó, sẽ đầu tư xây dựng trung tâm nghiên cứu phát triển ô tô cho khu vực Đông Nam Á, thành lập trường Đại học đào tạo kỹ thuật ô tô, đầu tư sản xuất điện thoại thông minh phục vụ chuyên biệt cho việc kết nối ô tô với con người.

Thái Bình có hệ thống cảng biển thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu. Cùng với đó hệ thống đường bộ, đường thủy đã phát triển, kết nối với khu vực Đồng bằng Bắc bộ và cả nước. Đây là khu vực đông dân cư, có nguồn nhân lực dồi dào, thuận lợi cho việc phát triển các ngành công nghiệp, trong đó có ngành ô tô.

Các nhà đầu tư cũng cam kết, không chỉ lắp ráp xe từ linh kiện nhập khẩu mà còn phát triển chuỗi cung ứng tại chỗ và thành lập trung tâm nghiên cứu đào tạo ngành ô tô. Điều này hứa hẹn sẽ đưa Thái Bình trở thành trung tâm công nghiệp ô tô lớn của cả nước trong tương lai.

Doanh nghiệp Việt có cơ hội?

Cơ hội đã mở ra, tuy nhiên cần phải có chính sách khuyến khích, hỗ trợ đủ mạnh để các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng, vươn lên làm chủ công nghệ và đóng góp vào quá trình phát triển.

Đến nay, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam vẫn phụ thuộc lớn vào doanh nghiệp nước ngoài. Tỷ lệ các doanh nghiệp thuần Việt tham gia vào chuỗi cung ứng rất nhỏ và chủ yếu cung cấp những sản phẩm giản đơn, giá trị gia tăng thấp.

Tại Việt Nam hiện có hơn chục liên doanh sản xuất, lắp ráp ô tô với những tên tuổi lớn hàng đầu thế giới. Nhưng hầu hết các hãng xe đầu tư vào Việt Nam lại kéo doanh nghiệp cung ứng linh kiện của họ từ nước ngoài vào. Những doanh nghiệp này vào Việt Nam cũng được hưởng ưu đãi lớn. Trong khi doanh nghiệp Việt Nam có quy mô và tiềm lực nhỏ bé, lại không được hưởng ưu đãi như doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, nên không cơ hội phát triển, tham gia vào chuỗi cung ứng.

Ông Phan Đăng Tuất, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho biết, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài vào Việt Nam có tiềm lực mạnh, đã làm chủ công nghệ, đã nằm trong chuỗi cung ứng cho các tập đoàn ô tô lớn thế giới, lại nhận được ưu đãi lớn của Nhà nước nên rất mạnh. Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt Nam có năng lực yếu, không làm chủ được công nghệ sản xuất, lại không nhận được những hỗ trợ, ưu đãi đủ mạnh từ nhà nước, nên không thể cạnh tranh được, rất khó chen chân vào chuỗi cung ứng ngành ô tô ngay tại “sân nhà”.

Để trở thành trung tâm công nghiệp ô tô lớn, trong đó các doanh nghiệp Việt Nam nắm giữ vai trò nòng cốt tại Thái Bình, cần có những chính sách huy động sự tham gia của mọi thành phần kinh tế; thúc đẩy liên kết, hợp tác và chú trọng nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp trong nước.