Gửi bình luận
Bộ Tài chính đề xuất thí điểm giao dịch tài sản mã hoá, mở đường cho thị trường tài chính số nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức quản lý và kiểm soát rủi ro…
Bộ Tài chính vừa trình Chính phủ Tờ trình số 64/TTr-BTC về việc thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa. Đây là bước đi quan trọng nhằm thiết lập khung pháp lý cho thị trường tài chính số, giúp Việt Nam tiếp cận với xu hướng toàn cầu và khai thác tiềm năng từ tài sản kỹ thuật số.
Dự thảo đề xuất một cơ chế quản lý phối hợp giữa Bộ Tài chính, Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước nhằm giám sát chặt chẽ thị trường, ngăn chặn các rủi ro liên quan đến rửa tiền, tài trợ khủng bố, gian lận tài chính và bảo vệ nhà đầu tư. Việc thí điểm này được kỳ vọng sẽ giúp các cơ quan quản lý có thêm dữ liệu thực tế để xây dựng chính sách phù hợp, đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường.
Nhận định về nội dung này, chuyên gia tài chính số Nguyễn Minh Đức cho rằng: "Động thái này cho thấy Việt Nam đang thay đổi cách tiếp cận từ việc cấm đoán sang quản lý có điều kiện. Nếu thực hiện đúng hướng, thị trường tài sản số có thể trở thành một kênh huy động vốn mới, thu hút dòng tiền đầu tư thay vì để chảy ra nước ngoài".
Thực tế, tài sản mã hóa bao gồm tiền mã hóa (cryptocurrency), token kỹ thuật số và các sản phẩm tài chính phi tập trung (DeFi) đã phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu. Theo báo cáo của Chainalysis, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia có tỷ lệ sử dụng tiền mã hóa cao nhất thế giới.
Tuy nhiên, do thiếu khung pháp lý, phần lớn các giao dịch đang diễn ra trên các sàn nước ngoài, gây khó khăn cho công tác giám sát, quản lý thuế và bảo vệ nhà đầu tư. Bộ Tài chính kỳ vọng, với việc thí điểm giao dịch tài sản mã hóa trong môi trường có kiểm soát, Nhà nước có thể kiểm soát tốt hơn dòng tiền, đảm bảo an toàn tài chính và mở ra cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực blockchain, fintech tại Việt Nam. Nếu thành công, đây sẽ là bước đệm quan trọng để Việt Nam thiết lập một trung tâm tài chính số hiện đại trong khu vực.
Cũng bình luận về nội dung này, ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, tài sản mã hóa có thể trở thành một công cụ tài chính mới, giúp doanh nghiệp huy động vốn nhanh chóng. “Nhưng nếu không kiểm soát tốt, thị trường có thể rơi vào tình trạng thao túng giá, bong bóng tài chính, gây rủi ro lớn cho hệ thống tiền tệ", ông Hải bày tỏ lo ngại.
Một trong những vấn đề lớn nhất khi thí điểm thị trường tài sản mã hóa là việc xác định cơ chế đánh thuế. Đại diện Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) cho biết, hệ thống thuế hiện tại chưa có quy định rõ ràng về tài sản mã hóa, dẫn đến khó khăn trong việc áp dụng các chính sách thuế tương ứng.
Tại nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật Bản và Singapore, giao dịch tài sản mã hóa đã được đánh thuế theo các cơ chế khác nhau, bao gồm thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng (VAT). Việt Nam cũng đang nghiên cứu các mô hình này để đưa ra chính sách phù hợp, đảm bảo Nhà nước không thất thu thuế mà vẫn giữ được sức hấp dẫn của thị trường.
Theo phân tích của ông Nguyễn Thành Trung, chuyên gia về blockchain: Nếu không có quy định thuế phù hợp, Việt Nam có thể mất hàng nghìn tỷ đồng từ giao dịch tài sản số. Nhưng nếu đánh thuế quá cao, nhà đầu tư có thể tìm cách lách luật hoặc chuyển sang các nền tảng giao dịch ở nước ngoài.
Bên cạnh vấn đề thuế, một thách thức khác là quản lý rủi ro tài chính và bảo vệ nhà đầu tư. Tài sản mã hóa có tính biến động cao, dễ bị thao túng giá và không có cơ chế bảo hiểm như các loại tài sản tài chính truyền thống. Đã có nhiều trường hợp nhà đầu tư mất trắng khi tham gia vào các dự án tiền mã hóa lừa đảo hoặc các sàn giao dịch không minh bạch.
Ở nhiều quốc gia, cơ quan quản lý đã đưa ra các biện pháp để kiểm soát rủi ro này. Tại Singapore, Cơ quan Tiền tệ nước này (MAS) yêu cầu các sàn giao dịch tài sản số phải có hệ thống kiểm soát chặt chẽ, tuân thủ các quy định về chống rửa tiền và bảo vệ nhà đầu tư. Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua luật Markets in Crypto-Assets (MiCA), thiết lập các tiêu chuẩn quản lý tài sản số để ngăn chặn các hành vi gian lận và bảo vệ người dùng.
Tại Việt Nam, dự thảo của Bộ Tài chính cũng đề xuất áp dụng các biện pháp kiểm soát tương tự, bao gồm yêu cầu các sàn giao dịch phải đăng ký hoạt động, có hệ thống kiểm toán định kỳ và minh bạch thông tin về tài sản, giao dịch.
Theo ông Phạm Đức Hùng, chuyên gia tài chính quốc tế, nhận định, một thị trường tài sản số muốn phát triển bền vững thì cần có sự cân bằng giữa đổi mới sáng tạo và kiểm soát rủi ro. “Việt Nam cần học hỏi từ các quốc gia khác để xây dựng khung pháp lý phù hợp, vừa đảm bảo an toàn cho nhà đầu tư, vừa thúc đẩy thị trường phát triển", ông Hùng chia sẻ.
