Thêm một "gã công nghệ" châu Âu "quay lưng" với Trung Quốc

Trung tâm Vi điện tử Đa liên kết (IMEC) có trụ sở tại Bỉ, từ lâu đã trở thành một thực thể quan trọng trong ngành bán dẫn của EU nhờ khả năng nghiên cứu và phát triển sâu rộng về công nghệ điện tử nano và kỹ thuật số.

>> Hàn Quốc và bài học phát triển ngành bán dẫn

Kể từ khi thành lập vào năm 1984, IMEC đã xây dựng hình ảnh của mình như một nền tảng trung lập - nơi các nhà nghiên cứu, nhà sản xuất chip và các công ty khác từ khắp nơi trên thế giới có thể cùng nhau thúc đẩy tiến bộ trên thế hệ chip tiếp theo.

Dù ít được biết đến hơn, vai trò của IMEC là không thể phủ nhận, có mặt gần như mọi tiến bộ công nghệ của châu Âu, từ năng lượng bền vững, AI, thành phố thông minh, công nghệ siêu phổ hay các công nghệ y tế tiên tiến như chip thần kinh, thiết bị sức khỏe. Tính đến năm 2023, doanh thu hàng năm của IMEC vào khoảng 573 triệu USD.

Trung Quốc bị IMEC "quay lưng"

Trong một cuộc phỏng vấn đầu năm, Giám đốc điều hành Luc Van den Hove đã goi IMEC là “Thụy Sĩ của chất bán dẫn”, ví đây như sân chơi của những cái tên lớn trong ngành. Nhưng sân chơi đó dường như đang đóng cửa với Trung Quốc.

Thời gian qua, trung tâm này đã "giảm mạnh" các mối quan hệ đối tác với Trung Quốc, theo Bộ Kinh tế Khoa học và Đổi mới Bỉ. Theo đó, trung tâm nghiên cứu này sẽ tiếp tục loại bỏ dần các nghĩa vụ hiện tại để hướng tới tự chủ hơn trong các công nghệ hoàn thiện.

Trước đây, nguồn cung đa dạng, giá rẻ và chất lượng của Trung Quốc đã thu hút IMEC tiến tới một số hợp tác cấp cao với các công ty bán dẫn Trung Quốc, như SMIC và Huawei. Hai công ty con của IMEC, gồm M4S và Caliopa, sau đó thậm chí còn được tích hợp vào Huawei vào các năm 2011 và 2013.

Dù tuyên bố công ty có “chính sách tự nguyện, mạnh mẽ liên quan đến hợp tác với các công ty và trường đại học Trung Quốc”, các quyết sách của IMEC dường như chịu nhiều áp lực từ chính sách chung của Mỹ và EU.

"Chính sách của chúng tôi đã được hoàn thiện hơn nữa để phản ứng với những diễn biến địa chính trị toàn cầu", IMEC nói với tờ Politico.

Khu vực Flanders – vùng nói tiếng Hà Lan của Bỉ - là nhà tài trợ lớn của IMEC (cấp cho trung tâm này số tiền 134 triệu euro vào năm 2022). Không khó hiểu khi đây là bên có tiếng nói quyết định đến các chính sách của IMEC.

Ông Jo Brouns, Bộ trưởng Kinh tế, Đổi mới, Việc làm, Kinh tế xã hội và Nông nghiệp Bỉ, nói vào tháng 11 rằng IMEC phải “tập trung chủ yếu vào các quốc gia có cùng quan điểm”, hàm ý tới Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan.

Ngắt các điểm nút công nghệ của Trung Quốc

Động thái này của IMEC được xem là ví dụ mới nhất về sự e dè của ngành công nghiệp chip phương Tây đối với từ khóa “Trung Quốc”. Năm ngoái, Mỹ đã gây áp lực buộc Hà Lan áp đặt hạn chế xuất khẩu đối với nhà cung cấp thiết bị chip ASML của Hà Lan sang Trung Quốc.

>> Cần tăng tốc “cuộc đua” bán dẫn

ASML là một trong số ít nhà cung cấp máy in vi mạch tiên tiến trên toàn cầu và Mỹ coi công ty này là điểm nghẽn hoàn hảo để cắt đứt khả năng tiếp cận của Trung Quốc với vi mạch tiên tiến.

IMEC và công ty Hà Lan là đối tác lâu năm. Tháng 6 năm ngoái, họ đã ký thỏa thuận hợp tác trên một dây chuyền thí điểm với công nghệ tiên tiến tại Leuven, trụ sở chính của IMEC.

Cho đến nay, các quan chức Bỉ vẫn tương đối im lặng về vị trí của IMEC trong “cuộc chiến” địa chính trị - bất chấp mối quan hệ chặt chẽ của nước này với ASML. Các chuyên gia cho rằng, sự hợp tác với Trung Quốc có thể sẽ chưa bị “cắt đứt” ngay, nhưng đó chỉ là câu chuyện một sớm một chiều.

IMEC và công ty trong ngành khác được cho là đang tìm cách thu hút một số tiền nghiên cứu lớn mà cả EU và Mỹ đang có kế hoạch phân bổ - một phần trong kế hoạch trị giá hàng tỷ USD nhằm tái sắp xếp lại một số thị trường sản xuất vi mạch.

Dự kiến, cả EU và Mỹ sẽ kèm theo một số điều kiện nhất định đối với nguồn tài trợ của họ. Và chắc chắn mối quan hệ với Trung Quốc sẽ là một điều kiện xem xét cho các khoản tiền hỗ trợ hấp dẫn này.