Thêm nhiều cách thức mới đối phó với biến chủng Omicron

>> Biến chủng Omicron có thật sự đáng sợ?

Mới đây, các nhà khoa học Trung Quốc đã công bố phát hiện một loại kháng thể đơn dòng có thê 35B5 đã cho thấy khả năng vô hiệu hóa chủng gốc của virus SARS-CoV-2 (loại được phát hiện đầu tiên ngoài tự nhiên, không có đột biến) cũng như các biến thể cần quan tâm (VOC). Trong đó, các thử nghiệm trên cơ thể sống được thực hiện ở những con chuột nhân bản.

Các nhà khoa học lưu ý, kháng thể trên cũng phát huy hiệu quả trong việc chống lại biến thể Delta sở hữu lượng đột biến cao, thậm chí, vị trí kháng nguyên được kháng thể 35B5 nhắm tới cũng tồn tại trong biến thể Omicron. Vì vậy, nghiên cứu có thể mang tới giá trị to lớn trong bối cảnh Omicron đang lan rộng.

Mặt khác, mới đây quan quản lý thuốc và các sản phẩm y tế của Anh (MHRA) đã phê duyệt liệu pháp điều trị kháng thể đơn dòng Sotrovimab, để điều trị cho bệnh nhân Covid-19 có nguy cơ phát triển triệu chứng nặng. MHRA khuyến khích dùng loại thuốc này sớm nhất có thể và trong vòng 5 ngày kể từ khi người bệnh xuất hiện triệu chứng.

Thuốc Sotrovimab do công ty GlaxoSmithKline (GSK) của Anh hợp tác với tập đoàn công nghệ sinh học Vir Biotechnology có trụ sở ở California, Mỹ phát triển. Sotrovimab "được chứng minh an toàn và hiệu quả trong việc giảm nguy cơ nhập viện và tử vong ở những người mắc Covid-19 từ nhẹ đến trung bình và đối mặt với nguy cơ trở nặng cao", MHRA cho biết trong tuyên bố.

Tuyên bố cũng cho biết thêm các nghiên cứu tại phòng thí nghiệm và trên chuột lang cho thấy kháng thể đơn dòng Sotrovimab có khả năng chống lại các virus mang một số đột biến đặc trưng của biến chủng Omicron. Các thử nghiệm đang tiếp tục được tiến hành để xác định hoạt động trung hòa của Sotrovimab chống lại sự kết hợp của tất cả đột biến ở biến chủng Omicron, với mục đích đưa ra phiên bản cập nhật của loại thuốc này vào cuối năm.

Hiện nay, một liều Sotrovimab được phát hiện có tác dụng giảm thiểu nguy cơ nhập viện và tử vong tới 79% ở người trưởng thành có nguy cơ mắc Covid-19 với triệu chứng nặng.

>> Tranh cãi hiệu quả của vaccine COVID-19 với biến chủng Omicron

Bên cạnh đó, hãng dược Pfizer cũng cho biết, loại thuốc viên Paxlovid do công ty này sản xuất cũng có hiệu quả trong việc chống lại biến chủng mới. Trước đó, trong các thử nghiệm lâm sàng, loại thuốc này đã giúp giảm tỷ lệ nhập viện và tử vong tới 89% - khi uống kèm với một loại thuốc điều trị HIV phổ biến, trong vòng 3 ngày kể từ khi bắt đầu có các triệu chứng.

Trên thực tế, các chuyên gia đến từ Đại học Oxford cùa Anh nhận định, cho đến nay chưa có bằng chứng cho thấy các loại vaccine và thuốc dùng trong điều trị Covid-19 không thể bảo vệ người nhiễm biến thể Omicron trở bệnh nặng. Trong một tuyên bố, Đại học Oxford nêu rõ: "Bất chấp sự xuất hiện của các biến thể mới trong năm qua, các vaccine tiếp tục tạo ra mức độ bảo vệ rất cao đối với các bệnh nhân COVID-19 thể nặng và đến nay không có bằng chứng cho thấy biến thể Omicron có sự khác biệt (so với các biến thể khác)."

Dữ liệu về biến thể Omicron vẫn hạn chế, do vậy trường sẽ đánh giá một cách cẩn thận về tác động của vaccine ngừa COVID-19 do trường phối hợp với hãng dược phẩm AstraZeneca bào chế đối với biến thể mới này. Đại học Oxford cũng nhấn mạnh sẵn sàng phát triển một phiên bản vaccine cập nhật với hãng dược AstraZeneca nếu thấy cần phải làm như vậy.

Mặc dù vậy, các thử nghiệm sơ bộ cho thấy một số loại thuốc điều trị Covid-19 sử dụng liệu pháp kháng thể của Regeneron Pharmaceuticals và Eli Lilly kém hiệu quả trên biến chủng Omicron, có thể cần điều chỉnh cho phù hợp. Theo các nhà khoa học, Omicron có một số đột biến ở vùng mà liệu pháp kháng thể của hãng dược Regeneron và Eli Lilly nhắm mục tiêu. Trong khi đó, các loại thuốc khác vẫn hoạt động tốt vì chúng tấn công vào các yếu tố không đổi của virus.

Hiện liệu pháp kháng thể là phương thuốc duy nhất được phê duyệt khẩn cấp điều trị bệnh nhân Covid-19 thể nhẹ và trung bình, ngăn nguy cơ chuyển nặng. Giống với vaccine, thuốc huấn luyện hệ miễn dịch sản xuất kháng thể chống lại virus. George Yancopoulos, Giám đốc khoa học của Regeneron, nếu thử nghiệm cuối cùng cho thấy thuốc thực sự giảm hiệu quả, hãng sẽ phát triển kháng thể thay thế nhằm duy trì tác dụng của thuốc với Omicron và các biến chủng sau này. Regeneron đã có sẵn kháng thể thay thế khả thi, sẵn sàng thử nghiệm nếu cần thiết.

Tuy nhiên, các quan chức WHO và CDC Mỹ đã khuyến cáo, các quốc gia trên thế giới cần tiếp tục tiêm vaccine hoặc tiêm nhắc lại. Họ khẳng định điều cần thiết là phải chống lại biến chủng Delta trước để ngăn chặn Omicron. “Mọi thứ chúng ta có thể làm để chống lại biến chủng Delta, vốn thống trị trên toàn thế giới, cần được áp dụng và củng cố cho biến chủng Omicron”, tiến sĩ Soumya Swaminathan - trưởng nhóm khoa học của WHO nhấn mạnh.